De confessionelen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Democratie & rechtstaat

de Confessionelen

Leerdoel

Je kan in hoofdlijnen uitleggen hoe de confessionele politieke stroming ontstond en hoe deze zich in de begin jaren heeft ontwikkeld.

de Van Dale

con·fes·si·o·neel (bijvoeglijk naamwoord)

een bep. geloofsbelijdenis aanhangend: de confessionele politieke partijen op godsdienstige grondslag

Emancipatiebewegingen

De politiek was een zaak voor adel en de burgerij, rondt 1870 ontstonden emancipatie bewegingen.

Christenen voelde zich achtergesteld en starten daarom een nieuwe politiek-maatschappelijke stroming: het confessionalisme.

• Confessie betekende geloofsbelijdenis.

De grondlegger van het de protestant christelijke stroming was Willemw Groen van Prinsterer. Hij keerde zich tegen de verlichting , een geestelijke revolutie waarbij de mens zich boven God stelde.

Zijn opvolger Abraham Kuyper kon er dankzij de schoolstrijd groter partij van maken de ARP.

Schoolstrijd

Er was al in de grondwet van 1840 vrijheid van onderwijs, maar alleen openbaar onderwijs werd betaald door de overheid. Het werd gesubsidieerd.

Liberaal Kappeyen van de Coppello wilde meer geld naar het onderwijs, voor nieuwe inzichten (Darwin).

Kuyper kwam hier tegen in opstand en eiste ook geld voor het bijzonder onderwijs en begon een petitie. Hij kreeg meer 300.000 handtekeningen, drie keer het aantal stemgerechtigde.  

De A.R.P.

Kuyper had gemerkt dat hij een massa in beweging kon krijgen en in 1879 stichtte hij de eerste politieke partij van Nederland: de ARP

Kamerleden waren eerst zelfstandig, maar nu kwam er partij discipline. De propaganda werd gericht op de mensen achter de partij, de kleine Luyden, niet meer op het district. Deze groep mocht vanaf 1888 ook stemmen en dus groeide de ARP in de kamer.

•  Dit kwam door het  Caoutchouc-artikel, (het rubber artikel) mensen die tekenen van "geschiktheid" en "maatschappelijke welstand" lieten zien mochten stemmen. 

Katholieken & Scheapman

De katholieke en protestanten stonden vijandig tegenover elkaar tot 1865 omdat de paus zich tegen het liberalisme keerde en ook dit werd scherper door de schoolstrijd. 

 

De priester Herman Schaepman zag dat de arbeiders in de steden weg liepen weg van het geloof en wilde daar iets aan doen. Hij werkte samen met Kuyper en maakte gebruikt van de tweede ronden binnen het districtenstelsel. Samen vormde ze het kabinet Kuyper (1901-1905)  

Dit leidde tot weerstand bij een aantal protestanten die hun eigen partij begonnen de Christerlijk Historische Unie CHU

Hoofdlijnen conclusie!

De christenen voelde zich achtergesteld en voelde de wens tot emancipatie.

Door de schoolstrijd zorgde voor een massabeweging.

De ARP was de eerste politieke partij in Nederland, waarbij de financiële gelijkstelling het belangrijkste punt was. 

De katholieke starten hun eigen politieke partij onder leiding van Herman Schaepman.

De samenwerking leverde het kabinet Kuyper op en de afsplitsing van de CHU.

.