2.1 Soorten krachten

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3

H2.1 soorten krachten

2.1 Soorten krachten

Voorkennis

Wanneer is jou wel eens opgevallen dat er een kracht werkte op jou of een voorwerp ? Welke kracht was dat dan ?

Krachten herkennen

Krachten zie je niet, wel het gevolg.

Er kan een bewegingsverandering zijn (snelheid, richting) of vormsverandering.

Soorten vervorming

Een voorwerp kan blijvend vervormd raken. Dit is plastisch, zoals een botsende auto.

Ook kan een voorwerp elastisch vervormen, 

 zoals bij een bal of elastiek. Dan keert het 

zonder de kracht terug naar 

de oorspronkelijke toestand.

Soorten krachten

Spierkracht (Fspier)

Veerkracht (Fv)

Zwaartekracht (Fz)

Magnetische kracht (Fm)

Spankracht (Fspan)

 

VERSCHILLENDE KRACHTEN 

F_s   Spierkracht

F_z   Zwaartekracht

F_w  Wrijvingskracht

F_w  Weerstandskracht

F_m  Magnetische kracht

F_n   Normaalkracht

F_v   Veerkracht

F_s   Spankracht

F_e   Elektrische kracht

Kracht en beweging

1

2

3

Zwaartekracht

F_z = m x g

Waarbij:

F_{z = zwaartekracht in Newton (N)}

_{m = massa in kilogrammen (kg)}

_{g = (gravitatieconstante)9,81 N/kg}

Veerkracht F_v

Als je een veerkrachtig materiaal indrukt of uittrekt, voel je dat het materiaal terug duwt of trekt. 

Dit is de veerkracht

Spierkracht

Ontstaat door het 

spannen van spieren

Elektrische krachten

Statische elektriciteit ontstaat door wrijving.

Voorwerpen worden dan positief of negatief geladen.

Hierdoor ontstaan aantrekkende of afstotende krachten.

Magnetische kracht

Rond een magneet bevindt zich het magnetische veld.

Dit zorgt voor magnetische krachten.

Magnetische krachten kunnen afstoten of aantrekken.

Normaalkracht

De normaal kracht is de kracht die de 

tafelblad loodrecht omhoog uitoefent

op de fruitschaal.

Er is evenwicht dus de fruitschaal 

komt niet in beweging.

F​n​​

Kracht

Krachtenpijl of vector

Krachten meten

Krachten kun je meten met een krachtmeter, 

 ofwel veerunster. Je leest het aantal Newton af

waarmee de aarde aan het voorwerp trekt

Zwaartekracht berekenen

Fz = m x g

Fz= zwaartekracht (N)

m = massa (kg)

g = aantrekking, is 9,81 N/kg op aarde. 

De aarde trekt dus met 9,81 Newton aan 1 kg.

voorbeeldsom

Bereken de zwaartekracht op een mens met een massa van

 60 kg.

Geg: m = 60 kg  

 g= 9,81 N/kg 

Gevr: F_z

Opl: F_z = m . g = 60 . 9,81 = 588,6 N

Krachten tekenen

Een kracht kun je tekenen als een vector (pijl) met een grootte, richting en aangrijpingspunt.

Krachtenschaal

Zwaartekracht tekenen

Deze kracht kun je tekenen vanuit het zwaartepunt, ofwel massamiddelpunt.

Belang lesdoel

Deze paragraaf is de basis voor de rest van het hoofdstuk.

Je begrijpt meer situaties om je heen waar krachten werken, zoals een stuiterende bal.

Controle lesdoelen

a Noem twee zaken waaraan je kan zien dat een kracht werkt ?

b Wat is het verschil tussen plastische en elastische

 vervorming ?

c Hoe groot is de zwaartekracht op 45 kg op aarde ?

a) Bereken de zwaartekracht op een man van 70 kg.

b) Bereken de zwaaartekracht op een doosje van 50 gram.

c) Bereken de massa van een auto, als de zwaartekracht 10.000 N is.

Hoe zie je dat een kracht werkt of heeft gewerkt;

a Op de elastiek bij de jongen ?

b Op de polsstok ?    c) Op de auto ?

a)Hoe heet de kracht die ervoor zorgt dat het elastiek een flink eind uitrekt?

b)Hoe heet de kracht die het elastiek op de handen van de jongen uitoefent?

De kracht van 500 N waarmee de aarde aan Marjolein trekt

D twee krachten van 150 N die de expander op Pim uitoefent

b Welke krachtenschaal heeft de tekenaar gebruikt als de kracht op de muur 69 N is?

In de figuur is de kracht getekend die Sophie met haar hand op de muur uitoefent. De pijl heeft een lengte

 van 2,3 cm.

a Welke krachtenschaal heeft de tekenaar gebruikt als de kracht op de muur 46 N is?

plus: het zwaartepunt bepalen