Gebruik je stem! Tweede Kamerverkiezingen

• Burgerschap
• Mens & Maatschappij
• MBO
• Studiejaar 1-4

Introduction

Waarom zou ik gaan stemmen? Leerlingen en studenten houden zich bezig met deze vraag. De les 'Gebruik je stem!' gaat precies hierover: Amjad (22 jaar) vertelt in een video hoe hij anderen probeert te motiveren om te gaan stemmen in Nederland. Amjad is één van de jongeren die is geïnterviewd voor Stories that Move. Deze les kan gebruikt worden in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van aanstaande woensdag 29 oktober 2025. Kan Amjad jouw leerlingen en studenten overtuigen om te gaan stemmen? Õf om iemand mee te nemen die normaal niet zou gaan stemmen?

Instructions

VO kerndoelen: 36, 37, 43

MBO: politiek-juridische dimensie, sociaal-maatschappelijke dimensie

Tips: Bekijk van tevoren zelf eerst de video.

Amjad is één van de jongeren die is geïnterviewd voor Stories that Move. Dit is een gratis online toolbox die je helpt om diversiteit en discriminatie te bespreken in de klas. In video's vertellen Europese jongeren over hun ervaringen. De interactieve opdrachten dagen leerlingen of studenten uit te reflecteren op hun eigen standpunten en keuzes en zorgen voor verbinding.

Ben je enthousiast geworden neem dan een kijkje op: www.storiesthatmove.org en maak een gratis account aan. Met een account heb je toegang tot alle video’s en werkvormen van Stories that Move.

Gebruik je stem!

Introduceer het onderwerp

Op woensdag 29 oktober zijn er in Nederland Tweede Kamerverkiezingen. 

Amjad vertelt hoe hij de democratie ervaart. Zijn verhaal biedt een mooi startpunt om met studenten over democratie te praten.

Waar denk je aan bij democratie?

Studenten geven aan waar zij aan denken bij 'democratie'. 

Toon de antwoorden en bespreek er een aantal, zodat er een inhoudelijk gesprek ontstaat over wat democratie eigenlijk is. 

Nederland is sinds 1848 een parlementaire democratie.

Dit betekent dat het volk vertegenwoordigers kiest voor in het parlement. De landelijke overheid van Nederland zit in Den Haag. Maar ook iedere Provincie en iedere gemeente heeft zijn eigen bestuur.

Democratie in Nederland

Op 29 oktober zijn in Nederland 

de Tweede Kamerverkiezingen 

Korte instructie

Bespreek met de groep dat Nederland een parlementaire democratie is en dat er op 29 oktober Tweede Kamerverkiezingen zijn. De Nederlandse bevolking kiest dan haar volksvertegenwoordiging.

Heb je al eens gestemd?

Ja

Ja, maar niet altijd

Nee, ik wist niet op welke partij

Nee, ik was geen 18+

Nee, ik heb geen stemrecht

Bespreek de resultaten

Je kunt ervoor kiezen de vraag te specificeren met betrekking tot de afgelopen verkiezingen. 

Studenten vullen in of ze al eens hebben gestemd. Er kunnen diverse redenen zijn waarom studenten wel of niet hebben gestemd.

Benadruk dat er geen goede of foute antwoorden zijn. Bespreek na het invullen van de poll de antwoorden. 

Democratie onder druk

2004 versus 2024

Wereldwijd staat de democratie onder druk. Niet alleen mogen steeds minder mensen stemmen, maar ook vrije media, eerlijke rechtspraak, gelijke behandeling is er op steeds minder plekken in de wereld.

Bespreek dat 'verkiezingen' niet altijd 'democratie' betekenen. Ook in een autocratie als Rusland zijn verkiezingen.

Interactieve video

Start de interactieve video van Amjad. De video wordt op drie momenten onderbroken voor een interactieve vraag. Vergeet niet het geluid aan te zetten.

00:40

Nederland

Tweede Kamerverkiezingen 2023 

• In de grondwet staat de vrijheid van meningsuiting, mensenrechten en democratie centraal.
• Iedereen met met een Nederlandse nationaliteit van 18+ mag stemmen.
• Iedereen mag in aanloop naar de verkiezingen een politieke partij oprichten en zich verkiesbaar stellen.

Syrië

Verkiezingen van 2021

• In de grondwet staat de vrijheid van meningsuiting, mensenrechten en democratie centraal. Máár volgens mensenrechtenorganisaties is dat in de praktijk anders.
• Alleen mensen die in gebieden wonen die onder controle staan van president Assad mogen stemmen.
• Alleen Syriërs die de afgelopen tien jaar aaneengesloten in Syrië hebben gewoond, kunnen zich verkiesbaar stellen.
• De twee tegenkandidaten die het tegen Assad opnemen, zijn zorgvuldig gekozen door het regime .

volledige democratie

autoritair regime

Democratie is niet vanzelfsprekend

Bekijk en bespreek de kaart

Vraag aan de studenten wat hen opvalt. 

Het merendeel van wereldbevolking leeft niet in een (volwaardige) democratie. Het is dus best bijzonder dat Nederland een democratie is.

Optioneel:

Je kunt aan de studenten vragen wat de kenmerken van democratische en niet-democratische landen zijn. Of bespreek wat hen opvalt aan deze kaart.

Deze kaart is opgesteld door V-dem.net

01:00

Voel jij je in de politiek gerepresenteerd?

Leg uit waarom wel/niet.

uitleg gerepresenteerd

Leg eventueel uit wat gerepresenteerd betekent. 

Bespreek de antwoorden en start een groepsgesprek, waarin diverse meningen worden gedeeld. 

01:51

Jouw stem heeft geen invloed

eens

oneens

Stelling

Studenten bepalen of hun stem tijdens verkiezingen invloed heeft of niet. De stelling is ongenuanceerd om reacties uit te lokken.

Nadat de studenten een keuze hebben gemaakt, kan er een kort groepsgesprek beginnen.

Tip

Creeër een fysieke stellingslijn in de klas om de nuances nog beter zichtbaar en bespreekbaar te maken.

Bespreek in tweetallen

Hoe kan je in gesprek komen/blijven met iemand die anders stemt dan jij? 

Korte groepsopdracht

Studenten gaan in duo's aan de slag. 

Zij bedenken in 5 minuten een antwoord op de vraag:

• Hoe kan je in gesprek komen/blijven met iemand die anders stemt dan jij?

Wissel daarna klassikaal uit.

Ga jij stemmen op 29 oktober 2025?

Ja

Misschien

Nee

Poll en het bespreken van antwoorden

Laat studenten de poll invullen en bespreek met de klas de uitkomsten. 

Meer van Amjad?

Aan de slag: waar wil jij wonen?

Kies maar!

Neem een kijkje op www.storiesthatmove.org en maak kennis met meer jongeren uit Europa en hun verhaal. Met een gratis account heb je toegang tot alle video’s en werkvormen van Stories that Move.

De beslisboom 'Democratie of dictatuur' maakt het verschil tussen de politieke uitersten op een lichtvoetige manier duidelijk. De beslisboom nodigt jongeren uit om keuzes te maken; kies je voor overleg of snelle beslissingen? Tolereer je hondenpoep of eis je een schone stoep?