Thema 7 Ecologie en milieu B8 Energie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 7 Mens en Milieu

B8

Energie

Thema 7 Ecologie en milieu

B8

Energie

Leerdoel B8

7.8.1 Je kunt oorzaken van de klimaatverandering en mogelijke 

oplossingen daarvoor beschrijven.

Het versterkte broeikaseffect

• Door extra uitstoot van broeikasgassen (emissie), wordt extra warmte tegengehouden, waardoor de temperatuur op aarde extra stijgt.
  

• Broeikasgassen zijn met name koolstofdioxide (CO2), lachgas (N2O), waterdamp (H2O) en methaan (CH4).
  

• Vooral de concentratie CO2 (>40%) en CH4 (>150%) stijgen fors in de atmosfeer 

Belangrijkste broeikasgassen

Tijdseries van de wereldgemiddelde concentraties van kooldioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O)

Bron: WMO Global Atmosphere Watch.

Blauwe lijnen zijn maandgemiddelden, rode lijnen zijn vijf-jaar lopend gemiddelden

Bronnen van methaan/moerasgas

1. Herkauwers hebben veel methaanbacteriën in hun verteringsstelsel

2. Smeltende permafrost 

Door anaerobe omstandigheden (door trage diffusie van zuurstof bij hoge grondwaterstand) breken anaerobe bacteriën de organische stof verder af tot methaangas

3. Rijstvelden (op dezelfde wijze als net besproken)

4. Tropische regenwouden stoten methaan uit de natte grond uit via de bomen. Door het ontbossing is deze uitstoot minder snel toegenomen

Tijdserie van de wereld- en vijf-jaar lopend gemiddelde temperatuur toename ten opzichte van de pre-industriele waarde

 Bron: 

UK Met Office.

Globale zeespiegelstijging

De dunne zwarte lijn geeft de langjarige trend weer en laat duidelijk zien dat de zeespiegel steeds sneller stijgt. 

Bron: European Space Agency (ESA) Climate

Oplossingen?

• De fossiele brandstoffen zijn gedurende zeer lange tijd in de grond gekomen en opgeslagen en worden nu in zeer korte tijd opgestookt: langzame of lange koolstofkringloop
  

• Alternatieve duurzame energiebronnen zijn overal op aarde aanwezig, raken niet op en zorgen niet voor die extra CO₂ in de atmosfeer. 

Voorbeelden: zon, wind, water, aardwarmte, biomassavergisting (organisch restafval). Deze laatste maakt deel uit van de korte koolstofkringloop.

Andere oplossingen?

• Uitstoot methaangassen in de landbouw en veeteelt verminderen en minder bemesten
• Genetisch gemanipuleerde rijstplant met een verminderde uitstoot van methaangas
  

• Aanpassing voeding koeien en verbetering opslag en verwerking mest

• Uit mest biogas maken m.b.v. vergisting door micro-organismen

• Energie uit algen (zeewier) halen
• Gebouwen en woningen isoleren
• Energiebesparing: korter douchen, thermostaat lager, geen apaaraten stand-by laten staan
• Restwarmte uit de industrie gebruiken voor verwarming gebouwen
• Ontbossing voorkomen en bossen aanplanten
• Seizoensgroente en -fruit kopen

Extra opdracht voor examendossier

Neem op de volgende sheets de 6 filmpjes door en noteer voor elke graad temperatuurstijging de gevolgen op aarde

Gevolgen bij 1 graad Celsius?

Gevolgen bij 2 graden Celsius?

Gevolgen bij 3 graden Celsius?

Gevolgen bij 4 graden Celsius?

Gevolgen bij 5 graden Celsius?

Gevolgen bij 6 graden Celsius?

Maak opdracht 64 t/m 67

Klaar? Oefen de Flitskaarten en maak Test Jezelf

Neem daarna de leefwereldcontext 'Adviseur duurzaam organiseren' door en maak opdracht 68 en 69

Lesafsluiter B8

- Oefentoets milieu

biologiepagina.nl

Wat was je procentuele score?