Disk thema 10: regels en straf - moeten/mogen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Thema 10: regels en straf

Regels en straf (rules / punishment)

Waarover gaat dit thema?

 Thuis zijn regels.

Elke school heeft regels.  

Elk land heeft ook regels, dat noem je wetten (laws). 

 

Wat gebeurt er als je iets doet wat niet mag? 

Lesdoelen:

• Ik kan uitleggen wat regels zijn.

• Ik kan voorbeelden geven van regels thuis, op school en in een land.

• Ik kan vertellen welke regels ik zelf moet volgen.

• Ik weet wat het verschil is tussen regels en wetten.

• Ik kan vertellen waarom regels helpen.

• Ik kan zeggen wat er gebeurt als je een regel breekt.

Lesdoelen:

• Ik kan zinnen maken met moeten en mogen in de TT (tegenwoordige tijd).

• Ik kan zinnen maken met moesten en mochten in de VT (verleden tijd).

-  Ik weet wanneer ik moet / mag gebruik.

– Ik weet hoe ik moest / mochten gebruik.

– Ik kan zelf voorbeelden maken in TT én VT.

Je mag niet te laat komen.

Je mag geen papier op straat gooien.

Roken mag alleen buiten het hek.

Je moet op tijd komen.

Papier moet in de prullenbak.

Je mag niet roken op school.

een straf geven

een straf stoppen

vanaf nu

een misdrijf plegen

de rechter

een straf kwijtschelden

een straf opleggen

voortaan

Regels (rules)

Wetten (laws)

Heb jij weleens een boete gekregen?

1. Ja
2. Nee

Wat zijn regels op onze school?

Wat voor regels had je in je eigen land die anders zijn dan hier?

Wat voor straf kun je op onze school krijgen?

Wat voor straf kreeg je in je eigen land?

moeten (to have to / to must)

- Je moet stoppen voor een rood stoplicht.

- Je moet op tijd komen.

moeten = de plicht hebben, 

het is verplicht (duty)

mogen (to be allowed to)

- Je mag niet door rood rijden.

- Je mag niet te laat komen.

mogen = toestemming (wel/niet) hebben (permission)

mogen  = onregelmatige werkwoord 

mogen = toestemming hebben

• Mevrouw, mag ik iets vragen?
• Mogen we naar huis?

Mogen	TT	VT
Ik	mag	mocht
Jij/ u	mag	mocht
Hij/ zij	mag	mocht
Wij	mogen	mochten
Jullie	mogen	mochten
Zij	mogen	mochten

moeten = regelmatige werkwoord 

moeten = verplicht zijn

• Mevrouw Vos, moet ik nu
   huiswerk maken?
  
  
• Moet ik de was doen, mama?

Moeten	TT	VT
Ik	moet	moest
Jij/ u	moet	moest
Hij/ zij	moet	moest
Wij	moeten	moesten
Jullie	moeten	moesten
Zij	moeten	moesten

“De Regelsfabriek” 

Opdracht:

Bedenk bij de situatie 

 5 regels, waarvan:

3 regels met moeten (verplichtingen)

2 regels met mogen (toestemmingen)

Groepsvorm: duo’s of groepjes van 3

Situatiekaarten (5 min)

In de bibliotheek

Tijdens de gymles

Op een verjaardagsfeest

In de supermarkt

In de klas tijdens toetsweek

In het ziekenhuis op bezoek

In de trein of bus

In een restaurant

👉 Schrijf de regels op:

“Je moet stil zijn.”

“Je mag zachtjes praten met je buurman.”

“We moeten onze schoenen uitdoen.”

🕓 Uitbreiding: Verleden tijd oefenen

                                                   Maak twee sets regels:

Set A – Tegenwoordige tijd              Set B – Verleden tijd (gisteren /vroeger etc.)

3 regels met moeten

2 regels met mogen

Voorbeeld:

“Je moet stil zijn.”                                                  "Je moest stil zijn.”

“Je mag hier foto’s maken.”                             “Je mocht hier foto’s maken.”

Leerlingen bedenken dezelfde 5 regels, maar dan in het verleden.

Voorbeeld:

“Je moest stil zijn.”

“Je mocht hier foto’s maken.”

Ruil jullie regels met een ander groepje.

• Controleer vervoeging

• Kloppen de regels bij de situatie?

• Maak samen verbeteringen

Hij ....... vandaag
thuis blijven.
(mogen)

1. mogen
2. mag
3. mocht

Wij ....... morgen het 3e uur naar school.
(moeten)

1. moeten
2. moet
3. moesten

Hij ....... morgen niet naar het feest.

1. mogen
2. mag
3. mocht

Zij ...... gisteren naar de tandarts
(moeten)

1. moet
2. moette
3. moest

Spreken: wat vind jij?

Jongens hebben meer straf nodig dan meisjes.

Belonen is beter dan straffen.

Ouders mogen hun kinderen slaan.

Kinderen hebben geen straf nodig. 

"Ik vind dat..." 

"Ik denk dat..."

Lesdoelen:

• Ik kan uitleggen wat regels zijn.

• Ik kan voorbeelden geven van regels thuis, op school en in een land.

• Ik kan vertellen welke regels ik zelf moet volgen.

• Ik weet wat het verschil is tussen regels en wetten.

• Ik kan vertellen waarom regels helpen.

• Ik kan zeggen wat er gebeurt als je een regel breekt.

Lesdoelen:

• Ik kan zinnen maken met moeten en mogen in de TT (tegenwoordige tijd).

• Ik kan zinnen maken met moesten en mochten in de VT (verleden tijd).

-  Ik weet wanneer ik moet / mag gebruik.

– Ik weet hoe ik moest / mochten gebruik.

– Ik kan zelf voorbeelden maken in TT én VT.