4.3 Het IJzeren gordijn gaat open

H4 De Koude Oorlog
4.3 Het IJzeren gordijn gaat open 
1 / 36
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo lwoo, havo, vwoLeerjaar 3

Cette leçon contient 36 diapositives, avec quiz interactif, diapositives de texte et 8 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 50 min

Éléments de cette leçon

H4 De Koude Oorlog
4.3 Het IJzeren gordijn gaat open 

Slide 1 - Diapositive

Slide 2 - Vidéo

Goelag strafkampen in de SU 

Slide 3 - Diapositive

Slide 4 - Diapositive

In november 1989 zette de DDR de Berlijnse Muur plotseling open. Talloze DDR-burgers grepen de kans aan om het Westen te bezoeken. Bij deze grensovergang tussen Oost- en West-Berlijn waren honderden mensen samengestroomd om hen te begroeten.

Slide 5 - Diapositive

Herhalen....

Slide 6 - Diapositive

Slide 7 - Lien

Waarom was de Cuba-crisis een kantelpunt in de Koude Oorlog?

Slide 8 - Question ouverte

Luister naar de tekst & beantwoord de vragen
De Bom: Doe Maar, 1983
  • Over welke bom gaat dit lied?
  • Wat is de boodschap van de band?
  • Komt de band Doe maar uit een Kapitalistisch of communistisch land? 
  • Wat heeft dit lied te maken met de wapenwedloop? 

Slide 9 - Diapositive

Slide 10 - Vidéo

Leerdoelen 4.3
  • Je kunt met enkele voorbeelden beschrijven op welke manieren mensen zich tegen communistische overheersing hebben verzet.
  • Je kunt uitleggen welke hervormingen Sovjetleider Gorbatsjov doorvoerde en de belangrijkste oorzaken van zijn hervormingen noemen.
  • Je kunt de belangrijkste gevolgen noemen van de hervormingen onder Sovjetleider Gorbatsjov.
  • Je kunt beschrijven hoe Rusland zich sinds 1990 heeft ontwikkeld.

Slide 11 - Diapositive

Nadelen van communisme in het Oostblok
Communisme is een ideologie.
Hoe het in het Oostblok  werd uit uitgevoerd, zorgde voor verzet:
- schaarste en minder welvaart door de planeconomie
- geen politieke vrijheid
- politieke tegenstanders > strafkampen

1953: Stalin overlijdt en de maatregelen worden iets milder, maar nog steeds streng

Slide 12 - Diapositive

Verzet tegen communisme
Mensen in het Oostblok waren ontevreden. Zij kwamen in verzet.

1956: Hongaarse studentenopstand > wordt neergeslagen

1968: Praagse Lente > leiders van Tsjechoslowakije staan zelf meer vrijheden toe

1980: Poolse arbeiders richten een vakbond op en eisen verandering > wordt verboden

Slide 13 - Diapositive

Slide 14 - Vidéo

Huiswerk
Par. 4.3 opdracht 1 t/m 4

Slide 15 - Diapositive

Het Sovjetsysteem loopt vast
In Sovjet-Unie zelf waren mensen ook ontevreden.

1985: Michail Gorbatsjov leider van de SU

Hij beseft dat er wat moet veranderen en gaat op twee gebieden veranderingen doorvoeren.

Slide 16 - Diapositive

Slide 17 - Diapositive

Gorbatsjov
  • Nieuwe machthebber SU
  • Michail Gorbatsjov
  • 1985-1991
  • "Alles is verrot, het kan zo niet langer."

Slide 18 - Diapositive

De twee binnenlandse hervormingen van Gorbatsjov
Economie 'verbouwen'= perestrojka
> Meer vrijemarkteconomie met kleine, particuliere bedrijven in plaats van alleen maar staatsbedrijven

Openheid in bestuur = glasnost
> vrijheid van meningsuiting / meer politieke partijen toegestaan
Postzegel: "Perestrojka – vertrouwen op de levendige creativiteit van de massa"

Slide 19 - Diapositive

Het Sovjetsysteem loopt vast
In 1985 ziet SU-leider Gorbatsjov de problemen in het Oostblok
Daarom komt hij met hervormingen

Perestrojka
Een verbouwing van de economie. Er komen kleine particuliere bedrijven en staatsbedrijven die geen geld opleveren verdwijnen.
Glasnost
Openheid in het bestuur. Mensen mogen hun mening uiten en krijgen inspraak in het bestuur. Zo mogen er andere partijen naast de Communistische Partij worden opgericht.
Buitenlandpolitiek
De buitenlandpolitiek moet minder agressief zijn en goedkoper worden. Minder kernwapens bouwen en Russische soldaten uit Oost-Europa halen.
  • Slechte welvaart
  • Te dure wapenwedloop
  • Onbetrouwbaar bestuur
  • Corruptie

