3k-3-3.2

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

3.2 Genen

Op tafel:

Boek A blz. 175

Planning

• Nakijken
• Herhaling
  
• Uitleg
• Zelfstandig werken
  
• Volgende keer
  

Nakijken

Nakijken 3.1 blz. 172

Klaar? Lees blz. 175

Waar ligt de chromosomen in?

1. Celkern
2. Cytoplasma
3. Celwand
4. Vacuole

Chromosomen

46 chromosomen in totaal

23 chromosomen paren
(van elke heb je er twee)

Man XY

Vrouw XX

Leerdoelen

- Je beschrijft wat homozygoot, heterzoygoot, dominant, recessief en intermediar fenotype betekenen. 

Genenparen

• Van elk chromosoom heb je er twee.
• Op 1 chromosoom zitten meerdere genen.
• Genen komen zoals chromosomen dus ook

     voor in paren.

Homozygoot vs Heterozygoot

Homozygoot = twee dezelfde allelen voor een eigenschap

Heterozygoot = twee verschillende allelen voor een eigenschap

oogkleur = chromosoom 15

Homozygoot vs Heterozygoot

Voorbeeld bij het gen oogkleur

• Homozygoot
• 2 dezelfde allelen
• blauw - blauw

• Heterozygoot
• 2 verschillende allelen
• blauw - bruin 

oogkleur = chromosoom 15

Dominant vs Recessief

Dominant:

• Overheersende allel

Recessief:

• Onderdrukte allel 

Dominant vs Recessief

Dominant:

• Overheersende allel

Recessief:

• Onderdrukte allel 

Bijvoorbeeld:

• Bij de oogkleur is het allel bruin dominant over blauw
  
• Heb je 1 allel voor bruine ogen en 1 allel voor blauwe ogen dan overheerst het allel voor bruine ogen het allel voor blauwe ogen
  
• Je fenotype is dan bruin
  

Hoe noemen we de genotypen?

Homozygoot dominant 

• 2 gelijke dominante allelen voor 1 gen/eigenschap

Homozygoot recessief 

• 2 gelijke recessieve allelen voor 1 gen/eigenschap

Heterozygoot

• 2 verschillende allelen voor 1 gen/eigenschap

Voorbeeld

Gen: kuiltje in de wang

Allel: Wel kuiltje

Allel: Geen kuiltje

Voorbeeld

Sterre:

Homozygoot of heterozygoot?

Wout:

Homozygoot of heterozygoot?

Voorbeeld

Welk allel is dominant en welke recessief?

Geef alles een locatie!

Heterozygoot / homozygoot

Dominant / recesief 

Homozygoot

Homozygoot

Homozygoot

Heterozygoot

Heterozygoot

Heterozygoot

Dominant

Dominant

Dominant

Recessief

Recessief

Recessief

Genotype noteren

We gebruiken letters:

• Dominant allel - HOOFDLETTER
  
• Recessief allel - kleine letter

Voorbeeld:

• Homozygoot dominant - AA
• Heterozygoot - Aa
  
• Homozygoot recessief - aa

Voorbeeld

Wel kuiltje = dominant

Geen kuiltje = recessief 

Vul het schema verder in, kies de woorden uit het blok hiernaast.

Er blijven woorden over

vast

los

homozygoot dominant

homozygoot ressecief

Aa

AA

heterozygoot

aa

Intermediair

Geen dominant / recessief allel

Beide even sterk

Zelfstandig werken

Wat: Maken opdrachten op blz. 177: 1, 2, 4, 5

Hoe: papieren boek, overleggen met buur

Tijd: tot 5 minuten voor het einde van de les

Klaar: Nakijken. Samenvatting maken.