4.4 Samen leven (v)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

4.4 Samen leven

Waaruit bestaat lichaamstaal?

Waar of niet waar?
Twee verschillende soorten begrijpen elkaars lichaamstaal altijd

1. Waar
2. Niet waar

Mensen snappen elkaars lichaamstaal door te kijken naar ogen, neus en mond

1. Waar
2. Niet waar

Door welke signalen willen dieren voor hun jonkies zorgen?

1. Gekke signalen
2. Normale signalen
3. Overdreven signalen
4. Gedreven signalen

Leerdoelen 4.4 Samen leven

1. Je kunt uitleggen hoe groepsdieren met elkaar kunnen samenwerken. 
2. Je kunt beschrijven hoe dieren in een groep de baas kunnen zijn over andere dieren. 
3. Je kunt uitleggen wat een rangorde is en waarvoor een rangorde belangrijk is. 
4. Je kunt beschrijven hoe dieren een partner krijgen.  

Samenwerken

Daar is een taakverdeling voor nodig!

Bijen hebben werksters, een koningin en darren met eigen functie

Welk voordeel heeft de samenwerking van de spreeuwen?

Welk voordeel heeft de samenwerking van de naakte molratten?

Welk voordeel heeft de samenwerking van de wolven?

Wie is de baas?

Bij het leven in groepen (insecten, vissen, vogels en zoogdieren) -> rangorde/pikorde

1. Dominant (meeste testosteron) 
2. ..
3. ..
4. Minst dominant (onderdanig)

De rangorde zie je terug in speciale regels en gedrag

Wie is de baas?

Bij sommige soorten noemen we rangorde de pikorde

Dit is bij kippen, waar de meest dominante hanen/hennen als eerste eten en zij pikken de minder dominante soortgenoten

Aan de slag

1. Opdracht 1, 3 t/m 12 van 4.4
   
   
2. Begrippenlijst 4.4 
   
   
3. Nakijken 4.3 via Classroom

Pikorde bij kippen

Welke kip is het meest dominant? 

Welke kip is het meest onderdanig?

Opdracht 12

Samenleven

• Solitair: onafhankelijk (jaguar, panda, zeeschildpad)
• Leven in groepen (insecten, vissen, vogels en zoogdieren) 

Leven met een partner

• Monogaam: paar gedurende één seizoen of het hele leven (vissen, vogels, zoogdieren)
• Polygaam: één persoon heeft meerdere partners tegelijk (polygynisch en polyandrisch)

Hoe vinden dieren een partner?

Baltsgedrag: partner lokken en versieren

• Overdreven signalen/rituelen
• Vergroot bereidheid tot paring
• Vermindert agressie
• Soortspecifiek

-> voorbereiding op daadwerkelijke paring

0

De planning

Huiswerk

Maandag 26 september / dinsdag 27 september: 

• Opdracht 1, 3 t/m 17 van 4.4
• Begrippenlijst 4.4 

Maandag 3 oktober / dinsdag 4 oktober: 

• SO 4.1 t/m 4.4 + 4.6 (1x, 30 min)