Slide 20 - Diapositive

Minder agressieve buitenlandpolitiek:
Gorbatsjov (SU) in gesprek met Reagan (VS) in Geneve over het verminderen van kernwapens (1987)

Slide 21 - Diapositive

De ondergang van het communisme in Europa

Hervormingen van Gorbatsjov versterkten communisme niet, maar versnelden de ondergang:
- mensen in Oost-Europa niet meer bang op in opstand te komen
- 1989: Hongarije opent als eerste het IJzeren Gordijn 
- 1990: Oost-Duitsland (DDR) en West-Duitsland (BRD) gaan samen = Duitse hereniging

Slide 22 - Diapositive

De ondergang van het communisme in Europa
Gevolgen Gorbatsjovs hervormingen:

  • 1989 Hongarije opent IJzeren Gordijn; vrije verkiezingen Polen
  • 1989 Val Berlijnse Muur
  • 1990 Duitse hereniging
  • 1991 De Sovjet-Unie valt uit elkaar en wordt nu Rusland
  • De Russische rol in de internationale politiek neemt af.
Bron 3: Een spotprent uit 1990 met de titel ‘De grote uittocht’. ‘USSR’ staat voor de Sovjet-Unie. 

Slide 23 - Diapositive

Poetins Rusland
2000: Poetin komt in de SU aan de macht
- stimuleert welvaart > economische samenwerking met Westerse landen (olie en gas)
- wil gebieden terug: Georgië/Oekraïne
- holt democratie uit > dictatuur

Slide 24 - Diapositive

4.3 Poetins Rusland

Slide 25 - Diapositive

Poetins Rusland
  • Wilde een krachtdadiger bestuur in Rusland
  • Officieel: parlementaire democratie
  • Officieus: autoritair regime

Slide 26 - Diapositive

Poetins Rusland
Vanaf 2000 schaft Poetin de parlementaire democratie af. 
  1. Vrijheid van meningsuiting geldt niet meer
  2. Van persvrijheid  is geen sprake
  3. Politieke tegenstanders worden onderdrukt met geweld. 

Russen moeten weer trots zijn op hun vaderland:
  • Economie stimuleren door verkoop van aardgas
  • Voeden nationalisme door censuur en propaganda
  • Macht van voormalige SU herstellen (Krim, Wit-Rusland en Oekraïne)
  • Onderdrukking van tegenstanders

Slide 27 - Diapositive

Slide 28 - Vidéo

Slide 29 - Vidéo

Twee botsende visie's 
Poetin (Rusland)
  • Tegen uitbreiding van NAVO.
  • Recht op invloedssfeer
  • Oekraïne heeft geen eigen taal, deel van Russische cultuur.
  • Oekraïnse taal bestaat niet.
Westen
  • Zelf zaken bepalen (zelfbeschikkingsrecht)
  • Landsgrenzen van Oekraïne vasthouden.
  • Mogen zelf voor de NAVO kiezen.
  • Oekraïne is een aparte natie, met eigen taal. 

Slide 30 - Diapositive

4.3 Het IJzeren Gordijn gaat open
Lees nu de leerteksten van 4.3
Maak de opdrachten van deze paragraaf verder af.
Maak een samenvatting aan de hand van de leerdoelen

Slide 31 - Diapositive

Maak een samenvatting door de leerdoelen 
uit te leggen
  • Je kunt met enkele voorbeelden beschrijven op welke manieren mensen zich tegen communistische overheersing hebben verzet.
  • Je kunt uitleggen welke hervormingen Sovjetleider Gorbatsjov doorvoerde en de belangrijkste oorzaken van zijn hervormingen noemen.
  • Je kunt de belangrijkste gevolgen noemen van de hervormingen onder Sovjetleider Gorbatsjov.
  • Je kunt beschrijven hoe Rusland zich sinds 1990 heeft ontwikkeld.

Slide 32 - Diapositive

timer
15:00
Veel succes!
AAN DE SLAG!
Wat?
Maken: opdr. 8, 9, 10, 11
Waarom?
Zo begrijp je de leerdoelen beter
Hoe?
Lees de teksten, maak de vragen
Hulp?
Klaar?
Nakijken
Lees alvast H4 paragraaf 4 door

Slide 33 - Diapositive

Slide 34 - Vidéo

Slide 35 - Vidéo

Slide 36 - Vidéo