3. Machtsuitbreiding en verzet (1870-1942)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

Welk begrip kan je bij dit soldatenliedje plaatsen?

Leg uit waarom!

(1.4) Ethische politiek

• Ontstaat rond 1900 in Nederland

• Nederland wil iets terugdoen voor de Indonesische bevolking, vooral na alle miljoenen die Indië heeft opgeleverd (Ereschuld).

• Doel Ethische Politiek: beschaving en cultuur bij brengen

De Ethische politiek bestond uit:

• Verbetering onderwijs

• Infrastructuur

• Aanleggen irrigatielandbouw

• De bevolking verspreiden naar dunbevolkte gebieden. 

• Verbetering gezondheidszorg

De (onbedoelde)gevolgen van beter onderwijs

• Sommige Indonesiërs gingen in Nederland studeren;

• ..en leren daar over vrijheid en democratie

• Gevolg: ontstaan nationalisme in Nederlands-Indië
• Voorbeeld: Soekarno (Deze naam gaan we veel terug zien!)

• Let op: Ook in andere kolonies ontstaat nationalisme bijv. India met Gandhi

Hoe gaat Nederland om met het opkomend nationalisme?

• Gematigde nationalisten mogen meepraten in de Volksraad (1918)

• Voorlopig geen onafhankelijkheid (“Duurt nog wel een paar honderd jaar").

• Volksraad stelt niet veel voor: mag alleen advies geven aan de regering
  

Waarom leidde het Cultuurstelsel tot hongersnoden?

Omdat de boeren

1. minder geld gingen verdienen.
2. steeds minder zin kregen om te werken.
3. veel producten voor de export moesten leveren

Een groep leden van de Tweede Kamer vond halverwege de 19e eeuw dat de Nederlandse regering moest stoppen met het Cultuurstelsel. Deze groep wilde dat zelfstandige ondernemers een bedrijf in Indonesië konden beginnen.

Hoe noemen we deze groep?

1. liberalen
2. communisten
3. socialisten
4. confessionelen

Wat was voor Nederland een reden om rond 1870 zijn grondgebied in Indonesië uit te breiden?

1. Nederland wilde de slavenhandel uitbreiden.
2. Nederland wilde er gevangenen naar toe kunnen sturen.
3. Nederland wilde het Cultuurstelsel uitbreiden.
4. Nederland wilde meer macht en aanzien krijgen in de wereld.

Waarom betrokken de Nederlandse bestuurders de Indonesische adel bij het bestuur van Java?

1. Omdat de Indonesische adel bij de verkiezingen inspraak eiste in het bestuur
2. Omdat de Indonesische bevolking beter luisterde naar de eigen Indonesische vorsten dan naar de Nederlandse bestuurders
3. Omdat de Nederlandse bestuurders zich hielden aan een oud verdrag waarin inspraak van de adel was vastgelegd

Na de afschaffing van het Cultuurstelsel kwamen er meer particuliere ondernemingen in Indonesië. Op deze ondernemingen ontstond een tekort aan arbeidskrachten.

Op welke wijze werd dat tekort aan arbeidskrachten opgelost?

1. Door het aannemen van blanke Europeanen
2. Door het inhuren van contractarbeiders
3. Door het kopen van slaven

Nederland wilde vanaf 1870 in steeds meer gebieden in Indonesië de macht hebben.

Is de volgende zin hiervan een oorzaak of gevolg?

Er kwam oorlog met een aantal inheemse vorsten.

1. Oorzaak
2. Gevolg

Vanaf ongeveer 1900 vonden veel Nederlanders dat Nederland niet alleen moest verdienen aan Indonesië. Nederland moest het land ook helpen met bijvoorbeeld onderwijs en ziekenzorg.
Onder welke naam staan deze plannen bekend?

1. batig slot
2. ethische politiek
3. kolonisatie

Na 1870 kreeg Nederland meer macht in Indonesië.
Met welk gevolg kreeg Nederland al snel te maken?

1. Er werd meer gevochten tussen Indonesiërs onderling.
2. Er werd minder vaak gevochten tussen Nederlanders en Indonesiërs.
3. Het verzet van de Indonesiërs tegen de Nederlanders nam toe.

Tussen 1900 en 1945 groeide het nationalisme in Indonesië.

Welke oorzaak voor de groei van het nationalisme is juist:

1. de invoering van de Ethische Politiek
2. de Nederlandse belofte van onafhankelijkheid
3. de toename van de Indonesische bevolking

Begrippen uit deze les

• liberalen
• Ereschuld
• modern imperialisme
• Nederlands imperialisme
• nationalisme
• Ethische politiek

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen