1.3 Wonen in het grensgebied

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

§1.3 Wonen en werken in het grensgebied

Welkom terug!

Iets aardrijkskundigs gezien/gedaan deze vakantie?

Korte check 

Waarom willen bedrijven uit centrumlanden zich graag in semiperifere landen vestigen? (twee antwoorden zijn goed)

1. Daar groeit de afzetmarkt.
2. Ze hebben een gunstige relatieve ligging.
3. Er is een kennisintensieve arbeidsmarkt.
4. Daar zijn de loonkosten lager.

Welke drie ontwikkelingskenmerken passen bij een ontwikkeld land als de VS? Sleep deze naar het vak.

lage artsendichtheid

Verenigde Staten

Hoog BNP per inwoner

Hoge koopkracht

Groot aandeel werkzaam in de landbouw

Laag percentage analfabeten

lage levensverwachting

I De mondiale verkoop van Coca-Cola is een voorbeeld van economische globalisering.

II Dat er in de Amerikaanse stad Atlanta wel een afdeling onderzoek en ontwikkeling van Coca-Cola zit, maar er geen Coca-Cola wordt geproduceerd, is een voorbeeld van internationale arbeidsverdeling.

1. I en II zijn beide juist.
2. I en II zijn beide onjuist.
3. I is juist, II is onjuist.
4. I is onjuist, II is juist.

I De EU is een voorbeeld van een economisch machtsblok.

II Tariefmuren rondom economische machtsblokken stimuleren de vrije wereldhandel.

1. I en II zijn beide juist.
2. I en II zijn beide onjuist.
3. I is juist, II is onjuist.
4. I is onjuist, II is juist.

Schaalniveau

Sleep de gebieden naar het juiste schaalniveau

Continentaal

Nationaal

Regionaal

Lokaal

Mexico

Noord-Amerika

Californië

Mexico-Stad

I Als je in Mexico de milieuproblemen onderzoekt die een gevolg zijn van de groei van de industrie, gebruik je de economische en de fysische dimensie.

II Als je de gevolgen van een grensbarrière onderzoekt voor de handel tussen twee landen, gebruik je de sociaal-culturele en de politieke dimensie.

1. I en II zijn beide juist.
2. I en II zijn beide onjuist.
3. I is juist, II is onjuist.
4. I is onjuist, II is juist.

Terugblik vorige les

Economische samenwerking
Vrijhandel
hoofdrol speler is toch VS

Voordelen

Nadelen

Terugblik vorige les

Economische samenwerking
Vrijhandel
hoofdrol speler is toch VS

Voordelen

Nadelen

Werkgelegenheid bij de grens in Mexico: maquiladoras

Platteland in Mexico minder werk doordat VS eigen producten subsidieert 

Minder werk in VS (fabrieken)

milieuvervuiling 

Checkvraag (§2)

Canada en Mexico bijna geen banden, bijna alles gaat via VS. 
De VS importeren veel meer uit en exporteren veel meer naar andere werelddelen. Mexico en Canada zijn wat import en export betreft erg gericht op en afhankelijk van de VS.

Mexico en Canada kunnen economisch gezien niet zonder de VS.

Onderbouw deze stelling.

Gebruik hierbij figuur 1.12.

Benodigde voorkennis 

Je weet wat maquiladoras zijn
Je weet wat het begrip internationale arbeidsverdeling betekent.

Maquiladora = Assemblagebedrijf

Bedrijf waarin haffabricaten worden verwerkt tot eindproduct. 

Internationale arbeidsverdeling =
De verdeling van het maken van bepaalde producten of het leveren van bepaalde diensten over landen. 

Maquiladoras 

• Mexicaanse overheid wilde de armoede in het grensgebied bestrijden
• Regio werd aantrekkelijk gemaakt door bijv. minder belasting
• Assemblagebedrijven / Maquiladoras 

Maak aantekeningen!

Is Mexico belangrijk voor de internationale arbeidsverdeling?? 

Kenmerken van maquiladoras?

Internationale arbeidsverdeling

• Wat is de internationale arbeidsverdeling?
• specialisatie van werkgelegenheid in de verschillende delen van de wereld
  

Internationale arbeidsverdeling

Fase 1: research- en ontwikkeling (R&D)

Fase 2: productie van goederen

Fase 3: marketing en distributie

> Vooral fase 2 in de productieketen (middelste foto) kwam naar Mexico

Producten maken

grondstof

halffabrikaat

eindproduct

Productieketen

Wat is het doel van het opdelen van de productieketen?

Opdelen productieketen

00:53

Onder welke sector vallen de maquiladoras in Mexico?

1. Primaire sector
2. Secundaire sector
3. Tertiaire sector

01:22

Welke landen vallen onder het 'centrum' in het centrum-periferie model?

1. Rijkere landen
2. Middelrijke landen
3. Armere landen

01:36

In welke groep hoort Mexico volgens het centrum-periferiemodel met de maquiladoras?

1. Centrum
2. Semi-periferie
3. Periferie

Werken: Maquiladoras

• Vooral bij grensgebied
  
• Door succes uitgebreid naar andere delen
  van Mexico waar werkloosheid was

(Arbeidsintensief  versus kapitaalintensief)

Ontwikkeling maquiadoragebieden

Ontwikkelingen maquiladoragebieden:

1 verschil tussen gebieden:

 - grensgebied: vooral hoogwaardige, kapitaalintensieve producten

- binnenland: vooral laagwaardige,  arbeidsintensieve producten

2 meer eindproducten

3 meer vestiging toeleveranciers

4 meer specialisatie per gebied

Producten maken

grondstof

halffabrikaat

eindproduct

Welke financiële voordelen bieden maquiladoras?

• Vanaf 1965 trekt Mexico buitenlandse ondernemingen aan in grensgebied met VS
• Vooral assemblagebedrijven (maquiladoras):
• Import van halffabricaten (geen belasting/invoerheffing)
• Bewerking tegen lage arbeidskosten
• Export als eindproduct
• Alleen exportbelasting over de toegevoegde waarde

Wikipedia:
Een maquiladora is een fabriek die belastingvrij ruwe grondstoffen importeert en waarin vervaardiging en assemblage plaatsvinden. Zij bevinden zich met name in Mexico, aan de grens met de Verenigde Staten.

De belastingvoordelen voor een Maquiladora zijn:

Dubbelsteden

Dubbelsteden

Inzoomen op Ciudad Juarez

• Wonen aan de grens in slechte omstandigheden
• Slecht onderwijs, gezondheidszorg, weinig infrastructuur, milieuproblemen...  

Een groot aantal werknemers in de maquiladoras woont in dit soort wijken

Zelfstandig lezen en verwerken

Afmaken huiswerk van vandaag

Huiswerk voor na de vakantie: 

Arm en Rijk

H2 §1 opdr. 1 t/m 6 en 8

Lesdoel(en) §1.3

Aan het einde van de les:

1. Kan je uitleggen elke rol maquiladoras spelen in de internationale arbeidsverdeling
2. Wat zijn de gevolgen op lokale en regionale schaal van de trek naar de maquiladoragebieden?