9.2 Nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

9.2: nationalisme

• liefde voor eigen land en eigen volk (= een groep mensen met een gemeenschappelijke geschiedenis, taal en cultuur)
• belangrijk doel: eigen staat
• voortgekomen uit Verlichting en Franse Revolutie > transitie in denken:
• van onderdaan naar burger
• Opmerking: vergelijk doelen Patriotten:
• - hang naar Gouden Eeuw
• - tegen macht regenten en zwakke Oranje
• - volk moet heft in handen nemen >
• - macht overnemen (> Calvijn en Locke)

ook sporen in de Romantiek:

• reactie op de Verlichting met de nadruk op verstand en uniformiteit
• accent op gevoelens, tradities en (helden-)verhalen
• afkerig van bedorven, rationele denken
• nadruk op onbedorven plattelandsleven >
• aandacht voor het volk 

de ongerepte natuur

het eenvoudige volksbestaan

volkstafereel uit de 17e eeuw:

losbandigheid (Jan Steen)

tafereel uit 19e eeuw:

respectvol (Jean Francois Millet)

houding regeringen:

• natievorming bevorderd door:
• 1. onderwijs (taal en geschiedenis)
• 2. monumenten vb: 
• Hermanns Denkmal (1819-1875):
• 'Deutsche Einigkeit, meine Stärke - meine Stärke, Deutschlands Macht'
• 3. Wereldtentoonstellingen:

Parijs 1889

Engeland 1851

politiek nationalisme > streven naar eenheid 

• Citaat: 'politieke grenzen vielen niet altijd samen met de taal- en cultuurgrenzen' o.a. in:
• 1. Duitse taalgebied  
• 1817: Nationale studentenbond > doel:
• één staat met een grondwet 
• Opmerking: Congres van Wenen was een grote teleurstelling (Restauratie)
• 1848: Revolutiejaar > 'Professorenparlement'
• 1849: Friedrich Wilhelm IV weigert de keizerstitel uit handen van het volk te aanvaarden


• 1871: Duitse keizerrijk olv Wilhelm I en:
• Bismarck
• 2. Italië: in 1870 verenigd (Garibaldi / V. Emmanuël II)

Wilhelm I: Koning van Pruisen (1861-71) en keizer van Duitsland ('71-88)

rijkskanselier Bismarck (1862-1890)

Kroning Wilhelm I tot keizer van Duitsland in de Spiegelzaal

politiek nationalisme > rijken vallen uiteen

Politiek

nationalisme:

Habsburgse

Rijk onder

druk

Politiek nationalisme: 

Belgische onafhankelijkheidsoorlog

• Congres van Wenen (1815):
• België en Nederland samen
• Verzet door o.a:
• taal en godsdienst
• 1830: Opstand 
• 1839: erkenning door Nederland

  Van Speijk: 'Dan liever de lucht in'  (febr.1831)