Voornaamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Lesplanning

Wat gaan we leren vandaag?

Voorkennis

Instructie

Opdrachten maken

Terugkoppelen lesdoel

Wat gaan we leren vandaag?

Ik kan uitleggen waar een persoonlijk- en bezittelijk voornaamwoord naar verwijst en ik kan de theorie toepassen in de opdracht.

Waarom leren we dit? Voornaamwoorden verwijzen naar iets. Het zorgt ervoor dat je een tekst makkelijker leest. 

Waar verwijst een persoonlijk voornaamwoord naar?

Persoonlijk voornaamwoord

Verwijst naar: mensen, dieren en dingen 

Voorbeelden: ik, mij, me, jij, jou, je, u, hij, hem, zij, ze, haar, het, wij, we, ons, jullie, zij, ze, hun en hen.

Persoonlijk voornaamwoord

Je kunt een persoonlijk voornaamwoord in de plaats zetten van een naam.

Voorbeeld:

Hij geeft de gitaar aan mij   >  Johan geeft de gitaar aan Lieke

De drumstokjes zijn van jou  >  De drumstokjes zijn van Pieter

Wat is het persoonlijk voornaamwoord(en)? Ik ga na school met jou mee naar huis.

Wat geeft een bezittelijk voornaamwoord aan?

Bezittelijk voornaamwoord

Het geeft een bezit aan  >  iets is van iemand

Voorbeelden: mijn, jouw, je , uw, zijn, haar, ons, onze, jullie, hun

Bezittelijk voornaamwoord

LET OP!! Een bezittelijk voornaamwoord staat ALTIJD voor een zelfstandig naamwoord 

Let op (spelling!): 

Dat is toch jouw schrift? (bezittelijk)

    * jouw is bez. vnw en dus met een w aan het eind!

Dat schrift is toch van jou? (persoonlijk)

   * jou is pers. vnw en dus zonder w aan het eind!

Wat is het bezittelijk voornaamwoord(en)?
Van onze ouders moet ik mijn kamer schoonmaken en voor straf ook hun kamer.

Lesplanning

Herhaling vorige les/bespreken

Lesdoel

Instructie

Zelfstandig werken

Terugkoppelen lesdoel

Einde van de les 

Herhaling: Ga eens in gesprek met je buurman/buurvrouw en beantwoord de volgende twee vragen.

Waarom is het handig om te weten waar de voornaamwoorden naar verwijzen? 

Waarom gebruikt een schrijver voornaamwoorden? 

Wat is een kenmerk van een persoonlijk voornaamwoord?

Wat kun je vertellen over de schrijfwijze jou/jouw - u/uw?

Wat ga je doen?

Maak de opdracht op het blaadje.

Zelfstandig

Stilte

Lesdoel

Ik ken aan het einde van de les het aanwijzend-, vragend- en betrekkelijk voornaamwoord.

Ik kan de voornaamwoorden herkennen in een opdracht.

Aanwijzend voornaamwoord

Het wijst iets of iemand aan.

Een aanwijzend voornaamwoord staat meestal voor een zelfstandig naamwoord. 

Voorbeelden: die, deze, zo'n, dit, dat

Aanwijzend voornaamwoord

Voorbeeld:

 dit meisje, deze, jongen, die hond

Voorbeeld:

Dit kind met zo'n verrekijker zag die roofvogel over deze wijlanden vliegen.

Wat is het aanwijzend voornaamwoord(en)?
Ik heb dat boek Chatrooms gelezen, dat boek is geschreven door Helen Vreeswijk.

Wat is het aanwijzend voornaamwoord(en)?
Deze boeken zijn erg mooi en waarschuwt veel jongens en meiden.

Vragend voornaamwoord

Je vraagt naar iets of iemand

Staan vaak aan het begin van een vraagzin

Voorbeelden: wie, wat, welke, wat voor een

Vragend voornaamwoord

• Een vragend voornaamwoord kan ZONDER zelfstandig naamwoord (mensen, dieren, dingen)  worden gebruikt.
  

Voorbeeld: Wie treedt er op?

                        Welke zal ik aandoen?

                        

Wie/wat/welk/welke/wat voor (een)

 

Vragend voornaamwoord

• Een vragend voornaamwoord kan VOOR een zelfstandignaamwoord staan.

Bij de-woorden (de kast, de fiets etc.) = welke

Voorbeeld: Weet jij welke band nu gaat optreden?

Bij het-woorden (het raam, het horloge) = welk

Voorbeeld: Welk liedje vond jij het mooist?

- neem over in je schrift 

Betrekkelijk voornaamwoord

• Een betrekkelijk voornaamwoord heeft betrekking op (verwijst naar) een woord of een groepje woorden.
  

• Dat wordt gebruikt bij het-woorden. 
  
•  Die wordt gebruikt bij de-woorden.
  

Betrekkelijk voornaamwoord

Voorbeelden:

• Het boek dat ik van juf Melis heb gekregen. (dat verwijst naar het boek) 
  
• De verhalen die ik voor Nederlands moest schrijven. (die verwijst naar de verhalen) 
  
• Hij is iemand, wie ik zoiets nooit zou toevertrouwen. (wie verwijst naar een persoon)
  
• Dat is alles, wat ik wilde zeggen. (wat verwijst naar een hele zin)
  

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord in de volgende zin? De jongen die daar staat.

Wat is het betrekkelijk voornaamwoord in de volgende zin? Het verlegen meisje dat ik zag.

Wat heb je geleerd tijdens deze les? Waar heb je nog een vraag over?

Wat ga je doen?

Maak de vier opdrachten op de werkbladen

Zelfstandig

In stilte

Vragen? Steek je vinger op

Klaar? Lezen leesboek

10 minuten, daarna bespreken