Paragraaf 3.9 De gesteentenkringloop

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

3.9 De gesteentekringloop

H3 Endogene en Exogene processen

Domein Aarde

Klas 5

Gesteentekringloop

1. van gebergte tot sediment tot gebergte
2. van magma tot basalt tot magma

Lesdoelen:

• Je kent de drie groepen gesteenten met de bekendste twee voorbeelden uit iedere groep.
• Je begrijpt hoe stollingsgesteenten, sedimentgesteenten en metamorfe gesteenten ontstaan.
• Je begrijpt hoe de gesteentekringloop werkt als gevolg van de inwerking van endogene en -exogene processen.
• Je kunt de ontstaanswijze van gesteenten bepalen aan de hand van de kenmerken van het gesteente.

Groepen gesteente

1. Stollingsgesteente
2. Sedimentgesteente
3. Metamorf gesteente

Klei

Schalie

Schist

Leisteen

plantenresten -> veen -> bruinkool -> steenkool

In welke drie hoofdgroepen kun je gesteenten indelen?

Marmer is een metamorf gesteente. Uit welk gesteente is marmer ontstaan?

1. Graniet
2. Kalksteen
3. Schalie
4. Zandsteen

Graniet en basalt zijn beide heel langzaam afgekoeld.

1. Juist
2. Onjuist

Graniet en basalt zijn beide snel afgekoeld.

1. Juist
2. Onjuist

Graniet is heel langzaam afgekoeld en basalt is snel afgekoeld.

1. Juist
2. Onjuist

Je ziet hier een metamorf gesteente. Welk gesteente is dit en waarom laat dit gesteente zich makkelijk splijten?

Schalie is oorspronkelijk ontstaan uit graniet. Beschrijf in drie logische stappen hoe uit graniet uiteindelijk schalie kan ontstaan.

Welk gesteente hoort er niet bij? Leg uit waarom niet.
schalie – zandsteen – gneis

Welk gesteente hoort er niet bij? Leg uit waarom niet.
leisteen – marmer – graniet

Welk gesteente hoort er niet bij? Leg uit waarom niet.


steenkool – marmer – zandsteen