3M 2.4 Zwanger worden

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Startopdracht zelfstandig stil (Zs)

Beantwoord de volgende vragen in je schrift:

1. Wat is een ander woord voor eisprong?

2. Hoeveel dagen duurt een menstruatiecyclus?

3. Op welke dag is de eisprong bij  een normale cyclus?

4. Waar vindt de bevruchting plaats?   

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Oortjes doe je uit
4. Je jas hang je over je stoel
5. Pak je boek, schrift + pen

Daarna nakijken klassikaal

Startopdracht zelfstandig stil (Zs)

Beantwoord de volgende vragen in je schrift:

1. Wat is een ander woord voor eisprong?

2. Hoeveel dagen duurt een menstruatiecyclus?

3. Op welke dag is de eisprong bij  een normale cyclus?

4. Waar vindt de bevruchting plaats?   

Antwoorden

1. Ovulatie

2. 28 dagen

3. Dag 14

4. In de eileider

Daarna nakijken klassikaal

Thema 2 voortplanting & seksualiteit

• 2.1 Geslachtsorganen
• 2.2 Veranderingen in de puberteit 
• 2.3 Vruchtbaar worden
• 2.4 Zwanger worden
• 2.5 geboorte 
• 2.6 Seksualiteit
• 2.7 Veilige seks
• 2.8 Erfelijkheidsonderzoek

Programma

• Leerdoelen
  
• Uitleg basisstof 4 --> zwanger worden
• Video bevruchting en ontwikkeling embryo (7,5 minuten)
• Opdrachten maken
• Afsluiting --> leerdoelen checken
  

Leerdoelen 

• Je kunt beschrijven hoe bevruchting bij de mens verloopt.
• Je kunt de verschillen tussen zaadcellen en eicellen noemen.
• Je kunt de embryonale ontwikkeling beschrijven.
• Je kunt beschrijven hoe eeneiige en twee-eiige tweelingen ontstaan.

Zwanger worden

De eicel moet bevrucht worden door de zaadcel

Kern zaadcel moet samen smelten met kerneicel

Zaadcel	Eicel
kan bewegen met zweepstaart	kan niet bewegen (beweegt door de trilharen in de eileider)
per zaadlozing: 100-400 miljoen	per maand 1 rijpe eicel
blijft 72 uur in leven	blijft 12-24 uur in leven
bevat geen reservevoedsel	erg grote cel, bevat veel reservevoedsel = nodig voor de reis naar de baarmoeder, na bevruchting (5-6 dagen)

Verschillen tussen zaadcel en eicel

Vruchtbare moment

• De eicel komt vrij in één van de eileiders (ovulatie) 
  
• De zaadcellen komen achterin de vagina terecht
  
• De zaadcellen zwemmen door de baarmoeder richting beide eileiders
  
• Eén zaadcel kan de eicel bevruchten (in de eileider)

Delingen zonder plasmagroei!

De bevruchting

Een kern van een zaadcel versmelt met de kern van een eicel, 

dit vindt plaats in de eileider.

Innestelling: na ongeveer 6 dagen zet het bolletje cellen zich vast in het dikke baarmoederslijmvlies. Dan is de vrouw zwanger.

Voor de vergelijking: baarmoederslijmvlies bij GEEN zwangerschap

Veranderingen NA bevruchting

• Eicel wordt bevrucht en eicel deelt tot klompje cellen maar groeit NIET.
• Innesteling in baarmoederslijmvlies na 5-6 dagen
• Gele lichaam blijft bestaan en blijft hormonen produceren, waardoor baarmoederslijmvlies dik en klierrijk blijft.
• Geen afstoting van het baarmoederslijmvlies.
• Menstruatiecyclus vrouw stopt, geen nieuwe eisprong!

Veranderingen NA innesteling

• Na innesteling maakt embryo hormoon HCG.
• HCG houdt gele lichaam in stand en zorgt ervoor dat er geen nieuwe follikels rijpen (dus geen nieuwe eisprong).
• HCG is het hormoon wat aangetoond wordt met zwangerschapstest.

Zwangerschap

0-8 weken: Embryo

Na 3 maanden: Foetus

Voeding: 

- Baarmoederslijmvlies (embryo)

- Placenta of moederkoek (foetus)

--> via de navelstreng

Placenta

Op de plaats waar embryo is ingenesteld groeit de placenta/moederkoek. In de placenta zitten haarvaten (hele dunne bloedvaten waar gaswisseling plaats kan vinden).

Vruchtwater en vruchtvliezen beschermen het ongeboren kind.

