Les 1 Betogende teksten

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Betogende teksten

Lesdoel van vandaag:

Aan het eind van deze les kun je

een betoog herkennen 

en weet je hoe de schrijver je probeert

te overtuigen.

Deze les:

• Argumenten en meningen 
• Klassikaal aan de slag met een betogende tekst

Wat is een betogende tekst?

Een betogende tekst is een tekst waarin de schrijver zijn of haar mening geeft over een onderwerp en probeert de lezer te overtuigen.

Voorbeelden van een betogende tekst

Ingezonden brief

Column

Recensie

Hoe herken je een argument in een zin/tekst?

Je mening geven en onderbouwen met argumenten heeft een doel. Welk doel?

Argumenten en meningen

Een argument geeft aan waarom je iets vindt. 

Hierdoor kun je een ander beter overtuigen. 

Er bestaan argumenten voor en

argumenten tegen.

Deze informatie kun je dan gebruiken om 

je eigen mening te bepalen.

Signaalwoorden argument

Een argument kun je vaak herkennen aan de signaalwoorden:

• omdat 
• want
  
• daarom
• namelijk

Kenmerken van een betogende tekst

Standpunt: De schrijver geeft duidelijk zijn of haar mening.

Argumenten: Redenen die het standpunt ondersteunen.

Tegenargumenten: Mogelijke bezwaren tegen het standpunt.

Weerlegging: Uitleg waarom de tegenargumenten niet kloppen.

Conclusie: Samenvatting of herhaling van het standpunt.

Wat weet je al van een betoog?

Betogende teksten

De schrijver geeft in een betoog duidelijk zijn mening.

Hij gebruikt argumenten om de lezer te overtuigen van zijn gelijk.

Een bekend voorbeeld van een betoog is: een ingezonden brief in de krant.

Opbouw van een betoog

Inleiding: Introduceer het onderwerp en geef je standpunt.

Kern: Geef je argumenten en weerleg tegenargumenten.

Slot: Trek een conclusie of geef een oproep tot actie.

Opbouw van een betoog:

Standpunt: Ik vind dat er belasting op suiker moet komen.

Argument voor: Want... mensen gaan dan minder suiker eten en worden gezonder.

Tegenpartij geeft een argument tegen(het argument voor wordt weerlegd): Echter...mensen blijven suiker eten, ook als het meer kost, omdat het lekker is.

Conclusie: Het is een goed idee om in Nederland suikertaks in te voeren

Tekstdoel: overtuigen

De schrijver wil niet dat de lezer een mening vormt, 

maar hij wil dat de lezer zijn mening overneemt. 

De schrijver zoekt dus medestanders.

Dit tekstdoel komt voor in de volgende tekstsoorten: 

betogende teksten, ingezonden brieven en columns. 

Slot van een betoog (herhaling van hoofdgedachte)

Let op!

Wees kritisch bij het lezen van een betoog en vraag jezelf altijd af of de feiten wel kloppen.

Soms wil een schrijver je overtuigen door maar één kant van het onderwerp te laten zien.

Zelf aan de slag

Opdracht: Bedenk voor een kort betoog over het volgende onderwerp: "Moeten leerlingen verplicht huiswerk maken?":

- Je standpunt

- Twee argumenten voor je standpunt

- Een tegenargument en weerlegging