4.4 zenuwstelsel (3 lessen)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

4.4 Zenuwstelsel

Leerdoelen 4.4

Eindexamen

Je kunt:

Delen van het zenuwstelsel noemen, in afbeeldingen aanwijzen, en functie(s) en werking beschrijven; soorten zenuwcellen benoemen en onderverdelen:

– bouw, ligging en functie van delen van het centraal zenuwstelsel, met name: grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en ruggenmerg en bouw en ligging van drie typen zenuwcellen (schakel- gevoels- en bewegingszenuwcellen). 

Reageren op een prikkel

Wat is het verband tussen deze afbeelding en het begrip 'prikkels'? 

Zenuwstelsel

Bestaat uit 2 delen:

Centrale zenuwstelsel -> hersenen en ruggenmerg

Perifeer zenuwstelsel -> alle zenuwen door je hele lichaam

3 typen zenuwcellen

Een zenuw bestaat uit zenuwcellen.

3 soorten: 

gevoelszenuwcellen 

(verbonden met zintuig)

schakelzenuwcellen 

(in centrale zenuwstelsel) 

en bewegingszenuwcellen 

(verbonden met een spier).

Gevoelszenuw(cel)

Kenmerken:

Geleid impulsen van zintuig -> centrale zenuwstelsel

Heeft cellichaam halverwege de uitloper.

Schakelzenuw(cel)

Kenmerken:

- Geleid impulsen door het centrale zenuwstelsel.

- Cellichaam vormt de zenuwcel.

Bewegingszenuw(cel)

Kenmerken:

Geleid impulsen van centrale zenuwstelsel -> spier

Heeft cellichaam aan het begin van een lange uitloper.

Zenuwen en het ruggenmerg

Maken

Zelfstandig maken

Paragraaf 4.4, opdrachten 3 t/m 7, 9 t/m 17, 19 

Klaar? Ga op eindexamensite.nl oefenen met vragen over:

Ogen, Oren, Huid

Leerdoelen deze les

Je kunt:

• Delen van het zenuwstelsel noemen en
• soorten zenuwcellen benoemen

4.4 Zenuwstelsel, les 2

Startopdracht:

Benoem de 

onderdelen van 

het oor.

Doe dit alleen 

en in stilte.

Leerdoelen 4.4

Eindexamen

Je kunt:

Delen van het zenuwstelsel noemen, in afbeeldingen aanwijzen, en functie(s) en werking beschrijven; soorten zenuwcellen benoemen en onderverdelen:

– bouw, ligging en functie van delen van het centraal zenuwstelsel, met name: grote hersenen, kleine hersenen, hersenstam en ruggenmerg en bouw en ligging van drie typen zenuwcellen (schakel- gevoels- en bewegingszenuwcellen). 

De hersenen

Onderdeel van het centrale zenuwstelsel 

De hersenen bestaan uit:

- grote hersenen

- kleine hersenen

- hersenstam

De grote hersenen

Zorgen voor bewustwording, aansturen van bewuste bewegingen en geheugen. Delen hebben hun eigen taak (hersencentra), maar werken de hele dag samen.

Extra info

- Hersencentra werken de hele dag samen

- Spraakcentrum: gebied van Broca en Wernicker

- Broca: zorgt voor spreken

   Schade in dit deel: je weet wat je wilt zeggen, maar
   het lukt niet om een zin te maken.

- Wernicke: zorgt voor taalbegrip

   Schade in dit deel: je kunt redelijk goed praten, 
   maar weet niet goed wat je zegt en vergeet woorden.

De kleine hersenen

Zorgen voor coördinatie van bewegingen en evenwicht. 

Verwerken informatie uit ogen en evenwichtszintuigen, sturen spieren aan

De hersenstam

Verbinding grote/kleine hersenen met het ruggenmerg

Centra voor onbewuste processen (hartslag, ademhaling) en reflexen (= onbewuste bewegingen)

Maken

Zelfstandig maken

Paragraaf 4.4, opdrachten 20, 27, 29 en 30

Klaar? Ga op eindexamensite.nl oefenen met vragen over:

Ogen, Oren, Huid, Zenuwen

Welke cellen zijn zenuwcellen?

1. 
2. 
3. 
4. 