De placenta

• Bestaat uit weefsel van de moeder én het embryo.
• Weefsel van het embryo in de placenta maakt HCG.
• Bloed van moeder en embryo komen niet met elkaar in contact met elkaar maar stromen langs elkaar.
• Uitwisseling van stoffen tussen moeder en embryo.
• Moeder geeft zuurstof en voedingsstoffen aan embryo en krijgt koolstofdioxide en afvalstoffen van het embryo.

Navelstreng

3 bloedvaten:

• 2 navelstrengslagaders
• 1 navelstrengader

Voedingstoffen en zuurstof gaan vanuit het bloed van de moeder naar het bloed van het kind via de navelstrengader. 

Navelstreng

Koolstofdioxide en andere afvalstoffen (komen vrij na een verbranding, dus in een baby vindt ook verbranding plaats!) 

gaan door de 2 navelstrengslagaders vanuit het bloed van het kind naar naar het bloed van de moeder.

Blz. 105

Vruchtvliezen 

Vruchtwater

Functie van het vruchtwater

• Beschermt het embryo tegen uitdrogen.
• Beschermt het embryo tegen stoten.
• Zorgt voor een constante temperatuur in de baarmoeder.
• Het embryo kan zich gemakkelijke bewegen in het vruchtwater.

Tweelingen

Twee-eiige tweelingen:

• Worden twee eicellen bevrucht
• Beide klompjes cellen nestellen 

     zich in het baarmoederslijmvlies

Eeneiige tweelingen:

• Ontstaat uit één bevruchte eicel
• Losse klompjes cellen nestellen 

     zich in het baarmoederslijmvlies

Twee-eiige tweeling:

2 lossen eicellen worden ieder bevrucht door een eigen zaadcel.

(2 eicellen + 2 zaadcellen!)

Eeneiige tweeling:

1 eicel wordt bevrucht door 1 zaadcel maar het klompje cellen splitst zich in twee losse klompjes cellen in de eileider.

(1 eicel + 1 zaadcel!)

Placenta of placenta's?

Bij een 2-eiige tweeling; altijd twee placenta's.

Een 1-eiige tweeling kan 1 of of 2 placenta's hebben. Is de splitsing vóór innesteling dan 2 placenta's. Is de splitsing ná innesteling 1 placenta.

Tweeling

Huiswerk

Lezen 2.4  

Maken opdracht 1 t/m 4 en 7 en 8 

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Playlist uitlegvideo's 

Video samenvatting

Effectief leren video's

Klaar: puzzel laten maken

Waar bevinden zich tijdens de zwangerschap bloedvaten van zowel de moeder als het ongeboren kind?

1. Alleen in de placenta
2. Alleen in de navelstreng
3. Zowel in de placenta als in de navelstreng
4. Alleen in de wand van de baarmoeder

Waar vindt de
bevruchting plaats?

1. Baarmoeder
2. Vagina
3. Eileider
4. Eierstok

In welk van de aangegeven delen vinden de eerste delingen van een eicel plaats, direct na de bevruchting?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Ovulatie

Bevruchting

Celdeling

Innesteling

Innestelling

Ovulatie

Menstruatie

Wat is een embryo?

1. een ander woord voor 'moederkoek'
2. een ander woord voor 'placenta'
3. het ongeboren kindje in de eerste 8 weken
4. het ongeboren kindje in de laatste 8 weken

Twee-eiige tweeling

Eeneiige tweeling

Hetzelfde DNA

tweeling kan een jongetje en een meisje zijn

1 keer bevruchting

2 keer bevruchting

Verschillend DNA

Prenataal onderzoek

• 8-12 weken: Echo: Bepalen hoe lang de vrouw zwanger is
• Vanaf 10 weken: NIPT-test (niet invasieve prenatale test) -->  bloedonderzoek (DNA kind) op DNA afwijkingen.
• 13 weken --> echo voor onderzoek naar afwijkingen aan hart, hersenen, organen en ledematen
• 20 weken --> echo (check) en geslacht kan worden bepaald

Zwangerschap heeft 2 fasen

1. De eerste 12 weken

In deze fase ontstaan alle organen van het kind. Dit heet ontwikkeling.

Het ongeboren kind heet de eerste 8 weken embryo. 

Hormoon HCG --> gele lichaam in stand en voorkomt rijping nieuwe follikels (eicellen)

2. Van week 12 tot geboorte

In deze fase vindt alleen groei plaats, je noemt het ongeboren kind dan een foetus.