Werken met het stappenplan lezen, havo 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Werken met het

stappenplan lezen

(lesboek, blz. 41)

Het stappenplan lezen

In brugklas heb je geleerd dat er verschillende manieren zijn om een tekst te lezen. Dit zijn de belangrijkste:

• oriënterend (titel, afbeeldingen, eerste alinea) > onderwerp
• globaal (eerste en laatste zin van elke alinea) > deelonderwerpen
• zoekend (opvallende woorden, tekens) > bepaalde informatie
• precies (hele tekst) > hoofdgedachte

Stap 1 oriënterend lezen                                       Opdracht 1 (blz. 42)

Lees de titel, bekijk de afbeelding en lees alinea (1).

Wat is het onderwerp van de tekst?

Onderwerp: het gebruik van chemie bij het onderzoek van sporen bij misdrijven.

Stap 2 globaal lezen

Lees de eerste én laatste zin van alinea 3 en 4.

Welke twee deelonderwerpen worden hier genoemd?

Alinea (3): materiaal dat wordt onderzocht omdat het zelf onderdeel is van het misdrijf zoals bij een drugszaak.

Alinea (4): materiaal dat wordt onderzocht omdat het zelf onderdeel is van het misdrijf zoals bij rijden onder invloed.

Stap 3 precies lezen

Wat is de betekenis van de onderstreepte woorden?

(1) intens, (2) aanzwelt,

(3) triomfantelijk, (4) forensisch,

(5) doorslaggevend 

Kies uit:

(a) trots als een overwinnaar, (b) zeer aandachtig, (c) om strafrechtelijk onderzoek te ondersteunen, 

(d) steeds luider klinkt, (e) bepalend

De betekenis van de woorden is:

(1) intens = (b) zeer aandachtig

2) aanzwelt = (d) steeds luider klinkt

(3) triomfantelijk = (a) trots als een overwinnaar

(4) forensisch = (c) om strafrechtelijk onderzoek te ondersteunen

(5) doorslaggevend  = e) bepalend

Wat voor tekstverbanden geven de schuingedrukte signaalwoorden in alinea 2 en 3 aan?

maar, doordat,  dan ook, zoals, omdat, maar, bijvoorbeeld

Kies uit: chronologisch, concluderend, opsommend, tegenstellend, doel-middel, oorzakelijk, samenvattend, vergelijkend

maar= tegenstellend

doordat = oorzakelijk

dan ook = oorzakelijk

zoals = toelichtend

omdat = redengevend

maar = tegenstellend

bijvoorbeeld = toelichtend

In alinea 6 staan drie signaalwoorden die het verband aangeven met de vorige alinea, een vorig deelonderwerp of tekstgedeelte. Welke woorden zijn dat en wat soort verband geven ze aan?

Kies uit: chronologisch, concluderend, opsommend, tegenstellend, doel-middel, oorzakelijk, samenvattend, vergelijkend.

Signaalwoorden

(een) ander (r.1) = opsomming

zoals (r.4) = toelichting, voorbeeld

namelijk (r.7) = reden

In deze tekst staat de hoofdgedachte in de tweede alinea. Wat is die hoofdgedachte?

1. De sporen van wat je eet en drinkt, zijn in het laboratorium terug te vinden in je haar.
2. Forensische onderzoekers kunnen verfresten herleiden naar het merk van een auto.
3. In forensisch sporenonderzoek spelen chemische analyses een steeds grotere rol.
4. Van elke verdachte controleert de politie of hij alcohol of drugs in zijn bloed heeft.

Met welke manier van lezen vind je de hoofdgedachte van een tekst?

1. globaal lezen
2. precies lezen
3. oriënterend lezen
4. zoekend lezen

Met welke manier van lezen vind je het onderwerp van een tekst?

1. globaal lezen
2. precies lezen
3. oriënterend lezen
4. zoekend lezen

Oriënterend lezen

Globaal lezen

Precies lezen

Je bekijkt de titel, tussenkopjes en afbeeldingen van de tekst.

Je leest de tekst helemaal.

Je bepaalt welke delen van de tekst inleiding en slot zijn.

Lees de eerste alinea of de eerste twee alinea's.

Je noteert van elke alinea in een paar woorden het deelonderwerp in de kantlijn.

Je leest van elke alinea de eerste en de laatste zin.

Maak nu opdracht 2

(lesboek, blz. 44-45).

Klaar? Werk verder aan je boekopdrachten (=fictiedossier). Zie Magister, opdrachten.