aoristus

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

In deze les...

• ...herhalen we het imperfectum
• ...en leren jullie over een 'nieuwe' verleden tijd: de aoristus!

Na deze les...

...weten jullie wat de aoristus is

...weten jullie hoe de aoristus eruit ziet

...en weten jullie hoe je de aoristus vertaalt

Wat betekent...
ἐλυες

1. jij maakt los
2. jij maakte los
3. hij maakt los
4. hij maakte los

Wat betekent...
ἐλυομεν

1. jullie maken los
2. jullie maakten los
3. wij maken los
4. wij maakten los

Oude kennis: 

praesens    

λυω - ik maak los

λυεις - jij maakt los

λυει - hij/zij/het maakt los

λυομεν - wij maken los

λυετε  - jullie maken los

λυουσιν - zij maken los

imperfectum

ἐλυον - ik maakte los

ἐλυες - jij maakte los

ἐλυε(ν) - hij/zij/het maakte los

ἐλυομεν - wij maakten los

ἐλυετε - jullie maakten los

ἐλυον - zij maakten los

Aoristus

Naast het imperfectum, kent het Grieks nóg een verleden tijd: de aoristus.

Er zijn drie dingen die jullie moeten weten over de aoristus:

1. Hoe ziet de aoristus eruit?

2. Hoe vertaal je de aoristus?

3. Wat is het verschil tussen de aoristus en het imperfectum?

1. Hoe ziet de aoristus eruit?

Het ziet eruit als: augment + stam + aoristus-uitgang:

ἔ - λυ - σα

Vanwege de - σ - noemen we deze aoristus de sigmatische aoristus

• ἔ - λυ - σα
  
• ἔ - λυ - σας
  
• ἔ - λυ - σε(ν)
  
• ἔ - λυ - σαμεν
  
• ἔ - λυ - σατε
  
• ἔ - λυ - σαν

2. Hoe vertaal je de aoristus?

Verleden tijd naar eigen keuze, dus: ik maakte los / ik heb losgemaakt / ik had losgemaakt. 

Vaak bepaalt de context van een zin wat de beste vertaling is!

Let op: je vertaalt een aoristus alleen als een verleden tijd als er een augment is! 

3. Wat is het verschil tussen de aoristus en het imperfectum?

Imperfectum: de handeling is bezig zich te voltrekken. 

Οἱ Τρῶες τῶν Ἀχαιῶν ἐκράτουν

De Trojanen waren bezig de Grieken te overwinnen.

Aoristus: de handeling is kortstondig. 

Οἱ Τρῶες τῶν Ἀχαιῶν ἐκράτησαν 

De Trojanen hebben de Grieken overwonnen.

Oefenen!

Lees eerst blz 79 van je tekstboek goed door!

Kijk vooral naar de imperativus en infinitivus aoristus

Maak taaloefening A op p.113

Aan het einde van de les kijken we de opdracht samen na

1. ἔλυσας 
2. λῦσον  
3. ἔλύσατε 
4. λύσατε 
5. λῦσαι 
6. ἔλυσαν 
7. ἔλυσεν 
8. ἐκάλεσα 
9. ἠθέλησαν 
10. ἐκράτησας

1. jij maakte los
2. maak los!
3. jullie maakten los
4. maakt los!
5. los te maken
6. zij maakten los
7. hij/zij/het maakte los
8. ik riep
9. zij wilden
10. jij had macht over

Onthoud:

De sigmatische aoristus ziet eruit als: augment + stam + aoristus-uitgang (ἔ - λυ - σα)

Je vertaalt de aoristus met een verleden tijd naar keuze: 

ik maakte los / ik heb losgemaakt / ik had losgemaakt. 

imperfectum

ik 

jij

hij/zij

wij

jullie

zij 

ει

εις

εν

ες

ετε

ετε

ομεν

ομεν

ον

ον

ουσι

ω