14.3 Koolhydraten

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom, ga lekker zitten

Welkom, ga lekker zitten

Doelen van deze les:

Structuur

Functie

Afbraak

monosachariden

voorbeeld: glucose C₆H₁₂O₆

lineaire vorm --> ring

(interne nucleofiele aanval op C=O)

Eén O in de ring met 4 of 5 C-atomen

BINAS 67F

glucose

fructose

disachariden

Condensatiereactie tussen 2 monosacchariden levert een disacharide.

Voorbeeld: 

2 glucose --> maltose + H₂O (moutsuiker)

BINAS 67F

disachariden

Omgekeerd kan ook: hydrolysereactie

Voorbeeld: 

sacharose (r/bietsuiker) + H₂O --> glucose + fructose

BINAS 67F

(Gekoppelde) ringstructuren

• veel OH groepen dus makkelijk H-bruggen met water: kleintjes goed oplosbaar (glucose, suiker)
  
• polysachariden veel H-bruggen onderling: slecht oplosbaar (zetmeel, cellulose)

Afbraak

Hydrolyse op de etherbinding (ook bij polysachariden). De monosachariden kunnen door de darmwand en lossen op in bloed. 

'Snelle' suikers zijn al klein bij inname: meteen in bloed

Functie

• Bij verbranding energie leveren
• Opslag in de vorm van disachariden (suikerbiet) of polysacharide (zetmeel: graan; glycogeen: mens)

huiswerk