6.3 De ontdekkingsreizen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

h2 les 1

Nieuwe ideeën, nieuwe werelden

6

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

3 - De ontdekkingsreizen

h2 les 1

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500 - 1600

Langeafstandshandel

Beperkte wereldkennis:

• Europa kende alleen Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten
• Amerika, Australië en Sub-Sahara Afrika waren onbekend
• China en ‘Indië’ waren bekend, maar vaag en mysterieus

h2 les 1

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500 - 1600

Langeafstandshandel

Handel met Azië:

• Producten uit Azië kwamen via Arabische handelaren
• Verkocht op markten in Egypte en Constantinopel
• Ging om luxeproducten: zijde, kaneel, kruidnagel, nootmuskaat, peper

Alleen voor rijken → “Peperduur”

Problemen in de 15e eeuw:

• Ottomaanse Rijk wordt wereldmacht
• In 1453: val van Constantinopel
• Handel met Azië zwaar belast

➤ Europeanen gaan op zoek naar nieuwe routes naar Azië

h2 les 1

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500 - 1600

Europeanen verkennen de wereld

Technologische vooruitgang:

• Stevige, zeewaardige schepen beschikbaar sinds kort
• Oriëntatie op zee bleef moeilijk
• Kompas (via Arabieren uit China) sinds 14e eeuw bekend
• Betere kaarten nodig vóór verre zeereizen

h2 les 1

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500 - 1600

Europeanen verkennen de wereld

Portugezen leiden de weg:

• Prins Hendrik de Zeevaarder verkent West-Afrikaanse kust
• Doel: islam terugdringen én Afrikaanse handel controleren
• In 1498 bereiken de Portugezen Indië via Afrika

Alternatieve routes:

• 1492: Columbus probeert Azië via het westen te bereiken
• Komt uit in Amerika, denkt dat het Azië is
• Later vaart men om Zuid-Amerika heen naar Azië (langere route)

h2 les 1

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500 - 1600

Europeanen verkennen de wereld

Motieven voor ontdekkingsreizen:

• Handelsroutes naar Azië vinden
• Verspreiden van het christendom

➤ Begin van de Europese overzeese expansie

h2 les 1

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500 - 1600

Handelsposten en koloniën

Economische gevolgen:

• Handelsposten aan de kusten van Afrika, Azië en Zuid-Amerika
• Bestonden uit fort, haven, pakhuizen, woningen
• Handel vaak met dwang en geweld

In Amerika: geen handelsposten, maar koloniën

• Plantages: suiker, koffie, tabak
• Mijnen: goud en zilver voor Europa
• Inheemse bevolking als dwangarbeiders → hoge sterfte
• Afrikaanse slaven ingezet → trans-Atlantische slavenhandel

h2 les 1

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500 - 1600

Handelsposten en koloniën

Politiek-bestuurlijke gevolgen:

• Europese landen vestigen zich wereldwijd
• Eerst Spanjaarden & Portugezen
• Vanaf 17e eeuw ook Engelsen, Fransen, Nederlanders
• Europese machtsuitbreiding buiten Europa

Culturele gevolgen:

• Missionarissen probeerden lokale bevolking te bekeren
• In Midden- en Zuid-Amerika succesvol → lokale godsdiensten verdwenen
• In Azië en Afrika minder invloed