5.4 Voortplanten HA

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

5.4 Voortplanten

Eerst even herhalen....Hoe zat het ook alweer?

Leerdoelen 5.3:

1. Je kunt de stoffen die planten eten noemen (koolstofdioxide, mineralen). 

2. Je kunt in een schematische tekening aanwijzen op welke plek deze stoffen door de plant worden opgenomen.

3. Je kunt het proces van fotosynthese uitleggen: het maken van glucose.

Een paar vragen om dit te testen.....

Fotosynthese

Zonlicht

Koolstofdioxide

Glucose

Zuurstof

Water

+

+

Reactieschema van de fotosynthese

Glucose

Water

Licht

Koolstofdioxide

Zuurstof

Waar in de cel vindt fotosynthese plaats? 

Fotosynthese

1

2

3

4

5

Leerdoelen 5.4: Voortplanten

1. Je kunt de delen van een bloem benoemen en hiervan een schematische tekening maken. (bloembodem, kelkbladeren, nectarkliertjes, kroonbladeren, stamper, meeldraden) 
2. Je kunt van de delen van een bloem de kenmerken en functies noemen. 
3. Je kunt in een schematische tekening de onderdelen van de meeldraad en stamper benoemen. 

5.4 Voortplanten

Een plant krijgt bloemen voor de voortplanting.

Dat betekent dat er nieuwe planten ontstaan.

Uit welke delen bestaat een bloem eigenlijk?

Leerdoel: Je kunt de delen van een bloem benoemen en hiervan een schematische tekening maken. 

Hiernaast zie je de onderdelen van een bloem. Deze onderdelen moet je kennen en ook weten wat de functie van elk onderdeel is

Op de volgende dia zie je een time laps film met verschillende bloemen

0

Onderdelen van een bloem met de functie

Bloembodem: Hierop zitten andere delen van de bloem vast.

Kelkbladeren: groene blaadjes, beschermen de bloem tegen kou, uitdroging, en beschadiging als de bloem in de knop zit.

Nectarkliertjes: Klieren onderin de bloem, die nectar maken= zoete stof die insecten eten.

Kroonbladeren: gekleurde bloemblaadjes, hiermee lokt de plant insecten.

Stamper: middenin de bloem, is voor de voortplanting

Meeldraden: staan rondom stamper, zijn voor voortplanting

Tekenregels

Links:

- titel (naam van organisme)

- schematisch of natuurgetrouw

- aanzicht / vergroting

Rechts: 

naam, klas en datum

Je werkt met potlood. Strakke lijnen (niet schetsen), alleen tekenen wat je ziet!!!

0

Je kunt in een schematische tekening de onderdelen van de meeldraad en stamper benoemen.  

De stempel, stijl en het vruchtbeginsel samen heet de stamper. In het vruchtbeginsel zitten zaadbeginsels. In een zaadbeginsel zit een eicel. 

Dit zijn de 'vrouwelijke geslachtsdelen' van de bloem! 

De helmknop en het helmdraad vormen samen de meeldraad. 

De stuifmeelkorrels zijn de mannelijke voortplantingscellen, te vergelijken met zaadcellen van mensen. 

Dit zijn de 'mannelijke geslachtsdelen' van de bloem!

Bestuiving door insecten of de wind

insectenbloem: opvallende kleuren en geuren om insecten aan te trekken, nectar zit diep in de bloem

windbloem: bloemetjes zijn klein, groen en geuren niet, meeldraden en stempel steken ver uit de bloem

Huiswerk deze week:

Zorg dat je de leerdoelen van 5.3 kent (fotosynthese)

Maken par 5.4 opdr.: 1 t/m 10

In Its Learning staat een link naar een oefening om het onderstaande leerdoel te testen....

Je kunt in een schematische tekening de delen van een bloem benoemen: bloembodem, kelkbladeren, nectarkliertjes, kroonbladeren, stamper, meeldraden

Je kunt in een schematische tekening de onderdelen van de meeldraad en stamper benoemen.  

https:

5.4 Voortplanten

Kelkbladeren

6

Helmknop met helmhokjes

8

Stuifmeelkorrel (mannelijke geslachtscel)

2

Kroonblad

1

Eicel

5

Zaadbeginsel

4

Vruchtbeginsel

13

Stijl

12

Stempel

11

Stamper

14

Helmdraad

9

Stuifmeelbuis (Pollenbuis)

3

Meeldraad

10

Leer de onderdelen van de bloem

Bloemsteel

7

Leerdoelen 5.4: Voortplanten

1. Je kunt de delen van een bloem benoemen en hiervan een schematische tekening maken. (bloembodem, kelkbladeren, nectarkliertjes, kroonbladeren, stamper, meeldraden) 
2. Je kunt van de delen van een bloem de kenmerken en functies noemen. 
3. Je kunt in een schematische tekening de onderdelen van de meeldraad en stamper benoemen.  
4. Je kunt het proces van bestuiving omschrijven. 
5. Je kent de verschillen tussen bestuiving door de wind en door insecten. 
6. Je kunt het proces van bevruchting uitleggen.
7. Je kent de verschillende manieren van het verspreiden van zaden.
8. Je kunt de levenscyclus van een bonenplant omschrijven.

