Voorzetselvoorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Voorzetselvoorwerp en bijwoordelijke bepaling

Wat is een voorzetsel?
Kun je een voorbeeld geven?

Maak een zin van minimaal 4 woorden met het woord 'verliefd'.

Maak een zin van minimaal 4 woorden met het woord 'luisteren'.

Voorzetselvoorwerp

Een zinsdeel dat begint met een voorzetsel wat hoort bij het werkwoord noem je een voorzetselvoorwerp.

Ik reken op je komst.

'rekenen op' is een vaste combinatie

op je komst = voorzetselvoorwerp

Voorzetselvoorwerp

DUS: Wat is een voorzetselvoorwerp?

1. Een woord waar een voorzetsel voor staat.
2. Een onderwerp dat met een voorzetsel begint.
3. Een zinsdeel dat begint met een vz en dat 'vast' bij een ww hoort.
4. Een zinsdeel waar een voorzetsel in staat.

In een zin kunnen meer dan een voorzetselvoorwerpen staan

1. juist
2. onjuist

Van harte gefeliciteerd met je verjaardag!
Wat is het voorzetselvoorwerp?

1. Van harte gefeliciteerd
2. Van, met
3. Van harte gefeliciteerd met
4. met je verjaardag!

Voorzetselvoorwerp of niet?
Je sokken liggen bij de wasmachine.

1. Ja
2. Nee

Wat is het voorzetselvoorwerp?
Er staat een brandweerauto voor ons huis.

1. voor ons huis
2. er is geen voorzetselvoorwerp

Wat is het voorzetselvoorwerp in de volgende zin?

Ik waarschuwde haar voor de gevolgen.

1. voor de gevolgen
2. er is geen voorzetselvoorwerp

Bijwoordelijke bepaling

• Soms heeft een zin geen bijwoordelijke bepaling
• Soms heeft een zin meerdere bijwoordelijke bepalingen 
  
• Je moet het verschil tussen een bijwoordelijke bepaling of een voorzetselvoorwerp goed in de gaten houden!

Bijwoordelijke bepaling

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. 

Alles wat je overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling

Je kan dus een aantal vragen stellen:

1. Waar?= bijwoordelijke bepaling (van plaats)
   
2. Wanneer?= bijwoordelijke bepaling (van tijd)
   
3. Hoe? = bijwoordelijke bepaling (van hoedanigheid/wijze)
4. Waarom/waardoor? = bijwoordelijke bepaling (van oorzaak)

Maar ook een ontkenning zoals NIET...

Waren de thuisblijvers nieuwsgierig naar de uitslag van de basketbalwedstrijd?

lijdend voorwerp

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

naamwoordelijk gezegde

voorzetselvoorwerp

naar de uitslag van de basketbalwedstrijd

waren

de thuisblijvers

waren nieuwsgierig

Aan jouw irritante gedrag heb ik me behoorlijk geërgerd.

lijdend voorwerp

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

naamwoordelijk gezegde

voorzetselvoorwerp

bijwoordelijke bepaling

ik

behoorlijk

heb me geërgerd

aan jouw irritante gedrag

heb geërgerd

me

Een voorzetselvoorwerp vormt een vaste combinatie tussen werkwoord en voorzetsel;

Het is altijd figuurlijk bedoeld;

Begint altijd met een vast voorzetsel.

vzv

Begint het zinsdeel met een voorzetsel en geeft het een letterlijke plaats aan? Dan is het een bijwoordelijke bepaling.

bwb

bijwoordelijke bepaling

voorzetselvoorwerp

Opa moest heel hard lachen om die grap.

We hopen op een mooie zomer.

Jan had zin in een zak patat.

De bus naar Parijs wacht al een uur op Rick.

Ze reed met haar auto het bos in.

Laten we maar met de trein naar Amsterdam gaan.

Peter is opgegroeid in Amsterdam.