8.1 Brazilië landschapszones en bevolking

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Brazilië

Groot land, grote bevolking

►Brazilië is een groot land met 

•      200 miljoen  inwoners

● Hoge bevolkingsdichtheid (?):

•      - in het zuidoosten
•      - langs de kust 

→ Rio de Janeiro: 12 miljoen inw.

→São Paulo: 20 miljoen inw.  

● Lage bevolkingsdichtheid (?): 

•      - binnenland

Wat is bevolkingsdichtheid?

1. Het aantal mensen dat bij elkaar in de straat woont
2. Het aantal mensen dat op een vierkante kilometer woont
3. Het aantal mensen dat verhuist naar het platteland

Wat is bevolkingsspreiding?

1. de hoeveelheid mensen op 1 km2
2. de toename van het inwonersaantal in een bepaald land of gebied gedurende een bepaalde tijd
3. de verdeling van mensen in een gebied
4. verwachte ontwikkeling van de bevolking in de toekomst

Het percentage stedelingen in een land. 

De snelheid waarmee de urbanisatiegraad toeneemt.

Als er in een jaar meer mensen worden geboren dan dat er sterven.

De migratie van het platteland naar de stad.

Urbanisatiegraad

Urbanisatietempo

Geboorteoverschot

Ruraal-urbane migratie

Vier landschappen:

►In Brazilië vind je vier    

    verschillende landschappen: 

● 1. Tropisch regenwoud

• - noordwesten tot kuststrook
  
• - grootste regenwoud ter                wereld
• - altijd warm en veel regen
  
• - vrij vlak, maar onvruchtbaar     en dus niet zo geschikt voor      landbouw

 ● 2. Steppe (=caatinga): 

• - noordoosten
• - droog en heet
• - bijna geen begroeiing
• - veel bewoners vertrekken 

Vervolg Vier landschappen:

● 3. Savanne (cerrado)

• - ten zuiden van regenwoud
  
• - natte zomers, droge winters
  
• - steeds meer landbouw
  

● 4. Moerasgebied de Pantanal

• - grensgebied Bolivia en                  Paraguay
• - helft van jaar onder water
  

 

→ In welk landschap is de bevolkingsdichtheid het laagst?

Regenwoud

Steppe

Warm, veel regen. 

Grond onvruchtbaar

Droog. Weinig landbouw

savanne

Pantanal (een moeras)

Zomer nat, winter droog. 

Overstroomt elk jaar.

Welk landschap ligt ten zuiden van het tropisch regenwoud?

In de steppe is het droger dan op de savanne.

1. Waar
2. Niet waar

WOESTIJN

SAVANNE

STEPPE

Brazilië heeft ...................... inwoners.

1. 40 miljoen
2. 20 miljoen
3. 200 miljoen
4. 400 miljoen

In het binnenland is de bevolkingsdichtheid hoog.

1. onjuist
2. juist

In het noordoosten ligt de savanne.

1. juist
2. onjuist

In het noordwesten ligt het Tropisch regenwoud.

1. juist
2. onjuist

Veel..

Brazilianen wonen in een stad!

Dit noem je verstedelijking!

Wat is verstedelijkingsgraad?

1. Aantal steden in een land.
2. Groei van het aantal steden in een land.
3. Percentage van de bevolking dat in steden woont.
4. Groei van de bevolking in steden.

Wat is verstedelijkingstempo?

1. Snelheid waarmee er meer steden in een land komen.
2. De groei van de steden in oppervlakte.
3. Percentage waarmee de verstedelijkingsgraad jaarlijks toeneemt.
4. De groei van het aantal steden in een land.

Verstedelijkingsgraad

In Brazilië is de verstedelijkingsgraad inmiddels zo'n 86%

In Nederland is de verstedelijkingsgraad zo'n 83%

Waarom is dit opvallend?

Gevolgen?

-Er ontstaat gebrek aan huizen, banen en wegen.

- Veel afval, slechte riolering, etc

- Mensen gaan zelf een huisje in elkaar zetten --> ontstaan favela's, ook wel sloppenwijken genoemd

Hoeveel procent van de Braziliaanse bevolking woont in de steden?

Doordat er te weinig huizen zijn, ontstaan er veel (Nederlandse naam)

Bevolkingsdiagram

• Staafdiagram
• Leeftijdsopbouw bevolking
• Links mannen 
• Rechts vrouwen

bevolkingsdiagrammen

Piramide

• Hoog geboortecijfer
• Weinig oude mensen
• Arme landen
• Geen family planning (maatregelen om ervoor te zorgen dat mensen minder kinderen krijgen)

Granaat

• Rijke landen
• Lage geboortecijfers
• Alle bevolkingsgroepen ongeveer even groot

Urn

• Rijke landen
• De jonge bevolkingsgroep is kleiner dan de middengroep
• Het geboortecijfer neemt af

Demografisch transitiemodel

Het demografisch transitiemodel is een model dat de overgang (=transitie) binnen een bepaald gebied/land beschrijft van hoge geboorte- en sterftecijfers naar lage geboorte- en sterftecijfers. 

De oorzaak is economische ontwikkeling.

Demografisch transitiemodel

Fase 1: geïsoleerde stammen:

Hoog geboortecijfer: mensen krijgen veel kinderen

Maar ook: hoog sterftecijfer --> mensen worden niet oud en niet alle kinderen worden volwassen

De totale bevolking is niet groot en blijft ongeveer stabiel

Fase 2: periferie

Sterftecijfer gaat dalen door verbeterde gezondheidszorg

Geboortecijfer blijft hoog 

(bijv. doorgewenning van vroeger/ omdat kinderen helpen op het platteland)

--> gevolg: groeiende bevolking

Fase 3: semi-periferie

Sterftecijfer blijft dalen

Ook geboortecijfer gaat nu dalen

Dit komt bijv. doordat mensen rijker worden, daardoor meer mensen + meisjes naar school gaan en carrière maken, invloed van religie wordt kleiner, mensen wonen vaker in de stad en hier is minder ruimte voor veel kinderen, toegang tot anticonceptie, etc. 

Wat zijn de oorzaken voor het afnemend geboortecijfer?

• Urbanisatie > er zijn dus minder kinderen nodig om op het platteland te werken
  
• Door toename welvaart kunnen mensen een pensioen opbouwen, kinderen zijn dus niet meer nodig als oudedagvoorziening
  
• Emancipatie vd vrouw > werken en studeren > later kinderen, later trouwen en daardoor ook minder kinderen
  
• Invloed van religie wordt kleiner
  
• Overheidscampagnes om de bevolkingsgroei te remmen

Urbanisatie is de trek van het platteland naar de stad

Fase 4: centrumlanden

Geboortecijfer blijft dalen, sterftecijfer is ook laag

De bevolking is de afgelopen fases gegroeid en is dus nog groot. 

Fase 5: toekomstbeeld?

De verwachting is dat in de rijke landen het sterftecijfer laag blijft (mensen worden ouder/vergrijzing) en dat het geboortecijfer alleen maar blijft dalen --> we komen dan in een bevolkingskrimp terecht!

Huiswerk

Maak de opdrachten van paragraaf 8.1