7.1 Ontstaan van de mens 4V 2425

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H9: Erfelijkheid

H7: Evolutie

Inhoud hoofdstuk

7.1: Ontstaan van de mens + wat is evolutie

7.2: Ontstaan van nieuwe soorten

7.3: Het verhaal van de fossielen

7.4: Evolutietheorie in ontwikkeling

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 7.1 Evolutie

Schepping van Adam - Michelangelo

Lesdoel 

Paragraaf 7.1 Leerdoel 1 (leerdoel 2 hoef je niet te leren!)

Wat is evolutie?

Welke evolutietheorieën zijn er?

Welke aanwijzingen zijn er voor evolutie?

Herhalen H5

Evolutie

Evolutie: Het graduele proces waardoor de huidige diversiteit van en plantaardig en dierlijk leven is ontstaan uit de vroegste en meest primitieve organismen.

Dit betekent dat de huidige soorten zijn ontstaan uit (gemeenschappelijke) voorouders

Tree of life

Tree of life

(Evolutie)theorieën

Creationisme: alle levende 

wezens zijn door God 

geschapen

Evolutietheorieën

Catastrofe theorie (Cuvier, 1768-1832)

Paleontoloog (fossielenonderzoek).

Verklaarde de aanwezigheid van

verschillende soorten in verschillende

aardlagen door catastrofes, steeds opnieuw

ontstaan van leven.

Evolutietheorieën

Lamarckisme (Lamarck,1744-1829)

Verworven eigenschappen tijdens het leven

worden doorgegeven aan de volgende

generatie.

Evolutietheorieën

Darwinisme (Darwin, 1809-1882)

Survival of the fittest en Struggle for life in

boek “On the origin of species“.

Evolutie is een proces waarbij erfelijke

eigenschappen binnen een populatie

veranderen in de loop van de generaties als

gevolg van genetische variatie, selectiedruk 

en  voortplanting

Evolutie volgens Darwin

Genetische variatie 

niet iedereen is genetisch gelijk, iedereen heeft andere eigenschappen

Selectiedruk 

De overlevingskans is voor niet iedereen gelijk en wordt beïnvloed door de genetische eigenschappen

Voortplanting

Hoe hoger de overlevingskans hoe meer kans op nakomelingen -> gunstige genetische eigenschappen worden doorgegeven

Evolutietheorieën

Neodarwinisme 

De theorieën van Mendel (1822-1884) en de ontdekking van

DNA door Watson en Crick (1950) brachten de verklaring voor

de theorieën van Darwin.

Darwin: genetische variatie

Ontstaat door:

* mutaties (nieuwe allelen)

* recombinatie (het husselen van allelencombinaties door crossing over/seksuele voortplanting) 

Darwin: selectiedruk

Er is altijd concurrentie tussen individuen (eten, partner, ruimte). 

De gunstige genen (hoge fitness) hebben een grotere kans om in de nieuwe generatie terecht te komen dan ongunstige genen (lage fitness).

Evolutie

Evolutie gaat langzaam. 

Evolutie is niet gestuurd, je weet vooraf niet welke kant het op gaat, mutaties ontstaan bij toeval.

Evolutie is nooit klaar.

Evolutie zorgt voor het veranderen van soorten én het ontstaan van nieuwe soorten.

Leg uit, vanuit de Darwinistische evolutietheorie, hoe dit vingerdiertje is ontstaan: een dier met een extreem lange vinger (waar hij insecten mee uit boomschors kan peuteren).

Aanwijzingen voor evolutie

Fossielen

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare bouw van organen bij verschillende soorten

Aanwijzingen voor evolutie

Rudimentaire organen

Palmaris longus

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

A      B      C       D        E      F

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

A      B      C       D        E      F

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

A      B      C       D        E      F

Aanwijzingen voor evolutie

Vergelijkbare embryonale ontwikkeling van verschillende soorten 

– welke dieren zijn dit?

vis             schildpad                  konijn   

      salamander            kip                      mens

Aanwijzingen voor evolutie

Dezelfde basisstructuren in alle levensvormen (DNA, eiwitten, membranen)

Lesdoel 7.1 

Je beschrijft hoe de diversiteit aan levende wezens is ontstaan volgens het creationisme en volgens de evolutietheorieën van De Lamarck en Darwin (leerdoel 1)

Oefenen Erfelijkheid

HUISWERK

Opdrachten 7.1

Minimaal 1 opdracht per leerdoel