NOVA H4.1 les 2 Energiediagram en activeringsenergie

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H4.1 Energie

NOVA

3VWO

les 2

energie-diagram en E_act

Deze les

• terugblik op vorige les
• vervolg uitleg 4.1 
• opgave: 10 + 11abc

Leerdoelen

1. je kunt uit een temperatuurverandering afleiden of een reactie endotherm of exotherm is
2. je kunt een volledig energiediagram (met alle bijschriften) tekenen
3. je kunt uitleggen wat activeringsenergie is
4. je kunt reactie-energie berekenen met de wet van behoud van energie

terugblik op de vorige les:

- weet je nog wat endotherm en exotherm betekent?

- bespreken practicum

natriumhydroxide en zoutzuur van 18 °C worden samengevoegd. Na de reactie is de temperatuur 23 °C

1. deze reactie is exotherm, want de stoffen worden warmer
2. deze reactie is endotherm, want de stoffen worden warmer
3. deze reactie is exotherm, want de omgeving wordt warmer
4. deze reactie is endotherm, want de omgeving wordt warmer

Experiment 1A: de reactie van magnesium met zoutzuur is

1. exotherm
2. endotherm

Experiment 1B: Verdampen van aceton

1. exotherm
2. endotherm

practicum bespreken

- doe de laptop dicht 

- boek blz 48

Verwerking (blz 50)

deel A

2. treedt er een chemische reactie op? Licht toe met waarnemingen.

3. komt er energie vrij of is er energie nodig voor de reactie?

deel B

4. geef de vergelijking voor het verdampen van aceton, C₃H6_O(l).

5. komt er energie vrij of is er energie nodig voor het verdampen?

6. komt er energie vrij of is er energie nodig voor het condenseren van aceton? Leg uit

ENDO therm

EXO therm

Als het proces de ene kant op energie kost, dan komt er bij het omgekeerde proces energie (warmte)

 vrij. 

    

Wet van behoud van energie

vervolg uitleg H4.1

- pak je schrift met aantekeningen erbij

- boek blz 10

herhaling

EXOTHERM               

Beginstoffen staan energie af

De reactieproducten hebben

dus minder chemische energie

dan de beginstoffen

ENDOTHERM               

Beginstoffen nemen energie op

De reactieproducten hebben

dus meer chemische energie

dan de beginstoffen

Energiediagram (blz 11)

In een energiediagram wordt de chemische energie (E) van de beginstoffen en van de reactieproducten weergegeven.

Vul je aantekening aan met deze energiediagrammen:

WAAROM ONTBRANDT EEN LUCIFER NIET UIT ZICHZELF?

Activeringsenergie

Bij een chemische reactie worden atoombindingen in de moleculen van de beginstof verbroken.

Het verbreken van atoombindingen kost energie

Deze energie noem je de activeringsenergie

NOTEER & LEER

Bij het ontstaan van de reactieproducten worden nieuwe atoombindingen gevormd

Bij het vormen van atoombindingen komt energie vrij

NOTEER & LEER

Teken het niveau van de geactiveerde toestand en de pijl met Eact in je aantekening erbij. Noteer ook bij elk niveau het bijschrift.

De rode lijn geeft het verloop van de reactie weer. Deze mag je tekenen, maar dat is niet verplicht.

Eact in een 

energiediagram:

EXOTHERM

EXOTHERM

Van geactiveerde toestand naar reactieproducten komt méér energie vrij dan nodig is om nieuwe beginstof te activeren. Als de reactie eenmaal geactiveerd is (gestart is), gaat hij vanzelf verder.

Opdracht

De geactiveerde toestand is altijd het hoogste energieniveau.

Teken het niveau van de geactiveerde toestand in het energiediagram van de endotherme reactie.

Teken ook de pijl van de activeringsenergie in dit diagram.

ENDOTHERM

Van geactiveerde toestand naar reactieproducten komt minder energie vrij dan nodig is om nieuwe beginstof te activeren. Je moet dus steeds energie blijven toevoeren om de reactie op gang te houden.

ENDOTHERM

Eigen werk

leren: H4.1 + aantekeningen

maken H4.1: opgave 10 + 11abc

kijk je werk na