Basisstof 2.2/2.3 Veranderingen in de puberteit/Vruchtbaar worden

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom allemaal!

Let op de volgende punten:

• Pak je boek 
• Schrift en pen voor aantekeningen

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Bespreken toets

• Herhaling basisstof 2.1: Voortplantingsorganen man/vrouw --> Posters

• Uitleg basisstof 2.3: Vruchtbaar worden

• Zelfstandig werken aan opdrachten basisstof 2.2 en 2.3

Waar worden de zaadcellen bij de man gevormd?

1. In de penis
2. In de prostaat
3. In de teelballen
4. In de zaadblaasjes

Wat is de juiste volgorde van hoe zaadcellen het lichaam verlaten?

1. teelbal -> bijbal -> zaadleider
2. bijbal -> zaadleider
3. zaadleider -> teelbal -> bijbal
4. teelbal -> zaadleider -> bijbal

Waar worden de zaadcellen bij een man tijdelijk opgeslagen?

1. Teelbal
2. Prostaat
3. Bijbal
4. Zwellichaam

Waardoor ontstaat er een erectie?

1. Doordat er bloed in het zwellichaam van de penis wordt gepompt
2. Doordat er sperma in het zwellichaam van de penis wordt gepompt
3. Doordat er zaadcellen in het zwellichaam van de penis wordt gepompt
4. Doordat er zaadvocht in het zwellichaam van de penis wordt gepompt

Een man en een vrouw hebben geslachtsgemeenschap. Ze gebruiken geen voorbehoedmiddelen.
in de afbeelding is het voortplantingsstelsel van een vrouw getekend.

In welk deel komen de zaadcellen het eerst terecht nadat ze de penis hebben verlaten?

1. in deel 1
2. in deel 2
3. in deel 3
4. in deel 4

In welk van de genummerde organen komen zaadcellen bij de geslachtsgemeenschap het eerste terecht?

1. orgaan 1
2. orgaan 2
3. orgaan 3
4. orgaan 4

Wat is de functie van deel P.
(bovenste)

1. In dit deel vindt bevruchting plaats
2. In dit deel vindt ontwikkeling van eicellen plaats
3. In dit deel vindt ontwikkeling van een embryo plaats

Twee leerlingen doen een uitspraak over de functie van deel Q.

Bridget zet dat deel Q vaginaal vocht produceert.
Raoul zegt dat deel Q prikkels opvangt die kunnen leiden tot een orgasme.

1. Alleen Bridget heeft gelijk
2. Alleen Raoul heeft gelijk
3. Beide hebben gelijk.

Eicellen kunnen zich bewegen met een zweepstaart?

1. juist
2. onjuist

Van welk type geslachtcellen worden er het meest geproduceerd?

1. zaadcellen
2. eicellen

Basisstof 2.2: Veranderingen in de puberteit

Lesdoelen

1. Ik kan omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen.

2. Ik kan de processen tijdens de menstruatiecyclus beschrijven

Primaire geslachtskenmerken

Secundaire geslachtskenmerken

Geslachtshormonen

Oestrogeen

Testosteron

begrippen

Kijk eens in je boek:
Wat zijn de secundiare geslachtskenmerken bij de man?

En bij de vrouw?

Wat zijn dan de
primaire geslachtskenmerken?

Geslachtskenmerken: primair en secundair

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

Meisje: schaamlippen, vagina

Jongen: penis, balzak

Secundaire geslachtskenmerken:

Ontstaan in de puberteit onder 

invloed van hormonen uit de hypofyse, 

de teelballen en de eierstokken

Secundaire geslachtskenmerken

Vrouw	Man
Volgroeien eierstokken, baarmoeder en vulva Menstruatie Ovulatie Borsten Beharing Verbreding bekken Onderhuidsvet	Volgroeien zaadballen, bijballen en penis Stemverlaging Beharing Zwaardere botten Meer spierweefsel

hypofyse --> Hormoon

Hypofyse

eierstokken

teelballen

oestrogeen

testosteron

Ontwikkeling geslachtsorganen

De ontwikkeling van de geslachtsorganen begint in de 6de week van de zwangerschap. 

In het begin zijn de organen gelijk.

Hormonen sturen de ontwikkeling aan. Welke hormonen en gemaakt worden, hangt af van de geslachtschromosomen van de baby. 

Hormonen

De hypofyse.

Deze maakt verschillende hormonen:

*Groeihormonen.

