College 2 - Betalingsbalans

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Internationale economie College 2

Planning

Les 1 

Import en export

Les 2

Betalingsbalans

Les 3

Protectie

Les 4

Europese Unie

Les 5

Valutamarkt

Les 6

Eindopdracht

College 2 Handel 

1. Terugblik

2. Betalingsbalans 

3. Zelf aan de slag

Lesdoelen

Je kunt in eigen woorden beschrijven wat de betalingsbalans van een land inhoudt. 

Je kunt de verschillen herkennen tussen de lopende rekening en kapitaalrekening van de betalingsbalans.

Je kunt de gevolgen beschrijven voor de deviezenvoorraad bij verandering van de betalingsbalans.

Waarom zou Nederland producten importeren?

1. Sommige producten zijn goedkoper
2. Als producten van betere kwaliteit zijn
3. Als producten niet in ons klimaat voorkomen
4. Als grondstoffen maar op een beperkt aantal plaatsen voorkomt

Als Nederland producten importeert en direct weer exporteert, dan noem je dat:

1. Importeren
2. Wederinvoer
3. Wederuitvoer
4. Exporteren

Als Nederland producten verkoopt aan een ander land, dan noem je dat:

1. Importeren
2. Exporteren
3. Wederuitvoer

Nederland importeert Volkswagens uit Duitsland. Dit is een voorbeeld van een:

1. Verkopen
2. Uitgaande geldstroom
3. Ingaande geldstroom
4. Ingaande goederenstroom

Filmpje

Kijk goed naar het filmpje en beantwoord daarna de vragen!

04:30

Wat is de betalingsbalans?

1. Het overschot aan producten dat een land verkoopt
2. Een overzicht van de waarde van internationale transacties van een land
3. Het tekort aan producten dat een land koopt
4. Een balans van een bedrijf met betalingen

Als Nederland meer importeert dan exporteert, dan noem je dat een ...... op de betalingsbalans

Lopende rekening

Kapitaalrekening

Betalingsbalans

100

90

Deviezenvoorraad

Betalingsbalans

Lopende rekening

Kapitaalrekening

Deviezenvoorraad

Alle geldstromen die te maken hebben met import of export van goederen, diensten, productiefactoren en inkomensoverdrachten. 

Alle geldstromen die te maken hebben het kapitaalverkeer. Dat zijn transacties van geld van beleggers, overheden, spaarders en investeerders over landgrenzen heen. 

De voorraad aan vreemde valuta die centrale bank van een land heeft. Bij een tekort van de betalingsbalans daalt de deviezenvoorraad, bij een overschot op de betalingsbalans neemt de deviezenvoorraad toe. 

Op de Lopende Rekening staan alle transacties met het buitenland die te maken hebben met productie en inkomensvorming.

Goederenrekening

Hier worden alle transacties opgeschreven die te maken hebben met de import (=betalingen) en export (=ontvangsten) van (stoffelijke) goederen.

Dienstenrekening 

Hier worden alle transacties opgeschreven die te maken hebben met de import (=betalingen) en export (=ontvangsten) van diensten (onstoffelijke goederen).

Inkomensrekening

Er worden ook productiefactoren geleverd aan /gebruikt van het buitenland.

Bijvoorbeeld een Nederlander die in Duitsland werkt, of een Amerikaanse onderneming die in Nederland een dochteronderneming heeft.

De betaling voor die productiefactoren, de primaire inkomens, komt op de inkomensrekening.

NB. het geld gaat dus de grens over! 

Op de Kapitaalrekening staan alle financiële transacties van een land met het buitenland.

 

Internationale beleggingen

Institutionele beleggers – zoals banken, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen – beleggen een hun geld over de hele wereld.

Een deel van dit geld zetten zij op spaarrekeningen in andere landen. Uiteraard zoeken zij dan naar landen die een relatief hoge rente geven op hun spaargeld.

Internationale kredietverlening

Niet alleen in eigen land wordt geld geleend. Overheden en bedrijven lenen ook vaak geld in het buitenland. Dat gebeurt vaak door middel van obligatieleningen.

In het jaar dat geleend wordt, zijn het ontvangsten op de Kapitaalrekening. De aflossingen zijn later betalingen op de Kapitaalrekening.

 Rente van de lening staat op de Inkomensrekening!

Directe investeringen in het buitenland

Dit zijn investeringen van bedrijven in het buitenland.

Bijvoorbeeld wanneer AH een supermarktketen in de VS overneemt of wanneer een Japanse autofabrikant een fabriek bouwt in Europa.

Sleepvraag 1

Europa importeert Tesla's uit de Verenigde Staten. Zet de plaatjes op de goede plek!

