8.1 Industrialisatie en modern imperialisme les 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Industrialisatie en modern imperialisme

DENKEN - DELEN - UITWISSELEN

- Welke maatschappelijke ontwikkelingen vonden er plaats tijdens de overgang van agrarisch - urbane samenleving naar de industriële samenleving?

- Hoe veranderde de verhouding tussen koloniën en moederlanden onder invloed van de industriële revolutie?

- Welke politieke, ideologische en economisch motieven speelden een rol bij het opkomen (Azië) en uitbreiden (Afrika) van het modern imperialisme?

Veranderingen in de landbouw

• Rond 1750: enorme groei Engels economie door:
  
• - stijging landbouwopbrengsten > bevolkingsgroei
• - bevolkingsgroei > grotere vraag naar voedsel en kleding
• - goedkope grondstoffen in Azië en Amerika > impuls textielnijverheid
• Boeren in de problemen  door:
• - daling voedselprijzen >
• - grotere afhankelijkheid van huisnijverheid > daling beloning boeren >  
• Trek naar de steden > einde textielhuisnijverheid op platteland
• is toch lang gebleven: 

Industriële revolutie: weven en spinnen gemechaniseerd:

• - schietspoel: verbetering weefgetouw >
• - verbetering spinmachines  nodig: van spinnenwiel naar 'Spinning Jenny'  >
• - meer grondstof (wol/katoen) nodig: 'Cotton Gin' 
• - aandrijving door waterkracht, nadelen:
•    moeilijker begaanbaar terrein / geen constante kracht >
• - stoomkracht (James Watt belangrijk, 1782) >
• grote ruimtes nodig: fabrieken. Gevolg:
• huisnijverheid ten onder aan concurrentie >
• Urbanisatie zet door >
• Industriële samenleving
• revolutie ook in vervoer: 

Een Cotton Gin (wat 'katoenmotor' betekent) is een machine die katoenvezels snel en eenvoudig van hun zaden scheidt (katoenplukker). Hierdoor is de productiviteit veel hoger dan bij handmatige katoenscheiding.

van kleinschalige handmatige productie in de huisnijverheid...

... naar grootschalige machinale productie in fabrieken

Industrieel kapitalisme

- Industrieel kapitalisme : Het verschijnsel waarbij ondernemers streven naar het maken van zoveel mogelijk winst door het fabrieksmatig produceren van goederen. 

Afrika

• Afrika is populair vanwege de vele grondstoffen (bijvoorbeeld diamanten en goud)
• Slavenhandel nam in de loop van de 19e eeuw af en werd uiteindelijk verboden 

Modern imperialisme

Modern imperialisme

De Conferentie van Berlijn

conferentie van Berlijn 1884-1885

Samengevat:  

Modern Imperialisme

1. Industrialisatie- Industrieën hadden grondstoffen en afzetgebieden nodig
2. Technologie -  Door moderne verbeteringen werd modern landen koloniseren makkelijker.
   
3. Nationalisme - als grootmacht had men koloniën nodig (prestige)
4. Superioriteits denken - The White mans burden. 

'The White mans burden' van Rudyard Kipling. 

Draag uw last, o blanke man,

Zend steeds vooruit uw besten.

Stuur uw zoons in ballinschap, om uw gevang'nen vet te mesten. 

Om daar in zwaar harnas te waken. 

Over volk verward en wild,

Duivels, kinds en onderdrukt, Doe het zacht en doe het mild.

Draag u last, o blanke man, Gehoorzaam met geduld. Maskeer de dreiging van terreur, Wees u bewust van schuld. 

Nederlands imperialisme

Het Cultuurstelsel!

Uitleg cultuurstelsel

Eduard Douwes Dekker

Max Havelaar komt uit in 1860

Ondernemers naar Indië (1)

• Liberalen willen niet dat de overheid zich met de economie bemoeit. Dus zij vinden het onzin dat de NHM het enige bedrijf is dat geld mag verdienen in Nederlands-Indie.
  

• Vanaf 1848 komen er steeds meer wetten die vrij ondernemerschap mogelijk: Mijnwet (1850), Agrarische wet (1870), Suikerwet (1871)