Bestuiving

 "Stuifmeel van de meeldraden van een bloem gaan naar de stamper van een bloem van dezelfde soort plant"

Dit kan zijn eigen vrouwelijke deel zijn. (=zelfbestuiving)

Of het vrouwelijke deel van een andere bloem. (=kruisbestuiving)

Verschil insectenbloem en windbloem

Bestuiving

Bestuiving gebeurt door insecten of door de wind

Insecten 

Wind

Bestuiving

Bestuiving gebeurt door insecten of door de wind

Insecten

Wind

Zelfbestuiving of kruisbestuiving?

0

Insectenbloem

Windbloem

geen 

kroonbladeren

nectar

meeldraden 

in de bloem

maken veel stuifmeel

geur

felgekleurde kroonbladeren

stuifmeel

kleverig

Een insectenbloem heeft opvallende kroonbladeren om insecten te lokken

1. Waar
2. Niet waar

Leerdoel: Je kunt het proces van bevruchting uitleggen. (blz 138 leerboek en bron 7) 

In de film in de volgende dia wordt de levenscyclus van een tomatenplant  zoals je deze in bron 7 hiernaast ziet uitgelegd.

Zaadverspreiding

Verspreiding op 3 manieren: 

1. door de wind (paardenbloem)

2. door dieren (vruchten, distels)

3. door de plant zelf (springkruid)

Leerdoel:Je kunt de levenscyclus van een bonenplant omschrijven.

De levencyclus (kring van gebeurtenissen in vaste volgorde) van een bonenplant:

1. ontkiemen, ontstaan nieuwe plant

2. groeien tot volwassenplant, met bloemen

3. ontstaan vruchten en zaden

4. zaden worden verspreid. 

Hoe lang duurt de levencyclus van een plant?

De levencyclus van een boon duurt één jaar: eenjarige plant.

Een tweejarige plant ontkiemt en groeit in het eerste jaar, en bloeit en maakt zaden in het tweede jaar. Daarna gaat de plant dood.

Meerjarige kruidachtige planten ontkiemen in het voorjaar, bloeien in de zomer en vormen zaden in de herfst. Elk voorjaar lopen de planten weer uit. 

Houtachtige planten (bomen en stuiken) bloeien elk voorjaar/zomer en maken zaden in de herfst. Kunnen heel oud worden.

https:

Huiswerk deze week:

Zorg dat je de leerdoelen van 5.4 kent

Maken par 5.4 opdr.: 10 t/m 18

(vwo opdrachten 19 t/m 20)

Deze les

Herhaling par 5.1 - 5.4

Opdrachten maken die nog open staan

Samenvatting maken op blz 125-127

Test Jezelf pas maken nadat je hebt geleerd

5.4 Voortplanten

Leerdoelen 5.4: Voortplanten

1. Je kunt de delen van een bloem benoemen en hiervan een schematische tekening maken. (bloembodem, kelkbladeren, nectarkliertjes, kroonbladeren, stamper, meeldraden) 
2. Je kunt van de delen van een bloem de kenmerken en functies noemen. 
3. Je kunt in een schematische tekening de onderdelen van de meeldraad en stamper benoemen.  
4. Je kunt het proces van bestuiving omschrijven. 
5. Je kent de verschillen tussen bestuiving door de wind en door insecten. 
6. Je kunt het proces van bevruchting uitleggen. (blz 111 leerboek en bron 7) 
7. Je kent de verschillende manieren van het verspreiden van zaden 
8. Je kunt de levenscyclus van een bonenplant omschrijven.

+

+

Reactieschema van de fotosynthese

Glucose

Water

Licht

Koolstofdioxide

Zuurstof

Zelfbestuiving of kruisbestuiving?

Leerdoel:Je kunt de levenscyclus van een bonenplant omschrijven.

De levencyclus (kring van gebeurtenissen in vaste volgorde) van een bonenplant:

1. ontkiemen, ontstaan nieuwe plant

2. groeien tot volwassenplant, met bloemen

3. ontstaan vruchten en zaden

4. zaden worden verspreid. 

Hoe lang duurt de levencyclus van een plant?

De levencyclus van een boon duurt één jaar: eenjarige plant.

Een tweejarige plant ontkiemt en groeit in het eerst jaar en bloeit en maakt zaden in het tweede jaar.

Meerjarige planten ontkiemen in het voorjaar, bloeien in de zomer en vormen zaden in de herfst. Elk voorjaar lopen de planten weer uit. 

Houtachtige planten (bomen en stuiken) bloeien elk voorjaar/zomer en maken zaden in de herfst.

VWO: hoe krijgt een kiemend plantje voedingsstoffen? 

Kelkbladeren

6

Helmknop met helmhokjes

8

Stuifmeelkorrel (mannelijke geslachtscel)

2

Kroonblad

1

Eicel

5

Zaadbeginsel

4

Vruchtbeginsel

13

Stijl

12

Stempel

11

Stamper

14

Helmdraad

9

Stuifmeelbuis (Pollenbuis)

3

Meeldraad

10

Leer de onderdelen van de bloem

Bloemsteel

7

Huiswerk deze week:

Zorg dat je de leerdoelen van 5.4 kent

Maken par 5.4 opdr.: 14 t/m 18

(vwo opdrachten 19 t/m 20)