Woordraadstrategieën

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Lesprogramma

• Herhaling woordraadstrategieën.
• Aan de slag

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je de zeven woordraadstrategieën.
  
  

• kun je uitleggen hoe je verschillende woordraadstrategieën moet gebruiken.
  
  

• kun je bij voorbeelden herkennen en uitleggen welke woordraadstrategie je in moet zetten.

• kun je bij het lezen van een tekst de betekenis van lastige woorden achterhalen door woordraadstrategieën te gebruiken.

Hoe kan je de betekenis van een woord achterhalen?

Woordraadstrategie

Een woordraadstrategie is een handige manier om achter de betekenis van een woord te komen:

• synoniem
• omschrijving
• voorbeeld
• tegenstelling/antoniem
• bekend woorddeel
  
• afbeeldingen
• woordenboek

Noem zoveel mogelijk andere woorden voor "mooi".

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• Exact - Precies
• vreemde snuiter - rare snijboon - zonderling
• poep -drol

Vaak vind je, als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Welk synoniem lees je in de tekst?

Het is een beduidend verschil.
Het is eigenlijk zo belangrijk dat je het niet kan negeren.

Woordraadstrategie omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving (definitie) van het woord.

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.
• Misofonie, mensen die zich ergeren aan bepaalde, op zich onschuldige, geluiden, zoals luid ademen en harde muziek uit oordopjes.

Tijdens de storm had de vuurtorenwachter een panoramisch uitzicht over de woeste zee; hij kon alles zien, van de kliffen links tot aan de haven rechts.
Wat betekent panoramisch?

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken:

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'
  

Lisa is erg altruïstisch: ze brengt elke week eten naar de voedselbank, helpt haar buren met boodschappen doen en doneert een deel van haar salaris aan goede doelen.
Wat betekent altruïstisch, denk je?

Woordraadstrategie tegenstelling vinden:

• Tegenstellingen zijn woorden die elkaars tegenovergestelde zijn.

• Als je een onbekend woord tegenkomt, kun je soms de betekenis begrijpen doordat er in de tekst een tegenstelling staat.

• Zoek je een tegenstelling? Let dan op de volgende woorden: maar, echter, toch, daarentegen.

Bijvoorbeeld:
Goedkoop - duur
begrijpelijk - onbegrijpelijk

Woordraadstrategie bekend woorddeel:

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent. Zulke woorden noemen je samenstellingen. 

Bijvoorbeeld:

• Internetverslaafde
• machtsstrijd

Grondwoorden

- hele werkwoord

- enkelvoud

- spreekwoorden/gezegden, belangrijkste woord

1. Je zweet activeert bepaalde stoffen in je deodorant, dus als je lui op de bank zit, doet je deo ook niks.

2. In onze vereniging moet iedereen een steentje bijdragen door bijvoorbeeld bardiensten te draaien of tenues te wassen.

3. Aanleg en motivatie zijn belangrijke factoren in de mate van succes

Oefenen met een tekst

Lees de tekst.

Waar gaat de tekst over?

Wat vind je van de tekst?

Pas woordraadstrategieën toe op de onderstreepte woorden. Noteer de gebruikte theorie en de betekenis van het woord.