#5 donororganen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Leerdoelen

• Je kunt de biologie ten aanzien van orgaandonatie verklaren:

1. Je kunt de rol van HLA/MHC als antigeen bij orgaandonaties verklaren
2. Je kunt uitleggen waarom MHC/HLA zo enorm grote diversiteit kent
3. Je kunt de rol van bloedgroepen als antigeen toelichten
4. Je kunt uitleggen welke rol immunodepressiva spelen na een transplantatie.
5. Je kunt je standpunt ten aanzien van orgaandonatie onder woorden brengen

Wat is MHC/HLA?

Bij mensen wordt MHC ook wel HLA genoemd. 

HLA is erfelijk bepaald. 

Familieleden dus veel overeenkomst.

 

HLA=Human Leucocyte Antigen

MHC/HLA is heel divers

Je krijgt co-dominante HLA-allelen van vader en moeder.

Elke HLA/MHC variant is goed in een ander 'soort' eiwit presenteren 

(hydrofoob, hydrofiel, etc)

Wat is het voordeel voor de soort als er veel MHC/HLA allelen in de populatie zijn?

Transplantatie

• Afstotingsreacties door MHC/HLA eiwitten celmembraan
• Bij mens MHC/HLA-systeem: HLA, 7 loci met meerdere allelen op 6de chromosoom
• Door HLA-systeem onderscheiden lymfocyten eigen cellen van lichaamsvreemde
• Afstoting door cellulaire afweer

Human Leukocyte Antigen = MHC eiwitten

Het HLA-systeem zorgt bij de mens ervoor dat lymfocyten lichaamseigen cellen kunnen onderscheiden van lichaamsvreemde cellen.

HLA-matching is belangrijk bij transplantaties om afstoting te voorkomen.

Het HLA-systeem is erfelijk, dus is onderling meer gelijk binnen de familie

Afstoting is een gevolg van de afweerreactie van alle type witte bloedcellen, die de 

HLA-eiwitten als lichaamsvreemd herkennen.

Wat moeten de medicijnen doen die patiënten na een transplantatie krijgen?

Wat vind jij van orgaandonatie?

Stelling: als je donor bent, heb je zelf voorrang op een donororgaan

Stelling: een roker zou geen donorlong mogen krijgen

Stelling: er is te weinig aandacht voor orgaandonatie

Stelling: je zou voor het doneren van bloed of plasma een vergoeding moeten krijgen

Stelling: als het biologisch veilig is, zou ik wel een dierlijk transplantatieorgaan willen