* Hormonen die je geslachtsklieren beïnvloeden

Eierstokken.

* Maken vrouwelijk geslachtshormoon - Oestrogeen

Teelballen:

* Maken mannelijk geslachtshormoon - Testosteron

ontstaan secundaire geslachtskenmerken vrouw:

• groei borsten
• groei schaamhaar
• ongesteld
  

hypofyse

geeft startsein 

maakt hypofyse-hormonen

zaadballen

geslachtsorgaan man reageert op hypofysehormonen en 

maken testosteron

eierstokken

geslachtsorgaan vrouw reageert op hypofysehormonen en maken oestrogeen

ontstaan secundaire geslachtskenmerken man:

• penisgroei
• baardgroei
• lage stem etc...
  

Lesdoelen basisstof 2.3

1. Ik kan uitleggen hoe zaadcellen worden gevormd en vervoerd.

2. Ik kan de processen tijdens de menstruatiecyclus beschrijven.

Zaadblaasjes

Prostaat

Eierstok

Ovulatie

Eileider

Baarmoederslijmvlies

Menstruatie

Menstruatiecyclus

begrippen

Wanneer vruchtbaar?

man: vanaf het moment dat de teelballen actief worden en zaadcellen gaan produceren

vrouw: vanaf het moment dat de eierstokken actief worden en er iedere maand een eicel rijpt.

Zaadcellen

Vorming van sperma

De zaadblaasjes en de prostaat voegen vocht toe aan de zaadcellen.

In het zaadvocht zitten ook voedingsstoffen.

sperma = zaadcellen + zaadvocht met voedingsstoffen

Eicel

• Grootste menselijke cel 
• Bevat veel reservevoedsel
• 1x per maand rijpt er 1 eicel, komt vrij uit eierstok: ovulatie
• Eileider vervoert eicel naar baarmoeder
• Leeft na ovulatie (eisprong) 12 a 24 uur

Eicel en zaadcel verschillen

Eicel	Zaadcel
Heel groot	Heel klein
Veel voedingsstoffen in opgeslagen	Bevat zelf geen voedingsstoffen (vocht van prostaat en zaadblaasjes wel)
Kan niet zelf bewegen	Heeft een zweepstaart voor beweging
meestal 1 per ovulatie	Grote hoeveelheid

Wat is het verschil tussen de 

MENSTRUATIE en de MENSTRUATIECYCLUS?

Menstruatie

Rijping follikel en ovulatie

Menstruatiecyclus 

menstruatiecyclus

Lesdoel check!

Kan ik:

- omschrijven wat primaire en secundaire geslachtskenmerken zijn en daarbij voorbeelden noemen?

- de processen tijdens de menstruatiecyclus beschrijven?

Hoeveel dagen zijn vrouwen gemiddeld ongesteld?

1. 0 tot 3 dagen
2. 3 tot 5 dagen
3. 5 tot 7 dagen
4. 7 tot 8 dagen

Hoeveel dagen duurt een menstruatiecyclus gemiddeld?

1. 20
2. 22
3. 28
4. 20

Kun je plassen als je een tampon in hebt?

1. Ja
2. Nee

Doet menstruatie altijd pijn?

1. Ja
2. Nee

In welk orgaan kan een eicel worden bevrucht door een zaadcel?

1. in orgaan 1
2. in orgaan 2
3. in orgaan 3
4. in orgaan 4

Hoe worden de stoffen in je lichaam genoemd die o.a. zorgen voor alle veranderingen in de puberteit?

1. Overgang
2. Toverstofjes
3. Zwellichamen
4. Hormonen

Deze hormoonklier(en) regelt
veranderingen in de puberteit.

Je mag meerdere antwoorden kiezen! Er kan 1 antwoord goed zijn, maar het kunnen er ook 2, 3 of alle 4 zijn.

1. Bijnier
2. Eierstok
3. Hypofyse
4. teelbal

Wat zijn geslachtskenmerken?

1. de lichamelijke kenmerken waaraan je het geslacht herkent.
2. de lichamelijke kenmerken waaraan je een persoon herkent.
3. de lichamelijke veranderingen die ontstaan tijdens de puberteit

Aan de slag!

Wat:

Basisstof 2.2: opdrachten 1 t/m 9

Basisstof 2.3: opdrachten 

Hoe:

Alleen of in tweetallen

Hulp nodig? Zoek het op in je boek of vraag om hulp

Klaar? Maak een samenvatting en een begrippenlijst paragraaf 2.3

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!