2.1 Ontledingsreacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2: Chemische Reacties

Deze les

• Bespreken studieplanner periode 2
• Introductie hoofdstuk 2
• Uitleg 2.1 Ontledingsreacties
• Demo proeven ontledingsreacties
• Maken vragen 1, 5, 7, 9

Wat leer je in hoofdstuk 2?

• Verschillende typen reacties;
• Stoffen zijn opgebouwd uit moleculen en atomen;
• Een verbranding kan volledig of onvolledig verlopen;
• Een brand kan op verschillende manieren geblust worden;
• Reactievergelijkingen opstellen.

Reactievergelijkingen opstellen is erg belangrijk!

2.1 Ontledingsreacties

Wat leer je in paragraaf 2.1?

• Je leert dat er drie typen ontledingsreacties bestaan: thermolyse, elektrolyse en fotolyse.

• Je leert twee aantoningsreacties kennen, om waterstof en zuurstof aan te tonen.

Ontleding
(bij scheikunde)

Uit hoofdstuk 1: Ontleding

• Chemische reactie met maar één beginstof (dus zonder zuurstof).
• Reactie stopt als je stopt met verhitten.
• Je ziet geen vuur en er ontstaat geen warmte.
• Moleculen veranderen blijvend.

Reactieschema

Beginstof --> ontledingsproducten

Drie typen ontledingen

• Thermolyse (met warmte)
• Elektrolyse (met elektriciteit)
• Fotolyse (met licht)

Dus de vorige dia ging alleen over een thermolyse!

Ontleding

• Chemische reactie met maar één beginstof
• Kan met warmte, elektriciteit of licht. 
  

Reactieschema

Beginstof --> ontledingsproducten

Film: thermolyse van suiker

Schrijf op:

• Waarneming vòòr en na de reactie
• Reactieschema

Geef het reactieschema van de thermolyse van suiker.

Thermolyse van suiker

Voor: suiker is vast, korrelig en wit van kleur

Na: er ontstaat een zwarte vaste stof, rook, en condens 

Reactieschema:

Suiker --> zwarte vaste stof + rook + condens

(verhitten staat dus niet in het schema, mag evt. boven de pijl)

Filmpje: elektrolyse van water (toestel van Hoffmann)

Schrijf op:

• Welke stoffen ontstaan bij de elektrolyse van water?
• Hoe wordt dit aangetoond?
• Reactieschema

Geef het reactieschema van de elektrolyse van water.

Elektrolyse van water

Reactieschema: Water --> zuurstof + waterstof

Aantoningsreacties:

Zuurstof wordt aangetoond met een gloeiende houtspaander (gaat fel branden)

Waterstof wordt aangetoond door het aan te steken (je hoort een plop geluid)

Filmpje: fotolyse van zilverchloride

Schrijf op:

• Waarnemingen voor en na de reactie met extra fel licht.

Fotolyse van zilverchloride

Voor: witte vaste stof

Na: met licht is het donkerder geworden.

Reactieschema: Zilverchloride --> zilver + chloor

Aan de slag!

• Maken vragen 1, 2, 5, 7, 9
  
• Afsluitende quiz

Tijdens het strijken met een te heet strijkijzer ontstaan schroeivlekken. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding

Na een jaar zijn de kleuren van felgekleurde gordijnen op sommige plekken verbleekt. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding

Door glas sterk te verhitten kan het in een andere vorm gegoten worden. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding

Met behulp van elektrische energie wordt aluminium gemaakt uit aluminiumerts. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding