Hoofd- en bijzaken - Gesprekken - 3F

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands: Hoofd- en bijzaken

Taalblokken H5

Gesprekken

Hoofdzaken?

Bijzaken?

Hoofdzaken?

Zaken die belangrijk zijn.

Wat wil of moet je vertellen zodat een ander begrijpt waar de tekst over gaat.

Bijzaken?

Ondersteunen de hoofdzaken. Maken je tekst duidelijker en leuker.

Bijvoorbeeld: een voorbeeld, details (cijfers, uitleg of een toelichting), of een leuk verhaal.

Hierdoor kan je publiek zich iets voorstellen bij de hoofdzaken in de tekst.

Leerdoelen (2F)

• Je kunt informatie uitwisselen in een gesprek.
  
• Je kunt in een gesprek gebruikmaken van het onderscheid tussen hoofd- en bijzaken.
  
• Je maakt hiervoor gebruik van een mindmap.
• Je kunt in een gesprek gebruikmaken van lichaamstaal.
  
• Je kunt je afstemmen op je gesprekspartner.

Leerdoelen (3F)

• Je kunt in je eigen teksten gebruikmaken van het onderscheid tussen hoofdzaken en bijzaken.
  
• Je kunt informatie uitwisselen in een gesprek.
  
• Je kunt een presentatie geven of een verhaal vertellen.

Hoofdzaken

• Kun je niet weglaten;
• Leesdoel bepaalt mede de hoofdzaak;
• De tekst zonder voorbeelden of uitleg;
• Handig voor een samenvatting.

Bijzaken

• Kun je weglaten;
• Voorbeelden, uitleg, afbeeldingen, details
• Argumenten + onderbouwing die horen bij de hoofdzaak.

Bijzaken helpen hoofdzaken

• Zonder argumenten is een mening niet duidelijk.
• Zonder plaatjes of voorbeelden is een instructie niet duidelijk.

Hoofd- en bijzaken - mindmap

Elweco-Medo

Grondverzet

• mobiele kranen
• shovels

Elweco-Medo

Zaai- en pootwerkzaamheden

• mais poten
• graan / gras zaaien
• doorzaaien

Elweco-Medo

Bemesting

• mesttransport
• mest strooien
• zoden/bouwland bemesten

Elweco-Medo

Oogst

• combinen
• grasmaaien
• gras/mais hakselen

Thema: Nederlandse uitvindingen

(presentatie)

• hoofd- en bijzaken
• non-verbale communicatie
• afstemmen op je gesprekspartner

Thema: consuminderen

(presentatie)

• hoofd- en bijzaken
• non-verbale communicatie
• afstemmen op gesprekspartner

Thema: consuminderen

(presentatie)

• hoofd- en bijzaken
• non-verbale communicatie
• afstemmen op gesprekspartner

Als je een mindmap maakt, wat zet je dan in het midden?

1. Het onderwerp
2. De bijzaken
3. De hoofdzaak

Wat zijn hoofdzaken?

1. De belangrijkste punten van een tekst
2. De plaatjes, schema's en grafieken
3. Argumenten, voorbeelden en uitleg
4. Alle tussenkopjes samen

Wat is in deze zin de hoofdzaak:
Ik heb mijn huiswerk niet gemaakt, want ik was ziek.

1. Ik was ziek.
2. De hele zin is hoofdzaak.
3. Ik heb mijn huiswerk niet gemaakt.
4. Ik weet het niet.

Huiswerk

In Taalblokken aan de slag met bouwsteen 5: hoofd- en bijzaken

Voorbeeld en theorie

Tussentoets >5,5 = klaar

< 5, 5 = ook lezen/luisteren maken

Communicatie

• mondeling (spreken/gesprek)
• schriftelijk, digitaal
• via media

Maar ook: non-verbaal

Vrij vertaald: communiceren zonder woorden

Non-verbale communicatie

• lichaamshouding

• gezichtsuitdrukking

• stemgebruik

• oogcontact

• gebaren

(• lichamelijke reacties)

(• lichamelijke nabijheid)

Non-verbale communicatie

Non-verbale communicatie

Nog niet zo eenvoudig ...

Communicatie (2F)

• Opdracht 1 & 2 - Taalblokken

• Tweetallen
• Zoek een plekje
• 10 minuten

Taalblokken - § 5.5 (Ned. uitvindingen)

Taalblokken - § 5.5 (consuminderen)

Taalblokken 3F - § 5.5 (consuminderen)

• Opdracht 1 t/m 5 - alleen

• Opdracht 6
• Tweetallen
• In het lokaal of elders
• 10 minuten

Afstemmen op gesprekspartner

Gesprek = informatie uitwisselen.

• zenden (praten) + ontvangen (luisteren)
  
• afwisselend zender (dan ben jij aan het woord) en de ontvanger (dan luister je)

Afstemming: beter doel bereiken

• pluspunt: prettiger gesprek

Afstemming

• Bepaal van tevoren doel van het gesprek

• Bepaal welke informatie je geeft. Welke hoofd- en bijzaken?

• Wat is de voorkennis van de ander? Vaktaal gebruiken?

• Formeel of informeel taalgebruik?

• Luister goed (oogcontact, af en toe reageren, vraag af en toe of je je gesprekspartner goed begrepen hebt)

• Reageer pas als de ander is uitgesproken. Eventueel doorvragen (let ook op non-verbale communicatie, lichaamstaal, stemgebruik).

Opdracht 6 - § 5.5

Even klassikaal ...

Opdracht 5 - § 4.5

Even klassikaal ...

Opdracht 8 - Taalblokken 2F (§ 5.5)

Gesprek voorbereiden

Thema: Nederlandse uitvindingen

- flitspaal 

- WIFI

- Bluetooth

- onderzeeër

- microscoop

- brandweerslang

- cassettebandje

- effectenbeurs

- compact disc

Presenteren

Opdracht 10 - Taalblokken (§ 5.5)

Non-verbale communicatie

a. Antwoord op de vragen (doe je individueel):

- Hoe denk jij over de verspilling van voedsel?

- Verspil jij voedsel?

- In welke situaties wel en niet?

- Wat vind je daarvan?

Opdracht 10 - Taalblokken (§ 5.5)

Non-verbale communicatie

b. Presenteer jullie antwoorden aan elkaar, als:

- iemand die heel onzeker is;

- iemand die heel zeker van zichzelf is;

- iemand die heel enthousiast is;

- iemand die arrogant is.

Opdracht 14 - Taalblokken (§ 5.5)

• Was het doel van het gesprek duidelijk?
  
• Lieten jullie elkaar uitpraten en luisterden jullie naar elkaar?
  
• Hebben jullie doorgevraagd?
  
• Paste het taalgebruik bij de situatie?
  
• Hebben jullie elkaar respectvol behandeld en naar elkaar geluisterd?
  
• Welke twee verbeterpunten geef je de ander?

non-verbaal

arrogantie