Jong & Oud Hoofdstuk 8 (1) 2025

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 8 (1)

Planning

• Uitleg hoofdstuk 8
• Maak opdracht 8.1 t/m 8.5
• Terugkomen op de leerdoelen                                                                 

Leerdoelen: Je kunt........ 

• de overdrachten tussen generaties verklaren en ze  grafisch en rekenkundig interpreteren.
  
• het profijtbeginsel uitleggen en toepassen.
  
• de invloed van veranderingen in de omvang en samenstelling van de bevolking op de financiering van de oudedagsvoorziening uitleggen.
  
• voordelen en nadelen noemen van oplossingen voor de toenemende kosten van vergrijzing en dit toelichten.

19e eeuw

Ouders verzorgden hun kinderen in het vertrouwen dat hun kinderen later voor hen 
zouden zorgen.

Er is sprake van ruil in natura.

• Binnen families solidariteit tussen generaties.
  

Intertemporele ruil

= Ruilen over tijd  

= schuiven met koopkracht gedurende je leven (bijv. door sparen en lenen)

0

Na de Tweede Wereldoorlog

Ontstaan van de verzorgingsstaat.

• In de verzorgingsstaat is de solidariteit tussen gezond en ziek, jong en oud en tussen arm en rijk niet langer gebaseerd op familiebanden. 
  
• De overheid neemt de rol van de families over. 
  
• De solidariteit is in wetten vastgelegd.
  

Hoe wordt de verzorgingsstaat betaald?

De werkenden dragen geld af in de vorm van belastingen en sociale premies. De overheid geeft dit geld weer uit in de vorm van sociale uitkeringen en voorzieningen.

Zo worden de inkomens herverdeeld.

Verzorgingsstaat

De verzorgingsstaat is gebaseerd op solidariteit tussen:

• gezond en ziek
• jong en oud
• rijk en arm

Het is een herverdeling (nivellering) van belastingen en sociale premies in de vorm van sociale uitkeringen en voorzieningen.

i/a-ratio

Verhouding actieven/inactieven

• In Nederland waren er in 2012  7 miljoen mensen aan het werk en 2 miljoen mensen ontvingen een uitkering.
• In 2020 is het aantal mensen dat aan het werk is gestegen naar 7,5 miljoen. Door de vergrijzing ontvingen in dat jaar 3 miljoen mensen een uitkering.
• i/a-ratio = aantal inactieven : aantal actieven
• Bereken de i/a-ratio voor 2012 en voor 2020.

Betekenis i/a-ratio

• 2012:         2 / 7    = 0,29
• 2020:        3 / 7,5 = 0,4

• Een i/a-ratio van 0,29 betekent dat elke werkende 0,29 (29%) van één uitkering moet betalen
• 0,4 = 40% van één uitkering

Aan de slag met

• Maak opdracht 8.1 t/m 8.5