4.8 Kaarten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

          Hoofdstuk 4: Water

Water is van levensbelang   

4.8 Kaarten

1 Je kunt beschrijven welke keuzes een kaartenmaker maakt bij het maken van kaarten.

Belangrijke keuzes die een kaartenmaker of cartograaf moet maken zijn:

• Schaal: hoe groot is het gebied dat wordt weergegeven? Wordt het een kleinschalige of een grootschalige kaart?

• Lijnen, kleuren en symbolen: op de meeste kaarten worden lijnen, kleuren en symbolen gebruikt waarover de cartograaf beslist. In een legenda wordt vervolgens uitgelegd wat de lijnen, kleuren en symbolen betekenen. Elke lijn, kleur of symbool heeft een andere betekenis. Voor rivieren wordt bijvoorbeeld vaak een blauwe lijn gebruikt. Een stuwdam wordt meestal weergegeven door een klein, zwart streepje.

• Weglaten van informatie: op een kaart kun je allerlei informatie over een gebied zien, maar er is ook veel weggelaten. Afhankelijk van het doel van de kaart neemt de cartograaf daar besluiten over. Als op een kaart geen rivieren zijn getekend, betekent dit niet dat er geen rivieren zijn.

• Overdrijven van informatie: soms worden dingen op een kaart juist overdreven. Zo zijn er kaarten waarop de wegen veel breder zijn afgebeeld dan eigenlijk zou moeten volgens de schaal.

Van foto naar kaart

Kaart

- Afbeelding van de werkelijkheid in het klein

- Gemaakt door een cartograaf

- Het doel van de kaart bepaald wat je erop ziet.

Schaal, legenda en noordpijl

Schaal

- Geeft aan hoeveel de werkelijk is verkleind

- Afstand in kilometers: denk  5 nullen weg

Legenda

-  Kaarttekens: figuurtjes, bolletjes, lijntjes, kleuren en lijnen

Noordpijl

- Geeft het noorden op de kaart aan

- Meestal is het noorden aan de bovenkant van de kaart

  

2 Je kunt het verschil tussen overzichtskaarten en thematische kaarten beschrijven en beide kaartsoorten lezen.

Een overzichtskaart geeft je een beeld van een gebied, bijvoorbeeld een wijk, een stad, een land of werelddeel. Er zijn verschillende soorten overzichtskaarten:

• Een natuurkundige overzichtskaart is een kleinschalige kaart. De nadruk ligt op het landschap. Je ziet bergen, rivieren en enkele steden.

• Een staatkundige overzichtskaart is ook kleinschalig. Hierop zie je heel duidelijk de grenzen tussen landen. Ook zie je snel wat de hoofdsteden zijn, omdat de namen daarvan zijn onderstreept.

Overzichtskaarten

Geven een beeld van een grote gebied

Natuurkundige overzichtskaart

          - natuurlijke onderdelen

Staatskundige overzichtskaart

         - menselijke onderdelen

Topografische kaart

        -  zeer nauwkeurige overzichtskaart

        -  klein gebied , bijv. 1:25.000

Plattegrond

       - straten, pleinen, gebouwen

      - klein gebied, bijv. 1: 10.000

      - om ergens de weg te vinden

2 Je kunt het verschil tussen overzichtskaarten en thematische kaarten beschrijven en beide kaartsoorten lezen.

Een thematische kaart gaat over één onderwerp (thema), bijvoorbeeld het klimaat of overstromingen.

Bij een thematische kaart moet de cartograaf kiezen hoe hij de gegevens gaat weergeven. Gebruikt hij pijlen, kleuren, symbolen of iets anders? Al deze keuzes bepalen hoe de kaart eruitziet.

Steeds vaker zijn kaarten digitaal. De bekendste digitale kaart is die van Google Maps, maar er zijn allerlei andere voorbeelden.

 LEES DE TITEL VAN DE KAART!

Thematisch kaarten

- Kaarten over een speciaal onderwerp

- Gaan over kenmerken van gebieden

- In de atlas zoeken in zaakregister

Wat voor soort kaart is dit?

1. topografische kaart
2. thematische kaart
3. overzichtskaart
4. plattegrond

Wat voor soort kaart is dit?

1. topografische kaart
2. thematische kaart
3. overzichtskaart
4. plattegrond

Wat voor soort kaart is dit?

Natuurkundige en topografische overzichtskaarten 

1. topografische kaart
2. thematische kaart
3. overzichtskaart
4. plattegrond

Wat voor soort kaart is dit?

1. topografische kaart
2. thematische kaart
3. overzichtskaart
4. plattegrond