1.2 Je omgeving ontdekken

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

1.2 Je omgeving ontdekken

Programma

Welkom

Herhaling

Nieuwe stof uitleg : 

 'Uitleg paragraaf 1.2'

Aan de slag/huiswerk

- Maak deze LessonUp

- Maak werkboekopgaven en kijk deze na!

Klassikale afsluiting

Leerdoelen

1. Kun je uitleggen wat een organisme is?
2. Kun je organismen bekijken met een loep of een microscoop?
3. Kun je kenmerken noemen van organismen?
4. Kun je het een duidelijke tekening maken?
5. Kun je de naam van een organisme opzoeken met een zoekkaart?

Extra leerdoel havo:

  6. Kun je de naam van een organisme opzoeken met een determinatietabel?

Herhaling basisstof

Een organisme is een levend wezen met levenskernmerken.

Waarnemen

Organismen kun je waarnemen.

Alle organismen hebben kenmerken (eigenschappen)  waaraan je een organisme kunt herkennen.

Loep

Om alle details te kunnen zien van een organisme is het soms nodig om door een loep te kijken.

Zo kun je bijvoorbeeld goed de pootjes van de rups zien.

www.bioplek.org

Microscoop onderdelen

Voordat je met een microscoop gaat werken moet je eerst een aantal onderdelen kennen.

Let op! Alle microscopen lijken op elkaar maar zijn niet allemaal hetzelfde.

Microscoop gebruiken

Wanneer je de belangrijkste onderdelen kent kun je de microscoop gaan gebruiken.

Hoe dat in zijn werk gaat zie je in het volgende filmpje.

diafragma

grote stelschroef

oculair

objectief

tubus

statief

voet

De microscoop

oculair = een ooglens, vergroot 10x

tubus = houder van het oculair

revolver = draaibaar magazijn voor de objectieven

objectief = lens in de revolver. Vergroot 4x, 10x of 40x

tafel = hierop ligt het preparaat

statief = hieraan houd je de microscoop vast bij vervoeren

stelschroef = hiermee stel je het beeld scherp. Er is een grote stelschroef en een fijne stelschroef.

lamp = lichtbron

diafragma = hiermee regel je de hoeveelheid licht

voet = hierop staat de microscoop

Onderzoek

Bij onderzoek met een microscoop maak je eerst een preparaat.

Preparaat

Een preparaat bestaat uit:

• een voorwerpglas
• een dekglaasje
• een voorwerp

Preparaat maken

Om een preparaat te maken zijn de volgende materialen nodig:

• een prepareernaald
• een pincet
• een flesje water
• een filtreerpapiertje

Stap 1

• Pak een voorwerpglas 
• Doe er een druppeltje water op

Stap 2

• Pak het voorwerp met een pincet
• Leg het in de druppel water op het voorwerpglas

Stap 3

• Pak de prepareernaald 
• Pak een dekglaasje
• Laat het dekglaasje langzaam zakken 

www.bioplek.org

pincet

prepareernaald

voorwerpglas

dekglaasje

water

voorwerp

Biologische tekening

Om te beschrijven hoe iets eruitziet kun je het beste een tekening maken.

Biologische tekening

Bij een natuurgetrouw tekening teken je precies na wat je ziet.

Bij een schematische tekening teken je alleen de belangrijkste onderdelen.

Schematische tekening

In de biologie maken we bijna altijd een schematische tekening.

Voor een schematische tekening gelden een aantal tekenregels.

Voorbeelden

1. geen details

2. geschetst

3. schuine lijnen

4. te klein

5. niet elke cel een eigen celwand

6. ingekleurd

7. niet alle lijnen even dik

8. overlapping

Voorbeelden

1. schuine lijnen

2. te klein

3. geschetst

4. titel ontbreekt

5. niet in verhouding

6. tekst staat op de lijn

Aanzicht

Teken je de buitenkant dan is er sprake van:

• buitenaanzicht

Teken je de binnenkant dan is er sprake van:

• lengtedoorsnede of
• dwarsdoorsnede

Tekenregels

Welke tekening is beter? 

En waarom?

Wat is NIET goed aan deze tekening?

Vergroting

Wanneer je de tekening hebt gemaakt met behulp van een microscoop dan zet je altijd de vergroting erbij.

Hiernaast zie je hoe je de vergroting kunt berekenen.

Jasmijn kijkt door haar microscoop. Haar oculair vergroot 10x en haar objectief vergroot 40x. Hoe vaak is haar beeld vergroot?

1. 4x
2. 10x
3. 40x
4. 400x

Determineren

Organismen hebben allemaal hun eigen kenmerken waaraan je ze kunt herkennen.

Deze kenmerken helpen om de naam op te zoeken van een organisme.

Determineren kan met behulp van een zoekkaart of een determinatietabel.

Opzoeken van de naam van een organisme.

Indeling organismen

Organismen zijn in de biologie ingedeeld in groepen.
De groep zoogdieren is weer onderverdeeld in kleinere groepen. 
Bijvoorbeeld planteneters, vleeseters en alleseters.
Deze groepen kun je onder andere herkennen aan hun gebit.

Zoekkaart

Hier zie je een zoekkaart voor muizen. 

Niet alle muizen zijn knaagdieren.

Sommige muizen zijn insecteneters. Deze kun je onder andere herkennen aan hun gebit.

Determinatietabel

Een determinatietabel is uitgebreider dan een zoekkaart.

Er staan verwijzingen in en op het eind zie je een plaatje.

Aan de slag

1. Maak deze LessonUp (vragen) die klaarstaat in de klasLessonUp.

2. Maak de werkboekopdrachten paragraaf 1.2: opdracht....................... en kijk deze na!