Hoofdstuk 5: Regenten en Vorsten (1b)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Paragraaf 5.1: Handel en nijverheid in de Republiek (deel 1)

De Republiek, een bijzonder land

par. 5.1 handel en nijverheid in de Republiek

Wat weet je al over de Gouden Eeuw?

Deze les 

• Terugblik 4.4 (video)
• Introductie H5
• Leerdoelen 5.1
• Uitleg 5.1
• Aan de slag met opdrachten   

Terugblik

• Reformatie 

Protestantisme versus Katholicisme

• De Nederlandse Opstand

(Tachtigjarige Oorlog) tegen Spanje
1568-1648

• Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588)

De Republiek

Einde 16e eeuw: groei nijverheid en handel (snelle economische groei). 

Dit had een aantal oorzaken...

1. Handel met het Oostzeegebied

• Inkoop: hout, graan. 
• Verkoop: zout & haring.

• Groei in visserij & nijverheid: scheepsbouw, zeilmakerij.

 Oostzeevaart (1540: Amsterdam grote markt voor hout en graan)

• Handel met gebieden rond de Oostzee, in Scandinavië
  
  
• hout en graan

2. Val van Antwerpen (1585)

• Handelaren vertrekken naar Amsterdam.

• Nemen kennis, geld & contacten mee.

Val van Antwerpen.

Blokkade van de Schelde

Gevolg

Holland kreeg veel kennis, geld en arbeidskracht erbij.

Stapelmarkt

= Een plaats waar ingekochte handelswaar wordt opgeslagen om van daar uit weer verder te worden verhandeld.
--> opslag: grachtenpanden

A'dam belangrijkste stapelmarkt van Europa

Handelskapitalisme

= Een manier van geld verdienen waarbij kooplieden proberen met handel zoveel mogelijk winst te maken.

Bloeiende handel

Nieuwe manieren van geld verdienen

• droogleggen van meren (de Beemster)
• Verpachten van de nieuwe landbouwgrond

Nijverheid (grondstof -> product)

• Houtindustrie: meubels + schepen.
• Textielindustrie: lakens en kleren.

Noem een oorzaak van de snel groeiende economie in de Republiek.

Geef een manier hoe koop- en ambachtslieden in de Republiek aan hun geld kwamen.

Ga aan de slag!

Ga verder met de PO! 

Praten mag, maar op een normaal niveau.

Steek bij vragen je hand op. 

Afsluiting

Geef aan: 

1. Wat heb je geleerd van deze les? 
2. Waar zou je graag nog meer over willen leren? 
3. Welk cijfer geef je je werkhouding vandaag, en waarom?

Afsluiting

Volgende les: 

• Paragraaf 5.1 - deel 2: Nieuwkomers in de 17e eeuw
• Verder werken aan de PO

Paragraaf 5.1: Handel en nijverheid in de Republiek (deel 2)

De Republiek, een bijzonder land

par. 5.1 handel en nijverheid in de Republiek

Deze les 

• Terugblik 4.4 (video)
• Introductie H5
• Leerdoelen 5.1
• Uitleg 5.1
• Aan de slag met opdrachten   

Noem een oorzaak van de snel groeiende economie in de Republiek.

Terugblik

Snelle economische groei in de Republiek

• Handel met het Oostzeegebied
•  Val van Antwerpen

--> Nieuwe kennis, materialen, arbeidskrachten

Stapelmarkt

Handelskapitalisme

Bloeiende handel

Nieuwe manieren van geld verdienen

• droogleggen van meren (de Beemster)
• Verpachten van de nieuwe landbouwgrond

Nijverheid (grondstof -> product)

• Houtindustrie: meubels + schepen.
• Textielindustrie: lakens en kleren.

Verhuizing

Bevolkingsgroei:

• Veel mensen uit Oost-Nederland & Duitsland zochten werk

- Hoge lonen

- Veel werk op de schepen, havens en werkplaatsen

• Komst van vluchtelingen

- Verdraagzaamheid

Paragraaf 5.2: Handel in de Oost en West

De Republiek, een bijzonder land

par. 5.1 handel en nijverheid in de Republiek

Grote handelsbedrijven

Veel vraag naar specerijen

Kooplieden richtten samen met anderen bedrijven op

- Hoge kosten van de handelsreis delen

- Minder risico op verlies

- Winst werd gedeeld 

Grote handelsbedrijven

Veel verschillende bedrijven gingen naar Azië

--> De prijzen van specerijen stegen

1602: de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

- Monopolie op handel met Oost-Indië (Azië)

Les 18 juni 2025

De Republiek, een bijzonder land

par. 5.1 handel en nijverheid in de Republiek

Wat gaan we vandaag doen?

Twee keuzes;

1. Afmaken van de PO.
2. Vragen stellen over onderwerpen die je nog lastig vindt.

Praten mag, maar op normaal niveau. 

Afsluiting

Geef aan: 

1. Wat heb je geleerd van deze les? 
2. Waar zou je graag nog meer over willen leren? 
3. Welk cijfer geef je je werkhouding vandaag, en waarom?

Afsluiting

Volgende les: 

• Verder werken aan de PO
  
• Paragraaf 2, deel 2 - WIC, driehoekshandel en het leven van tot slaaf gemaakten