6.3 Karakteristieke groepen I

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

6.3 Karakteristieke groepen I

Halogenen

Ethers

Alcoholen

Fenolen

Wat is de naam van dit molecuul? (herhaling)

• Stamnaam: hexaan
• Ondanks dat het de stamnaam gebogen is, is het wel de langste onvertakte keten.
• 2 zijgroepen: L->R: 3, 5
  R -> L: 2, 4
• 2,4-dimethylhexaan 

Karakteristieke groep

• O, N of halogenen kunnen ook voorkomen in een molecuul
• Geven een karakteristieke eigenschap aan het molecuul
• Zelfde karakteristieke groepen vormen een klasse
• Voorvoegsels en achtervoegsels in Binas 66D
• Prioriteit: belangrijkste groep krijgt het achtervoegsel. De rest wordt een voorvoegsel

Halogeenverbindingen

• Halogenen zijn altijd een voorvoegsel (Staat in de Binas 66D bij achtervoegsel ook geen)
• Naam is het halogeen met daarbij aan welk C-atoom het vast zit:
• Vb: 1,2-dichloorethaan 

Halogeenverbindingen

Wat is de naam van dit molecuul?

Uitleg wat is de naam van dit molecuul

• Stamnaam: propaan
• Zijgroepen: broom op C-2 en chloor op C-1
• Zijgroepen op alfabet:
  2-broom-1-chloorpropaan

Ethers

• Kenmerkende groep is een
  -C-O-C- binding
• Naam is alkoxy (vervang alk door de lengte C van de zijgroep)
• Langste C-keten: ethaan
• Zijgroep H₃C-O heeft 1 C-atoom: zijgroep heet methoxy
• Naam: methoxyethaan

Voorbeelden ethers

Wat is de naam van dit molecuul?

Uitleg wat is de naam van dit molecuul

• Stamnaam: butaan
• Zijgroepen: ethoxy op C-2
• Naam: 2-ethoxybutaan

Alcoholen

• Kenmerkende groep: -OH
• Achtervoegsel: -ol
  
• Voorvoegsel: hydroxy-
• Achtervoegsel als belangrijkste is
• Werkt zelfde als bij alkanen: Aangegeven op welk C-atoom de -OH zit

Alcoholen

• Stamnaam: pentaan
• -OH groep op C-2: pentaan-2-ol
• Zijgroep CH₃ op C-3: 3-methyl
• Naam: 3-methylpentaan-2-ol

Wat is de naam van dit molecuul?

Uitleg wat is de naam van dit molecuul

• Stamnaam: butaan
• Zijgroepen: -OH groepen op C-1 en C-2: 1,2-diol
• Naam: butaan-1,2-diol

Aromaten (herhaling)

• Als benzeen een zijgroep met een dubbele binding heeft, wordt die zijgroep de stamnaam en wordt de benzeenring een zijgroep 
• Naam zijgroep: fenyl

fenyletheen

aromatische + OH: fenol

fenyl-ol wordt fenol genoemd

Fenolen

• Een -OH groep die vastzit aan een benzeenring
• Door de benzeenring zijn fenolen een aparte groep 

Huiswerk

6.3: 22 t/m 32

Oefenen maar!