4.3 Vruchtbaar worden

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

B3 Vruchtbaar worden

• Spullen op tafel
  

       Laptop/Leerwerkboek

       Schrift

• Tas van tafel

Planning

Planning en leerdoelen bespreken.

Doelen voor vandaag.

Opdrachten om te bespreken?

Uitleg vruchtbaarheid mannen en vrouwen.

Zelfstandig werken. 

Door welk hormoon ontstaan vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken?

1. Hypofyse
2. Testosteron
3. Melanine
4. Oestrogeen

Wat betekent geslachtsrijp?

Door welk hormoon ontstaan vrouwelijke secundaire geslachtskenmerken?

1. Hypofyse
2. Testosteron
3. Melanine
4. Oestrogeen

De baard in de keel is een voorbeeld van een ..?.. geslachtskenmerk (1 woord)

In welk deel van het mannelijk voortplantingsstelsel worden zaadcellen gemaakt?

1. Teelballen
2. Eierstokken
3. Bijballen
4. Zaadleiders

Leerdoelen

- Ik kan uitleggen hoe zaadcellen en eicellen worden gevormd.

- Ik kan de menstruatiecyclus beschrijven door belangrijke fasen en veranderingen correct uit te leggen.

Zaadcellen en sperma

• Teelballen maken elke dag miljoenen zaadcellen
• Vanaf 11-16 jaar
• Sperma is een combinatie van: 

10% zaadcellen + 90% vocht uit zaadblaasjes + vocht uit prostaat

• Bij een zaadlozing/ejaculatie komt sperma uit de penis 

        via de urinebuis

Een zaadcel

zaadcellen en een eicel (achtergrond)

Teelbal

Teelballen maken elke dagen miljoenen zaadcellen.

Dit begint vanaf ongeveer 13 jaar oud en gaat door tot op hoge leeftijd.

1

Bijbal

Bijballen bewaren gemaakte zaadcellen.

Tijdens een zaadlozing gaan zaadcellen uit de bijballen de zaadleiders in

2

Zaadleider

Zaadleiders verplaatsen zaadcellen uit de bijballen langs de zaadblaasjes en prostaat, naar de urinebuis

3

Zaadblaasje

Zaadblaasjes maken vocht dat ze toevoegen aan de zaadcellen.

Dit vocht bevat voedingstoffen voor de zaadcellen.

Zaadcellen gaan langs de zaadblaasjes!

4

Prostaat

De prostaat maakt vocht dat wordt toegevoegd aan de zaadcellen.

Dit vocht bevat voedingstoffen voor de zaadcellen.

Na het toevoegen van vocht door zaadblaasjes en prostaat noem je de vloeistof sperma

5

Urinebuis

Tijdens een zaadlozing gaat sperma door de urinbuis naar buiten. Tijdens de seks komt dit dan terecht in de vagina.

Als een man naar de wc gaat, komt urine door dezelfde buis

6

Waar rijpen de eicellen?

menstruatie

 12-52 jaar ( gemiddeld 400 x)

• 3-8 dagen
  

Het baarmoederslijmvlies, dat veel bloedvaten bevat, wordt afgestoten.

Menstruatiecyclus

• Tussen 2 ovulaties zit ongeveer 4 weken
• Baarmoeder maakt baarmoederslijmvlies
• Menstruatie = verwijderen van dit slijmvlies.
• Elke maand wordt baarmoederslijmvlies gemaakt en verwijdert

Het baardmoederslijmvlies verandert tijdens een zwangerschap in de placenta. Het zorgt er voor dat een bevruchte eicel kan uitgroeien tot baby door het zuurstof en voedingsstoffen te geven.

voor en tijdens de menstruatie

• buikkrampen
• rugpijn 
  
• hoofdpijn
  
• moe
  
• lusteloos
  
• emotioneel
  

Fase 1

Dag 1 tot 6

- menstruatie: afstoten baarmoederslijmvlies

- in de eierstokken: begin rijping eicellen

Fase 2: rijping en eisprong

Eicellen

Onrijpe eicellen al bij de geboorte aanwezig in eierstokken

Vanaf 10 -16 jaar eerste rijpe eicel

Vrouw: elke 4 weken rijping van een eicel

eisprong = ovulatie naar de eileider

na 12-24 uur dood

Menopauze: geen eisprong meer: gemiddeld 51 jaar

ovulatie/eisprong

1

Zaadcellen komen binnen bij de vagina

♂

2

Zaadcellen zwemmen door de baarmoeder, naar de eileiders

♂

3

1 zaadcel bevrucht de eicel in de eileider.