In het lichaam liggen drie typen zenuwcellen. Bij een van deze typen zenuwcellen horen de volgende kenmerken:
– deze zenuwcellen geleiden de impulsen van de ene zenuwcel naar de andere;
– uitlopers van deze cellen zijn verbonden met andere zenuwcellen.

Bij welk type zenuwcellen horen de kenmerken?

1. bij bewegingszenuwcellen
2. bij gevoelszenuwcellen
3. bij schakelzenuwcellen

Welk van deze
zenuwcellen is
een gevoelszenuwcel?

1. helemaal links
2. helemaal rechts
3. in het midden

Schuif de woorden naar de juiste plek

Grote hersenen

Kleine hersenen

Hersenstam

Ruggenmerg

Wat gebeurt er tijdens het leren in de hersenen?

1. Het aantal zenuwcellen in de hersenen neemt af
2. Het aantal zenuwcellen in de hersenen neemt toe
3. Het aantal verbindingen tussen zenuwcellen neemt af
4. Het aantal verbindingen tussen zenuwcellen neemt toe

Startopdracht:

Lezen groene blok op blz 51.  

Vraag: Als je om de 3m van je fiets valt, hoeveel glazen bier heb je dan op?

Leerdoelen 4.4

- Je kunt de delen van het centraal zenuwstelsel benoemen en van elk deel de functie beschrijven.

- Je kunt de bouw, de ligging en de werking van de zenuwcellen uitleggen.

- Je kunt beschrijven uit welke delen de hersenen bestaan en wat de functie is van elk deel.

- Je kunt uitleggen wat de invloed is van alcohol, drugs en medicijnen op de hersenen. 

Stoffen die invloed hebben op je hersenen

Drank:

je wordt vrijer/gemakkelijker. Minder controle over bewegingen. Geheugen en concentratie worden slechter.

Drugs:

verminderde concentratie, geheugen wordt slechter

Medicijnen:

soms traag en suf

Invloed op de verbindingen tússen zenuwcellen:

Stoffen die invloed hebben op je hersenen

Drank:

je wordt vrijer/gemakkelijker. Minder controle over bewegingen. Geheugen en concentratie worden slechter.

Drugs:

verminderde concentratie, geheugen wordt slechter

Medicijnen:

soms traag en suf

Alcohol

Alcohol verdooft de hersenen en daardoor reageer je minder goed.

   

Veel en vaak drinken veroorzaakt blijvende schade aan:

• Hersenen
  
• Lever
  
• Andere organen
  

Alcohol is verslavend...!!!

Alcohol

Alcohol verdooft de hersenen en daardoor reageer je minder goed.

   

Veel en vaak drinken veroorzaakt blijvende schade aan:

• Hersenen
  
• Lever
  
• Andere organen
  

Alcohol is verslavend...!!!

Wat doen drugs met je hersenen?

Drugs kunnen op drie manieren invloed hebben op je hersenen:

• Verdovend: je hersenen werken trager. Ze verminderen pijn, angst en spanning.
• Stimulerend: je hersenen werken sneller en je voelt je actiever.
• Bewustzijnsveranderend: je hersenen werken anders. Je beleeft de werkelijkheid anders.

Medicijnen

Medicijnen zijn stoffen die worden gebruikt om ziektes of aandoeningen te behandelen. Ze kunnen een directe invloed hebben op het functioneren van de hersenen.

In deze slide ga je uitleggen wat medicijnen zijn en hoe ze het functioneren van de hersenen kunnen beïnvloeden.

Maken

Zelfstandig maken

Paragraaf 4.4, opdrachten 20, 27, 29 en 30

Klaar? Kijk de opgaven na of 

ga op eindexamensite.nl oefenen met vragen over:

Ogen, Oren, Huid, Zenuwen

Dronken mensen kunnen niet meer recht lopen. Welk deel van de hersenen werkt dan slechter?

1. grote hersenen
2. kleine hersenen
3. hersenstam
4. ruggenmerg

Bij 'comazuipen' drinken mensen zo veel dat hun ademhaling ermee stopt. Welk deel van hun zenuwstelsel valt dan uit?

1. grote hersenen
2. kleine hersenen
3. hersenstam
4. ruggenmerg

schooltv.nl