Bi-4M-H9-Examentraining Afweer en bescherming

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

9.1 Je huid

Examentraining

Afweer en bescherming

Lederhuid

In deze laag zitten :

• de haarvaten
• de talgklieren 
• de zenuwen
• de zintuigcellen
  (Warmte- , koude-, druk- , pijn-zintuigcellen

Pigment in kiemlaag bepaalt huidskleur

Infecties bestrijden

Wat doen witte bloedcellen?

Soorten witte bloedcellen

    Vreetcellen                                      Antistofcellen     >    Geheugencellen

                                                                  Sommige blijven over na infectie

9.3 Ziekten bestrijden

woordweb maken

• Noteer op je blad in het midden ziektes bestrijden
• Noteer welke begrippen/woorden die hierbij bij je opkomen
• Vertel elkaar wat jouw begrip te maken heeft met andere begrippen
• bekijk het woordweb van andere groepjes
• Neem de envelop met de biologische termen en maak daarvan zelf een woordweb

Natuurlijke actieve immuniteit

Jij bent ziek geweest:

Je witte bloedcellen hebben

 actief antistoffen 

aangemaakt tegen 

de antigenen van ziekte.

Ontstaan geheugencellen

Actieve immunisatie 

Natuurlijke actieve immuniteit

Immuun = witte bloedcellen onthouden de antistof 

Kunstmatige actieve immuniteit

Je wordt ingeënt met een vaccin

Vaccin zijn dode ziekteverwekkers

Je wordt dan niet ziek, 

 je witte bloedcellen maken actief 

antistoffen tegen de antigenen.

Geheugencellen

actieve immunisatie

Kunstmatige passieve immuniteit

door een giftig of hondsdol dier/slang

Dan krijg je een

SERUM = met antistoffen

Je witte bloedcellen maken zelf geen antistoffen(passief)

Passieve immunisatie 

Natuurlijke passieve immuniteit

Baby krijgt via moedermelk de antistoffen 

Je witte bloedcellen maken 

zelf geen antistoffen (passief)

Passieve immunisatie

Antibiotica tegen ziekteverwekkers?

Antibiotica bestrijdt bacteriën door de celwanden kapot te maken.

Bacteriën kunnen resistent worden --> dan werkt de antibiotica niet meer.

Dit werkt niet voor virussen 

want die hebben geen celwand.

Allergisch of hooikoorts

Je lichaam reageert extreem gevoelig op stoffen waar gezonde mensen niet op reageren--> afweerreactie. 

Wat is een auto-immuunziekte?

Je eigen witte bloedcellen herkennen lichaamseigen cellen niet meer.

Je maakt antistoffen aan tegen eigen antigenen van je cellen en ruimt ze op.

voorbeeld: diabetes 1 en reuma

Aan het werk

Oefenen:

boekje Samengevat H11 Bescherming en antistoffen

eindexamensite.nl

Onderwerpen:

Antigenen en antistoffen

Bloed- en orgaandonatie

Bloedtransfusies

Overzicht van de bloedgroepen?

Bloedgroep	antigenen	antistoffen
A	A	anti-B
B	B	anti-A
AB	AB	-
O	-	anti-A en anti-B

Bloedtransfusie

Hoe bepaal je je bloedgroep?

klontering na toevoegen antistof A , dan is er een antigen A aanwezig, dus bloedgroep A (of AB)

klontering na toevoegen antistof B , dan is er een antigen B aanwezig, dus bloedgroep B (of AB)

Bloed-

donor zijn:

bloed	antigeen	antistof
Rh+	resus	-
Rh-	-	anti-resus

De resusfactor:

De antistoffen tegen de resusfactor gaan we pas aanmaken na een eerste besmetting!

Wie kan bloed geven aan wie

                     (donor)      (ontvanger)

Resusfactor bij zwangerschap

resuskindje!

Andere orgaandonaties

De  antigenen van de donor op een donororgaan worden door de afweercellen van de ontvanger herkend als lichaamsvreemd.

-->

Afweerreactie en daardoor orgaanafstoting

Orgaanafstoting

Orgaanafstoting wordt veroorzaakt door antigenen van de donor.

De ontvanger van het orgaan, herkent de antigenen als lichaamsvreemd. Daarna begint de afstotingsreactie (antistoffen maken).

Medicijnen kunnen de afstotingsreactie tegengaan, waardoor het donororgaan blijft leven. 

Welke bloedgroep(en) heeft/hebben de antigenen B

1. Bloedgroep A
2. Bloedgroep B
3. Bloedgroep AB
4. Bloedgroep O

Aan welke bloedgroep kan O geven

1. A
2. B
3. AB
4. Alle bloedgroepen

Iemand heeft bloedgroep AB.
Deze persoon kan donor zijn voor mensen met de bloedgroepen...

1. A
2. B
3. AB
4. 0

welke bloedgroep kan van iedereen bloed ontvangen?

1. A
2. B
3. AB
4. O

Karel heeft een bloedtransfusie nodig.
Hij heeft bloedgroep A. Van welke bloedgroepen kan hij bloed ontvangen?

1. Alleen A
2. A & 0
3. Alleen 0
4. Alleen B

Iemand heeft bloed groep AB. Van welke bloedgroepen kan deze persoon bloed ontvangen bij een bloedtransfusie (we kijken nu even niet naar de resusfactor).

1. Alleen van bloedgroep AB.
2. Alleen van bloedgroep B of O.
3. Alleen van de bloedgroeppen AB of B.
4. Of bloed van de bloedgroepen B, AB, A of O.

Bij welke bloedgroepen van de moeder moet je ingrijpen wanneer deze persoon zwanger wordt

1. A positief
2. B positief
3. A negatief
4. B negatief

9.5 

Hoe krijg je een SOA?

• Onbeschermde seks 
• Door slijmvliezen of bloed
• besmette naalden
  SOA voorkom je door 
•                        gebruik condoom

Wat veroorzaakt een SOA?

• virus                   (herpes genitalis of aids )
• bacterie           (chlamydia of syfilis)
• schimmel        (candida)
  

Aan het werk

Oefenen:

boekje Samengevat H11 Bescherming en antistoffen

eindexamensite.nl

Onderwerpen:

Antigenen en antistoffen

Bloed

Immunisatie, vaccinatie en antibiotica