Zonder eicel gaan de zaadcellen dood

♂

1

Eicel komt vrij uit de eierstok = ovulatie/eisprong

♀

2

Eicel wordt bevrucht door zaadcel en gaat delen 

OF

Eicel wordt niet bevrucht gaat dood

♀

3

Eerste delingen bevruchte eicel

♀

4

Innesteling van de bevruchte eicel, ontwikkelt zich tot embryo

♀

In de baarmoeder groeit slijmvlies.

Dit zorgt voor voedsel voor een bevruchte eicel, zodat deze kan ontwikkelen.

Bevruchting = Het moment waarop een eicel versmelt met een zaadcel.

Hierdoor onstaat een bevruchte eicel, die verder ontwikkelt tot embryo

Ovulatie = Het moment waarop een eicel vrijkomt uit een eierstok.

Ook wel eisprong genoemd.

In de eierstokken rijpen eicellen, als ze 'rijp' zijn komen ze vrij tijdens een ovulatie.

Menstruatiecyclus

Menstruatie

Baarmoeder breekt slijmvlies af en voert dit af via de vagina.

Dit duurt gemiddeld 4 dagen (maar kan ook korter of langer!)

1

Baarmoeder gaat opnieuw slijmvlies aanmaken.

Dit wordt langzaamaan weer dikker

Ovulatie

(ongeveer) 14 dagen na het begin van de menstruatie komt er een nieuwe eicel vrij uit de eierstok

14

Baarmoederslijmvlies blijft dikker worden

Volgende menstruatie

(ongeveer) 28 dagen na, het begin van, de vorige menstruatie is er opnieuw menstruatie. 

Dit gebeurt alleen als de eicel niet is bevrucht

28

Cyclus herhaalt zich opnieuw

menopauze

Tussen de 40 en 60 jaar neemt de productie van oestrogeen af. Daardoor gaat een vrouw in de overgang.

Uiteindelijk stopt de menstruatiecyclus.

Er rijpen dan geen eicellen meer.

Een vrouw wordt niet meer ongesteld

Dit noem je de menopauze.

Wat zou er gebeuren als na bevruchting, menstruatie gewoon door zou gaan?

Welke middelen kunnen vrouwen gebruiken tijdens de menstruatie?

wat kun je gebruiken?

• maandverband 
  
• tampons
  
• menstruatiecup
  
• menstruatieondergoed

Kan een vrouw met tampon,
nog steeds naar de wc om te plassen?
Waarom wel/niet?

Er is een ovulatie geweest en 2 dagen later is de eicel niet bevrucht.
Wat gebeurt er nu?

1. Eicel gaat dood in baarmoeder
2. Eicel gaat dood in eileider
3. Eicel gaat dood in eierstok
4. Eicel gaat dood in vagina

Sommige mensen noemen de ovulatie ook wel eisprong.
Klopt dat wel?

1. Ja, ze zijn hetzelfde
2. Nee ze zijn totaal verschillend
3. Nee, het verschil is klein, maar is er wel

Veel vrouwen gebruiken testen om te weten of ze zwanger zijn.

Hoe kan een vrouw zonder test ook ontdekken of ze zwanger is?

Leerdoelen

- Ik kan uitleggen hoe zaadcellen en eicellen worden gevormd.

- Ik kan de menstruatiecyclus beschrijven door belangrijke fasen en veranderingen correct uit te leggen.

Maken

BS3: Opdracht 1-8 en begrippenlijst