H1 §3 ontwikkeling in verschillende snelheden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

week 39 havo 3

'22-'23 

H1 §3: ontwikkelingen in verschillende snelheden

Wat weet je nog van de vorige lessen?
Welke onderwerpen zijn voorbij gekomen?

Welke omstandigheid zal gunstig zijn voor een vrijemarkteconomie?

1. Open handelsgrenzen
2. De leus van Trump: 'America First'
3. Koude oorlog: Strijd tussen kapitalisme en communisme
4. Huawei wordt geblokkeerd in de VS

Combineer de periodes met de juiste tijd

1800 - 1945

1945 - 1990

1500 - 1800

1990 - nu

handelskolonialisme

industrieel kolonialisme

vrijhandel

onafhankelijkheidstrijd

Leg uit wat de global shift is.

lesdoelen week 39:

- Je leert wat interne en externe oorzaken zijn van ontwikkeling

- Je kent verschillende soorten kolonies

- Je kunt uitleggen hoe een lage welvaart leidt tot een laag welzijn

Arm

Rijk

Welk land is het rijkste land van de wereld?

1. Luxemburg
2. VS
3. Qatar
4. Singapore

Op welke plek staat Nederland in de lijst van rijkste landen?

1. 53
2. 11
3. 6
4. 24

Arm & rijk: oorzaken

• Intern 
  natuurlijk / menselijk
• Extern
  koloniaal / positie in wereld

Wanneer in één land veel negatieve factoren samenvallen is de kans op armoede groter

Intern

natuurlijke oorzaken

Welke natuurlijke oorzaken vergroten de ontwikkelingskansen van een land?

• vruchtbare grond
  
• niet te bergachtig
  
• voldoende neerslag
  
• natuurlijke hulpbronnen
  
• ligging aan zee (niet gelegen tussen andere landen)
  

Menselijke oorzaken: politiek 1

Kenmerken van het bestuur in arme landen?

• weinig of niet democratisch
  
• corruptie
  
• vriendjespolitiek
  

Menselijke oorzaken: politiek 2

Kenmerken van het politieke systeem in rijke landen?

• democratische rechtstaat
  
• ondernemen stimuleren
  
• privébezit beschermen
  
• zorgen voor onderwijs en gezondheidszorg
  

 

Politieke systeem: De wijze waarop een land wordt bestuurd.

P

wat gebeurt hier?

Het geboortecijfer neemt wereldwijd...

1. toe
2. af

In arme landen neemt het geboortecijfer...

1. toe
2. af

In rijke landen neemt de vergrijzing...

1. toe
2. af

Menselijke oorzaken: bevolking 1

Wat is het nadeel van een hoog geboortecijfer?

• Het bbp moet worden gedeeld met meer mensen
  

BBP: Bruto Binnenlands Product: de totale productie van goederen en diensten binnen een land.

Menselijke oorzaken: bevolking 2

Welke leeftijdsopbouw is ideaal voor een land?

• Grote, jonge bevolkingsgroep met een goede opleiding

Waarom is dit gunstig voor een land?

• De jongeren leveren een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van het land

Wat is een belangrijke voorwaarde voor ontwikkeling binnen een land?

• Er moet voldoende werk zijn
  

Ook binnen landen kan een groot verschil in welzijn ontstaan.

Menselijke oorzaken: ongelijkheid

Waarom neemt de ongelijkheid binnen een land toe wanneer deze zich economisch ontwikkelt?

• sommige gebieden en mensen profiteren meer van de groeiende welvaart
  

Grote ongelijkheid in combinatie met een tekort aan werk kan leiden tot onrust in een land.

Kennen we ook ongelijkheid in Nederland? Zo ja, welke gebieden?

Externe oorzaken

koloniaal verleden 1

Veel arme landen van nu zijn exploitatiekoloniën geweest.

Welke rol hadden deze landen vroeger (en nog steeds):

• leveren van grondstoffen
  
• leveren van landbouwproducten
  
• leveren van laagwaardige industrieproducten
  

Exploitatiekolonie: Kolonie die door het moederland gebruikt wordt als wingewest. Ontwikkeling van de kolonie komt op de tweede plaats.

E

Koloniaal verleden 2

De VS en Australië waren vestigingskoloniën. 

Waaraan kun je dat zien op de kaart?

Vestigingskolonie: Gebied waar kolonisten zich blijvend vestigen en de kolonie opbouwen, vaak naar voorbeeld van het moederland.

V

Syrië

Israël

Qatar

Irak

Armst

Arm

Rijk

Rijkst

Centrum

Semiperiferie

Periferie

Rijk

Ontwikkeld

Regionale verschillen tussen arm en rijk

Snelle economische ontwikkeling

arm en onderontwikkeld

Afhankelijk van het centrum

Mexico

Madagascar

V.S.

Inzoomen op India

India is

1. Een provincie
2. Een werelddeel
3. Een grote stad
4. Een land

Wat is de hoofdstad van India?

1. Mumbai
2. New Delhi
3. Bangalore
4. Chennai

Veel mensen in India zijn:

1. Arm
2. Rijk

In India wonen 1.3 miljard mensen.
India is een dichtbevolkt land.

1. Juist
2. Onjuist

wat zie je hier?