Sleepvraag 2

Amerikaanse beleggers kopen aandelen en obligaties in Europa. Zet de plaatjes op de goede plek!

Amerikanen die in Europa aandelen en obligaties kopen is een voorbeeld van een internationale transactie op de:

1. Lopende rekening
2. Kapitaalrekening

De Tesla's die Europa importeert zijn een voorbeeld van een internationale transactie op de:

Is er sprake van een tekort of overschot op de betalingsbalans?

1. Tekort
2. Overschot
3. Precies in balans

Begrippenlijst

Betalingsbalans

Lopende rekening

Kapitaalrekening

Deviezenvoorraad

Een overzicht van de waarde van internationale transacties die in een bepaalde periode hebben plaatsgevonden tussen het eigen land en andere landen. 

Alle geldstromen die te maken hebben met import of export van goederen, diensten, productiefactoren en inkomensoverdrachten. 

Alle geldstromen die te maken hebben het kapitaalverkeer. Dat zijn transacties van geld van beleggers, overheden, spaarders en investeerders over landgrenzen heen. 

De voorraad aan vreemde valuta die een centrale bank van een land heeft. Bij een tekort van de betalingsbalans daalt de deviezenvoorraad, bij een overschot op de betalingsbalans neemt de deviezenvoorraad toe. 

Instructie

Pak bij het maken van de opgaves een schrift, pen en rekenmachine erbij!

Ben je eerder klaar? Ga verder met de extra oefening en extra uitdaging!

Opgave 1

1. Is er sprake van een overschot of tekort op de lopende rekening?

2. Bereken de toe- of afname van de deviezenvoorraad. 

3. Van welke rekening van de betalingsbalans is sprake op het plaatje?

Ontvangen	Lopende rekening	Betaald
120		100

Ontvangen	Kapitaal rekening	Betaald
80		90

Afname	Deviezen voorraad	Toename
.....		.....

1. Is er sprake van een overschot of tekort op de lopende rekening?

2. Bereken de toe- of afname van de deviezenvoorraad.

3. Van welke rekening van de betalingsbalans is sprake op het plaatje?

Lopende rekening

Kapitaalrekening

Opgave 2

Zet de plaatjes op de goede rekening van de betalingsbalans. 

Klik op + voor uitleg opdracht

Opgave 3

Geef bij de volgende vragen steeds aan of er sprake is van een ontvangst of uitgave op de lopende rekening of kapitaalrekening van de betalingsbalans. 

Doe het zo:

1. Lopende rekening / Kapitaalrekening

2. Ontvangst / Uitgave

Nederland leent geld van Duitsland

Nederland exporteert tulpen

Amerikaanse beleggers kopen aandelen van PostNL

Nederland lost Duitse lening af

Evaluatie lesdoelen

Je kunt in eigen woorden beschrijven wat de betalingsbalans van een land inhoudt. 

Je kunt de verschillen herkennen tussen de lopende rekening en kapitaalrekening van de betalingsbalans.

Je kunt de gevolgen beschrijven voor de deviezenvoorraad bij verandering van de betalingsbalans.

Vooruitblik 

Europese Unie

Protectiemaatregelen

1

2

Geef aan of er sprake is van de lopende rekening of kapitaalrekening. Leg uit waarom. 

Van welke rekening van de betalingsbalans is sprake?

Er is sprake van de kapitaalrekening van de betalingsbalans. De lening van het Internationaal Monetair Fonds is een uitgaande geldstroom naar Zuid-Afrika.

Van welke rekening van de betalingsbalans is sprake?

Extra uitdaging

Beantwoord de volgende vragen naar aanleiding van het artikel in de volgende dia. 

1. Wat gebeurt er met de deviezenvoorraad als Zuid-Afrika de miljardenlening van het IMF krijgt?

2. Heeft Zuid-Afrika volgens jou de miljardenlening nodig om de coronaklappen op te vangen? Onderbouw je antwoord met behulp van de informatie uit het artikel. 

www.nrc.nl

1. Wat gebeurt er met de deviezenvoorraad als Zuid-Afrika de miljardenlening van het IMF krijgt?

Dan neemt de voorraad vreemde valuta toe bij de centrale bank van Zuid-Afrika. Zuid-Afrika heeft dan meer geld tot zijn beschikking, waardoor het saldo van de betalingsbalans stijgt.

2. Heeft Zuid-Afrika volgens jou de miljardenlening nodig om de coronaklappen op te vangen? Onderbouw je antwoord met behulp van de informatie uit het artikel.

Nee, Zuid-Afrika heeft een overschot op de betalingsbalans. Dat betekent dat de inkomsten hoger zijn dan de uitgaven. Extra geld is dus niet nodig.