7.8 energie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

versterkt broeikaseffect

planning

los het op!

nieuwe doelen

Wat vind je van de speech van Greta?

1. Ben zelf niet zo met het klimaat bezig.
2. Ik ben het helemaal eens!
3. Beetje overdreven gebracht.
4. Het heeft geen zin om er iets aan te doen. Het is een natuurlijk proces.

LEERDOELEN

7.8

* ik ken de oorzaken en gevolgen van de  klimaatverandering en mogelijke oplossingen daarvoor

* ik kan het verschil tussen het broeikaseffect en het versterkt broeikaseffect uitleggen

broeikaseffect net als een broeikas houden de gassen in de atmosfeer de                                        warmte vast van de zonnestraling

Noem een verschil tussen het natuurlijke broeikaseffect en het versterkt broeikaseffect.

broeikaseffect

versterkt broeikaseffect

Geef de formule van een stof die een bijdrage levert aan het versterkt broeikaseffect.

broeikasgassen: natuurlijk proces?

Leg uit waardoor het gebruik van fossiele brandstof wel bijdraagt aan het versterkt broeikaseffect en het gebruik van bio-ethanol uit planten niet. (2p)

-Bij het verbranden van fossiele brandstoffen komt CO2 vrij dat ooit in een oude koolstofkringloop is opgenomen. 1P

-Bij de vorming van bio-ethanol heb je te maken met de huidige koolstofkringloop. Bij het verbranden is er geen extra CO2 dat vrijkomt omdat het kort geleden ook is opgenomen door planten. 1P

Behalve het feit dat verbranding van fossiele brandstoffen zorgt voor een versterkt broeikaseffect, zijn er ook nog andere nadelen van het gebruik van fossiele brandstoffen.
Noteer een ander nadeel.

- verzuring: door extra CO2 die de oceanen opnemen. DIt lost kalkzouten op (gevaar voor koraal, schelpdieren)

- er kunnen gifstoffen bij vrij komen

- bij de winning of het transport kan er iets mis gaan (olieramp)

- afhankelijkheid van landen -> oorlog en ellende

oorzaken (versterkt) broeikaseffect

invloed van de mens                           broeikasgassen

uitstoot fabrieken en auto's            CO2 koolstofdioxide    

koeien + permafrost                            CH4 methaan       

lachgas                                                      N2O

meer verdamping                                 H20 (g) waterdamp         

Noem drie gevolgen van het versterkt broeikaseffect.

gevolgen versterkt broeikaseffect

• klimaatverandering: stijging gemiddelde temperatuur               leidt tot woestijnvorming
• klimaatzones schuiven op 
• extremer weer: hittegolven, orkanen, meer verdamping             leidt tot meer neerslag
• stijging van de zeespiegel: zeewater zet uit, gletsjers en poolijs smelten               

Welke oplossingen ken je tegen het versterken van het broeikaseffect?

Oplossingen:

- hernieuwbare energie: zonne-energie, wind, waterkracht

-energiebesparing (isoleren van huizen en gebouwen)

-alternatieven voor auto en vliegtuig

-minder spullen kopen (vervoer)

-minder mest, vlees, veeteelt, zuivel

- biomassa (discussiepuntje), biobrandstof verkregen door plantaardig materiaal te vergisten

- uit algen of zeewier

https:

https:

enkele vragen over de stikstofkringloop

Pak je boek er bij op blz. 160.

stikstof in stalmest

??

stikstof beschikbaar voor planten

??

De processen die nodig zijn
(voor de kortste route!):

1. ammonificatie door rottings/urobacteriën
2. ammonificatie door anaerobe bacteriën
3. dissimilatie door dieren
4. nitrificatie door nitriet- en nitraatbacteriën