6.4: India, klimaatverandering & energietransitie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

6.4: Klimaatverandering&energietransitie

Vandaag

- Paragraaf 6.4

- Uitleg windsystemen & corrioliseffect

Moessonklimaat

Het overgrote deel van India kent een moessonklimaat.

Een kenmerk van een moessonklimaat is de afwisseling van droge en natte perioden.

Van juni tot september waait de wind vanaf de Indische oceaan en brengt veel neerslag.

Vanaf september waait de wind juist andersom: over India richting de oceaan

Klimaatverandering

Door de mondiale klimaatverandering:

- Stijgt de temperatuur

- Verandert het neerslagregiem

- Wordt het weer extremer

Welke gevolgen heeft dit voor India?

 

Gevolgen India

Welke gevolgen heeft dit voor India?

- Er komen nu meer perioden van droogte, zware buien, overstromingen en cyclonen voor 

- Door zwaardere moessonregens moeten veel mensen hun toevlucht zoeken in tentenkampen en vallen er slachtoffers 

  

Hoe ontstaat een moessonklimaat?

Benodigde voorkennis:

- Ontstaan van hoge- en lageluchtdrukgebieden

- Windsystemen op aarde

- ITCZ (intertropische convergentiezone)

1. Zonne-energie

Herverdeling warmte

Atmosferische en oceanische circulatie

1. Atmosferische circulatie ;

2. Oceanische circulatie

Luchtdruk

Evenaar: energieoverschot.

Opwarming -> lucht stijgt op.

Gevolg: tekort aan luchtdeeltjes aan het aardoppervlak -> lagedrukgebied

Luchtdruk

Hoog in de tropsofeer (15 km) stroomt de lucht naar de hogere breedten. De lucht koelt af.

Gevolg: koude lucht zakt naar aardoppervlak rond 30 NB/ZB. -> Overschot aan luchtdeeltjes  -> hoge drukgebied

Overtollige lucht verspreid zich over de grond -> wind.

Lucht gaat altijd van hoge naar lage luchtdrukgebieden! 

Hierdoor ontstaat wind. 

Hoge luchtdruk 

Lage luchtdruk 

Luchtdrukgebieden op aarde

Lees handout

5 minuten

Wind waait van H -> L

Wind waait van H -> L

De aarde is een bol en breder bij de evenaar. 

Die legt een grotere afstand af in 24 uur dan bij de polen -> draaisnelheid is groter.

Corioloseffect

Doordat de aarde bij de evenaar sneller draait, gaat de bal niet in een rechte lijn.

Corioliseffect

Door de draaiing van de aarde heeft alles een afwijking.

Met de wind in de rug:

Op het noordelijk halfrond naar rechts

Op het zuidelijk halfrond afwijking naar links

Van de evenaar af een draaiing met de aarde mee

Corioliseffect

- Lage breedtegraad -> hoge breedte: afwijking met de draaiing mee.

- Hogere breedtegraad -> lagere breedte

: afwijking tegen de draaiing in. 

N-halfrond: naar "rechts"

Z-halfrond: naar "links"

Atmosferische circulatie en mondiale windsystemen

Situatie zoals hier rechts is alleen als de zon loodrecht boven de evenaar staat.

Maar...

Intertropische convergentiezone

• De loodrechte zonnestand varieert tussen 23,5 NB en 23,5 ZB. 
• Oorzaak van de seizoenen!
• Bij de evenaar: lage drukgebied door sterke opwarming.
• Lagedrukgebied verplaatst zich tussen de twee keerkringen onder invloed van de loodrechte zonnestand
• Verschuivend lagedrukgebied heet: ITCZ

ITCZ

ITCZ

ITCZ

De oorzaak van de moessons is de verandering in de ligging van het lage luchtdrukgebied rond de evenaar. Deze verschuift tussen de evenaar en de twee keerkringen (23,5 NB/ZB).

Dit heet de intertropische convergentiezone.

Verschuiving ITCZ boven continenten is grootst door het verschil in opwarming en afkoeling tussen land en zee.

ITCZ

Link

Nat of droog?

En waarom?

Aanlandige- of aflandige wind?

Noord-oost moesson

Nat of droog?

En waarom?

Aanlandige- of aflandige wind?

Zuid-west moesson