6.2 Voedselproductie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

T6 Mens & Milieu

6.2 Voedselproductie

• Leerboek op tafel
• Telefoon in het zakkie op tafel
• Jas uit en over je stoel
• Tas op de grond

Deze les

• Herhaalvragen stikstofkringloop (BS1)
• Herhaling uitleg belangrijkste stof TH6 BS2 
• Voedselproductie

Stikstofbacteriën in de wortelknolletjes van veel planten vormen een belangrijke schakel in de stikstofvoorziening van planten.

Welke van de onderstaande beweringen geeft deze rol juist weer? Gebruik bij deze vraag Binas 93G

De bacterie zet......

1. anorganische stikstofverbindingen om in andere anorganische stikstofverbindingen
2. anorganische stikstofverbindingen om in organische stikstofverbindingen.
3. organische stikstofverbindingen om in anorganische stikstofverbindingen.
4. organische stikstofverbindingen om in andere organische stikstofverbindingen.

De door de bacterie geleverde stikstofverbindingen worden in de plant gebruikt voor assimilatie.
Welke van onderstaande stoffen bevatten als gevolg van deze assimilatie stikstof?

1. Aminozuren
2. Cellulose
3. Glucose
4. Vetzuren

Leerdoelen

• Je kunt de oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water uitleggen en mogelijke oplossingen hiervoor aandragen.
• Je kunt uitleggen op welke manieren een optimale productie van voedsel kan worden verkregen en wat de eventuele gevolgen hiervan voor de natuur zijn.
• Je kunt de verschillen in de wijze van voedselproductie in de gangbare en de biologische landbouw beschrijven

BEGRIPPENLIJST

• pesticiden
• persistentie
• resistentie
• biologische bestrijding
• uitspoeling
• eutrofiëring
• veredeling

LET OP

Dit zijn de begrippen die in de uitleg voor zullen komen. 

Dit zijn niet alle blauwe woorden uit de tekst. 

Je moet ze wel allemaal kennen en kunnen toelichten. 

Zelfreinigend vermogen van water

• Reducenten breken met behulp van zuurstof organische afvalstoffen af.
  
• Er ontstaat koolstofdioxide en er komen mineralen vrij.
  
• Deze stoffen gebruiken de producenten  (planten / algen) weer om te groeien.

Eutrofiëring 

• Door teveel mineralen, zoals stikstof (N) en fosfaat (P), kunnen algen heel goed groeien.
• Er komen teveel mineralen in het water door o.a. (over)bemesting van het land en doordat de industrie water met mineralen loost in het oppervlaktewater.

Te veel van het goede

Kunstmest bevat veel plantenvoeding (NO₃, NH₃, P)

Als het regent, kan die voeding uitspoelen naar grond- of slootwater

Hierdoor wordt het water heel voedselrijk -> Eutrofiëring

Algenbloei

Door een toename van nitraat (NO₃^-)
en fosfaat (P) in het water groeien
algen goed. 

De dikke laag algen in het water 
zorgt ervoor dat minder zonlicht 
doordringt.

Lake Erie

GEVOLGEN

1. Veel algen
2. Weinig zonlicht en daardoor minder fotosynthese
3. Planten sterven
4. Roofvissen kunnen niet jagen/prooi niet zichtbaar
5. Algen leven kort en sterven
6. Een toename van het aantal reducenten 
7. Organisch materiaal wordt aeroob (met behulp van zuurstof) omgezet 
8. Afname van het zuurstofgehalte in het water
9. Vissen sterven

Zet de volgende gebeurtenissen op volgorde. Begin bovenaan. 

1

2

3

4

5

Toename van het aantal reducenten

Sterfte van planten

Aerobe afbraak van organisch materiaal

Algenbloei, daardoor minder zonlicht

Een toename van nitraat en fosfaat in het water

Gevolg eutrofiëring

Oorzaak eutrofiëring

Maak deze oefening:

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Eutrofiering/eutrofiering.htm

Aan het werk

Uitspoeling

Monocultuur

Telen van 1 soort gewas op een groot oppervlak

Monocultuur

Geef een voordeel en een nadeel van een monocultuur

Chemische bestrijding

Met pesticiden (insecticiden, herbiciden)

Voordelen:

- Effectief

- Goedkoop

Nadelen:

- Vaak niet specifiek

- Resistentie

- Persistentie --> Accumulatie

Het ontstaan van resistentie

Accumulatie

• Door de afname van biomassa in de hogere trofische niveaus, neemt de hoeveelheid giftige stof toe naarmate je verder in de voedselketen komt
• Gevolg: meer/eerdere sterfte van de laatste in de schakel door schadelijke effecten van het gif

Aisha zegt: accumulatie wordt veroorzaakt door het feit dat de gifstoffen niet worden afgebroken.
Teun zegt: accumulatie wordt veroorzaakt door het feit dat in een voedselketen altijd biomassa verloren gaat.
Wie heeft gelijk?

1. Geen van beide
2. Alleen Aisha
3. Alleen Teun
4. Beide

Mechanische bestrijding

Bestrijding met behulp van machines en gereedschappen

Voor en nadelen?

Biologische bestrijding

Bestrijding met behulp van natuurlijke vijanden (parasieten, predatoren, ziekteverwekkers)

Vruchtwisseling / wisselteelt

Veredeling

Het veranderen van de erfelijke eigenschappen van voedingsgewassen en landbouwhuisdieren

Aan de slag

Huiswerk: maak opdracht 17, 19, 23 & 27