HV2s Leesvaardigheid 18 en 19

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom HV2s

Programma

1. 10 minuten lezen
2. Huiswerkopdrachten nakijken
3. Leesvaardigheid 18: verbindingswoorden 
4. Leesvaardigheid 19: verwijswoorden
5. Afsluiting en vooruitblik

10 minuten lezen

Opdracht 1

a activeren

b amuseren

c informeren

d beschouwen

e overtuigen

f activeren

g beschouwen

h informeren

i amuseren

Opdracht 7

a Deze tekst bestaat vooral uit meningen. Het artikel is geschreven vanuit de mening en belevingswereld van de schrijfster. Daardoor is niet alles objectief.

b De schrijfster noemt wel een paar argumenten van de ‘andere kant’ in de tweede alinea (‘Het is je toch bekend dat (…) in het Noordpoolgebied’) en in de zesde alinea (‘Jij hoort niet gelukkig te zijn met je lijf (…) want dat lichaam is het teken van jouw schuld, jouw falen’). Deze argumenten worden door de schrijfster echter tegengesproken. Dat gebeurt in een beschouwende tekst niet.

c Ja, de schrijver neemt in dit artikel een stelling in. Ze uit kritiek op de ‘bemoeimensen’ en zegt dat ze het dik zijn omhelst en zelfs aan iedereen kan aanraden.

d Ja, de schrijver zet de lezer in alinea drie aan om actie te ondernemen met de zinnen: ‘Dik zijn is heerlijk, het is grandioos, het is krachtig, en ik kan het iedereen aanraden. Wacht geen moment, doe het vandaag nog!’.

e Bijvoorbeeld: Ik vind het woordgebruik van de schrijfster amuserend, zoals de woorden ‘rolletjes’, ‘flupjes’ en ‘kussentjes’.

f Het belangrijkste tekstdoel is overtuigen. De schrijver geeft haar mening en ondersteunt die met argumenten. Je zou kunnen zeggen dat de zinnen uit 2d ervoor zorgen dat de tekst ook deels activerend is.

Opdracht 1 nakijken

a slot

b kern

c slot

d inleiding 

e inleiding

f kern

Opdracht 2 nakijken

a gevolg

b nuancering

c oplossing

d oorzaak

e voorbeeld

f afweging

Welke doelen kan een schrijver
hebben met een tekst?

Cobi Wattez van bedrijfszorgnetwerk Zorg van de Zaak geeft hier een verklaring voor. ‘Als het licht is wordt het stofje serotonine aangemaakt, wat je opgewekt en levendig maakt. In het donker produceert het lichaam juist melatonine, wat je lichaam vertelt dat het tijd wordt om te gaan slapen.
Door het licht te verplaatsen, wat gebeurt door het verzetten van de klok, wordt je biologische klok dus beïnvloed.’

Wat is de functie van deze alinea?

1. afweging
2. verklaring
3. oorzaak
4. nuancering

Wat zijn deze oplossingen? Volgens Wattez kun je het beste ‘de weg van de geleidelijkheid’
kiezen. ‘Je lichaam moet zich geleidelijk aanpassen aan de zomertijd. Verschuif bijvoorbeeld je
bedtijd eerst een half uurtje en doe je gordijnen iets eerder dicht. Om de overgang minder groot te
maken, kun je het beste al een paar dagen van tevoren beginnen met opschuiven, dus niet te laat
naar bed en ’s morgens zo veel mogelijk ochtendlicht meepakken. En verder niet te laat naar bed in
het weekend.

Wat is de functie van deze alinea?

1. nuancering
2. oorzaak
3. oplossing
4. gevolg

Leesvaardigheid 18

Doel: Je leert de opbouw van een tekst herkennen met behulp van verbindingswoorden.

Verbindingswoorden

• Verbindingswoorden laten zien hoe de zinnen van één alinea met elkaar samenhangen. 
• Verbindingswoorden helpen om het verband tussen de zinnen of deelzinnen aan te geven. 
• Een ander woord voor verbindingswoord is signaalwoord. 
• Als je de signaalwoorden uit een tekst weglaat, is een tekst lastiger te begrijpen. 

Wat is het verbindingswoord in deze zin?

Als ik lees, voel ik me ontspannen.

Van welk verband is hier sprake?

Als ik lees, voel ik me ontspannen.

Wat is het verbindingswoord in deze zin?

Dat gebeurt met name als ik echt geboeid ben door het verhaal.

Van welk verband is hier sprake?

Dat gebeurt met name als ik echt geboeid ben door het verhaal.

Wat is het verbindingswoord in deze zin?

Omdat ik me dan beter concentreer.

Van welk verband is hier sprake?

Omdat ik me dan beter concentreer.

Leesvaardigheid 19: verwijswoorden

Doel: 

Je leert wat verwijswoorden zijn 

en welk nut ze hebben.

 

Verwijswoorden

Woorden die verwijzen naar een ander woord of een woordgroep. 

Drie soorten verwijswoorden: (1) voornaamwoord, (2) bijwoord en (3) zelfstandig naamwoord.

Pas op met te veel, te weinig of onduidelijke verwijswoorden. 

Wat is het verwijswoord in onderstaande zin?
In Groningen woont mijn lievelingsneef, die gitaar speelt.

Wat is het verwijswoord in onderstaande zin?
Zij heeft twee zussen en een broertje, dat goed kan jongleren.

Noteer het verwijswoord/
de verwijswoorden uit
het tekstje.

Noteer het verwijswoord/
de verwijswoorden uit
het tekstje.

Huiswerkopdrachten maken

• Maak opdracht 1 en 2 op pagina 75
• Maak opdracht 1 op pagina 79 en opdracht 7 op pagina 81
• Werk in je schrift en schrijf in nette zinnen en correct Nederlands!
• Jullie krijgen voor deze opdrachten de rest van de les de tijd.
• Je mag zachtjes overleggen met je buur.
• Klaar? Ga nog even in je leesboek lezen!

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: maandag 23 juni 

• Huiswerk: maken opdr. 1 en 2 (p.75) + opdr. 1 (p. 79) en opdr. 7 (p.81)
• Leren: paragraaf 2, 17, 18 en 19
• Meenemen: LAPTOP, leesboek, boek, schrift en pen
• Programma: leesvaardigheid 32, 33 en 34