8.2 Energie in ecosystemen 4V

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Vandaag: Hoe stroomt de energie in een ecosysteem?

Leerdoelen

Uitleg + lessonupopgaven

Leerdoelen

Na deze les, kun je:

• De voedselketens in een voedselweb beschrijven
  
• Voedselpiramides in een ecosysteem tekenen en interpreteren
  
• Een energiestroomschema op een bepaald trofisch niveau beschrijven
  

Doel 1

Je beschrijft de voedselketens in een voedselweb

Wat was een voedselketen?

Wat was een                                       voedselweb?

De basis van dit voedselweb is:

1. opgeloste voedingsstoffen
2. zee-eenden
3. algen
4. bacteriën

Wat is de slang NIET in dit voedselweb?

1. Consument 1e orde
2. Consument 2e orde
3. Consument 3e orde
4. Consument 4e orde

Doel 2

Je tekent en interpreteert voedselpiramides in een ecosysteem

Hoe kan je de hoeveelheid organismen op elk niveau weergeven?

Aantallen: Hoeveelheid individuen zijn er aanwezig in een schakel van een voedselketen

Hoe kan je de hoeveelheid organismen op elk niveau weergeven?

De vorm hoeft geen piramide te zijn

Hoe kun je de hoeveelheid organismen op elk niveau beter weergeven?

Biomassa: alle organische stof in één schakel van een voedselketen, drooggewicht in g/m2 (Koolhydraten, eiwitten, vetten, mineralen)

Hoe kun je de hoeveelheid organismen op elk niveau beter weergeven?

Piramide van biomassa is een momentopname. Na de oogst zal de biomassa van de wortels heel klein zijn. Jaargemiddelde: piramide van productiviteit.

Welke piramide van aantallen hoort bij voedselketen:
berk>bladluis>
lieveheersbeestje?

1. A
2. B
3. C
4. D

Welke piramide is de piramide van biomassa?

1. P
2. Q
3. R
4. S

Van de voedselketen bamboe -> panda
-> bacteriën en schimmels is een piramide van biomassa gemaakt.
Alle organismen in een gebied hebben een rol in het voedselweb van dat gebied.

Welke rol hebben de organismen die horen bij laag S in die piramide van biomassa?

1. Alleseter
2. Planteneter
3. Producent
4. Vleeseter

Doel 3

Je beschrijft een energiestroomschema op een bepaald trofisch niveau

Hoe komt het dat niet alle energie in het volgende trofische niveau terecht komt?

Juist of onjuist? Een jonge vogel heeft een grotere P dan een volwassen dier

1. Juist
2. Onjuist

Juist of onjuist? Een vogel heeft tijdens zijn trek naar Afrika een kleine I, een grote R en een negatieve P

1. Juist
2. Onjuist

Ligt toe dat de P de I is voor de volgende schakel

Vraag

Ik heb een jonge kat (3kg), de kat eet/ drinkt elke dag 120 ml water en 100 gram brokken (organische stoffen).

1. Teken het energieschema

2. Hoeveel weegt de kat na een jaar?

Ik maak gebruik van BINAS 93A2 

Uitwerking vraag

kat (3kg), 100 gram organische stoffen per dag

I (energieopname in de vorm van organische stoffen) = 100 gram

De kat is een gewervelde endotherm carnivoor dus A/I = 80%

Dit betekent dat 80% van het voedsel dat wordt gegeten ook echt wordt opgenomen, in dit geval 80 gram (en dus 20% wordt uitgepoept).

P/A = 2% 

Dit betekent dat 2% van de opgenomen organische stoffen niet nodig is voor verbranding dus kan worden omgezet in groei: 80*0,02=1,6 gram per dag.

1,6 gram * 365 dagen = 584 gram meer dus 3,584 kg.

Hoeveel produceren producenten?

Hoeveel produceren producenten?

Bruto primaire productie = de hoeveelheid organische stoffen die producenten maken.

In gram/oppervlakte/jaar of gram/volume/jaar

Dus g/m²/jaar of g/m³/jaar

Producenten maken organische stoffen en leveren hiermee energie voor een heel ecosysteem

Hoeveel produceren producenten?

Bruto Primaire productie = de hoeveelheid organische stoffen die producenten maken.

Netto primaire productie = de hoeveelheid organische stoffen die producenten maken – de organische stoffen die ze zelf gebruiken (dissimilatie)

NPP=BPP-D

Algenbloei/Eutrofiëring

Eutrofiëring

Opdrachten maken

Wat: Kijk je vorige huiswerk allemaal na!

Maak 8.2 opdrachten 36, 37, 38

Hoe: Tweetallen

Hoe lang: De rest van de les

Hulp: Boek, BINAS, vragen

Resultaat: Het wordt huiswerk