6.3 - Samenleven (2bk)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Welkom!

Zit je op je eigen plek?

WC-check? Gaan voor de les begint

Ligt je boek, schrift en pen/potlood op tafel?

Dan kan je kletsen tot de les begint

Thema 6 - Ecologie en duurzaamheid

BK2

Thema 6 - Ecologie en duurzaamheid

6.1 - Relaties

6.2 - Kringloop

6.3 - Samenleven

6.4 - Mens en milieu

6.5 -  Duurzaamheid

6.6 -  Beschrijvend onderzoek

6.7 - Niveaus van ecologie

6.8 - Klimaatverandering

Thema 6 - Ecologie en duurzaamheid

6.2 - Kringloop

Doelen van de vorige paragraaf

Je kunt uitleggen wat producenten, consumenten en reducenten zijn

Je kunt de kringloop van stoffen beschrijven

Je kunt aangeven welk afval biologisch afbreekbaar is en welk afval niet

Een producent is altijd een?

1. Plant
2. Schimmel
3. Dier
4. Bacterie

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Welk organisme is een producent?

1. De luis
2. De boom
3. Lieveheersbeestje
4. Vogel

Thema 6 - Ecologie en duurzaamheid

6.3 - Samenleven

Doelen van de paragraaf

Je kunt de manieren noemen waarop soortgenoten met elkaar samenleven

Je kunt manieren noemen waarop soorten met elkaar samenleven

Je weet wat mutualisme, commensalisme en parasitisme is

Soorten relaties

Met soortgenoten of met andere soorten

Concurrentie 

Samenwerking

Relatie gericht op: Concurrentie

Samenwerking

Relaties binnen een populatie

Rangorde - een de baas, minder gevechten

Territorium - eigen gebied met duidelijke 

grenzen

Paarvorming - eenmalig of blijvend

Relaties binnen een groep

Rangorde

Een dier is de baas

Relaties binnen een groep

Territorium

Een dier of een groep 

dieren van hetzelfde

soort leven in een 

gebied

Relaties binnen een groep

Paarvorming

Mannetje en 

vrouwtje van

hetzelfde soort

werken samen

Twee wolven vechten, dit is...

1. samenwerking
2. concurrentie
3. paarvorming
4. rangorde

Nadat twee wolven hebben gevochten is duidelijk wie er de baas is van de roedel. Er is nu sprake van...

1. samenwerking
2. concurrentie
3. paarvorming
4. rangorde

Relatie tussen soorten

Voor langere tijd, heel leven/meerdere generaties

Symbiose

Voor beide positief -> mutualisme

Voor één positief, ander geen effect -> commensalisme

Voor een van beide negatief -> parasitisme

Mutualisme

Korstmos (Schimmel/alg)

> Schimmel zorgt voor water en bescherming

> Alg zorgt voor voedsel (fotosynthese)

Bladluizen/mieren:

> bladluizen zuigen voedingsstoffen uit planten, poepen restanten uit voor de mier

> Mieren houden bladluizen schoon en beschermen ze tegen predatoren

Mutualisme

Bij (+) - Plant (+)                               Krokodil (+) - vogel (+)

Commensalisme

Anemoon (+/-)

|

Anemoonvis (clownvis) (+)

Parasitisme

Parasitisme: symbiose waarbij een individu een voordeel heeft en het ander individu een nadeel heeft.

Parasiet: individu dat een voordeel heeft bij parasitisme. 

Gastheer: individu dat een nadeel heeft bij parasitisme

Teek (+) - Mens (-)

Vragen?

Aan het werk

Paragraaf 6.2 afmaken (Opdracht 1 t/m 6 + 8)

paragraaf 6.3 - Opdracht 1 tot en met 7 (blz189)

Klaar? 8+9

Doelen van de paragraaf

Je kunt de manieren noemen waarop soortgenoten met elkaar samenleven

Je kunt manieren noemen waarop soorten met elkaar samenleven

Je weet wat mutualisme, commensalisme en parasitisme is