5.3 - Ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

5.3 - Ecosystemen

Ik kan de voedselrelaties en de informatienetwerken binnen een ecosysteem beschrijven

Ik kan de energiestroom door een ecosysteem beschrijven

Voorkennis activeren / herhalen 5.2 Populaties

Uitleg bij 5.3 Ecosystemen

Zelfstandig werken

Rotganzen bezoeken Schiermonnikoog in het voorjaar en trekken daarna weldoorvoed naar het noorden om te gaan nestelen. Ze grazen overdag. De hazen wagen zich in die periode pas in de avonduren op de kwelder om te grazen. Wanneer onderzoekers een plek alleen tegen ganzen afschermen, blijken de hazen er overdag vaker te foerageren.

Hoe wordt de relatie tussen hazen en rotganzen op de kwelder genoemd?

1. Commensalisme
2. Concurrentie
3. Coöperatie
4. Mutualise

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Een exoot die in een gunstige omgeving geïntroduceerd wordt zal deze groei ondergaan

1. J-curve
2. S-curve

Draagkracht

De draagkracht van een ecosysteem wordt bepaald door de maximale populatiegrootte van de verschillende populaties die zich over langere tijd in dat ecosysteem kunnen handhaven.

De draagkracht wordt overschreden:

Uitkomst: 1, 2 of 3.

1. Evenwicht bij oorspronkelijke draagkracht
2. Evenwicht bij verlaagde draagkracht
3. Uitsterven

Voedselketen 

Elk organisme is een schakel

in een voedselketen = trofisch niveau

Pijl geeft energiestroom aan

 = wordt gegeten door 

Gras (plant) -> Slak (herbivoor) -> Merel (carnivoor)

Voedselrelaties

In een ecosysteem zijn er voedselrelaties: wie eet wie?

Voedselrelaties geef je weer in een voedselketen of een voedselweb.

Opdracht: voedselweb maken

Maak nu in je schrift opdracht 38: maak een voedselketen van de larven van de vuursalamander.

Voedselweb (alle voedselrelaties in een gebied)

Verschil met voedselketen?

Uit hoeveel schakels bestaat de langste voedselketen?

Foto-autotroof  

Planten zijn foto-autotroof: zij maken zelf organische stoffen (autotroof) met behulp van zonlicht 

* 

Autotroof 

Deze organismen kunnen organische stoffen maken uit anorganische stoffen

Gebruiken licht of stoffen als energiebron .

• Foto-autotroof: licht als energiebron
  (GROEN, fotosynthese, planten of algen)
• Chemo-autotroof: stof als energiebron (bacteriën, chemosynthese, oxidatie)
  

Chemo-autotroof

Sommige Archeae (en enkele bacteriën) zijn chemo-autotroof: in staat om organische stoffen te maken uit anorganische stoffen met behulp van energie uit een chemische reactie.

Heterotroof = afhankelijk van  autotroof 

ASSIMILATIE (bouwen)

Fotosynthese = koolstofassimilatie 

Voortgezette assimilatie = het maken van eiwitten, vetten en koolhydraten van die glucose (mineralen = anorganische stoffen voor nodig)

Voortgezette assimilatie

Assimilatie

Assimilatie & Dissimilatie / opbouwen en afbreken

Kringloop van stoffen

Piramide van biomassa

piramide van biomassa

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Energiestroom

• Energiestroom = stroom van energie door de verschillende trofische niveaus in een ecosysteem  in een voedselweb geven de pijlen de energiestroom aan
  
• Groene pijlen = stroom van stoffen
  
• Rode pijlen = stroom van energie
  

Energiestroom

Bruto en Netto Primaire Productie (BPP & NPP)

BPP (Bruto Primaire Productie) = A

NPP (Netto Primaire Productie) = A - R - F = P

Energiestroom

heterotroof

autotroof

Energiestromen

Aan de slag

-Lezen 5.3: Ecosystemen (vanaf p. 113).

-Maken: begrippenlijst 5.3

-Maken: opdracht 32 t/m 50 (37d, 41 en 44 overslaan)

www.bioplek.org

biologiepagina.nl