Spreekwoorden, zegswijzen en gezegden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Taalverzorging (les 35)

 Spreekwoorden, zegswijzen en gezegden 

Herhaling

Want het is moeilijk 

en het komt terug bij eindopdracht pto4

Uitdrukkingen

= vaste woordcombinaties met een figuurlijke betekenis


Wat is ook alweer letterlijk taalgebruik en wat figuurlijk?
Even oefenen............

Je moet nou eens goed in je oren knopen, dat je op tijd moet komen.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Ik heb er een hard hoofd in of ik dit jaar ga slagen voor mijn eindexamen.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Ik heb een wond aan mijn hoofd.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Ik heb een zere keel.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Mijn broer krijgt de baard in de keel.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Je raadt nooit wie ik gisteren tegen het lijf liep.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Uitdrukkingen

verschillende categorieën:

- spreekwoorden

- zegswijzen

- gezegden

Spreekwoorden

verschillende categorieën:

- spreekwoorden

- zegswijzen

- gezegden

Voorbeelden

-Wie A zegt, moet ook B zeggen

-Eerlijkheid duurt het langst

-Niet geschoten is altijd mis

-Men mag een gegeven paard niet in de bek kijken

Zegswijzen

• figuurlijk taalgebruik
• beeldende omschrijving 
• niet vaste formulering 
• kan in alle tijden gezet worden

Voorbeelden

Dat is goed uit de verf gekomen

(Dat komt goed uit de verf)

Het loopt de spuigaten uit
(Het liep de spuigaten uit / het is de spuigaten uitgelopen)

Gezegden

• variant zegswijze
  
• vaste vorm 
• geen werkwoord 

Voorbeelden

- Alle hens aan dek
(Vanaf nu is het alle hens aan dek!

 We wisten dat het alle hens aan dek zou worden)

- Met hart en ziel

- Een open deur

Samenvattend

Er zijn meerdere soorten uitdrukkingen. 

Spreekwoorden drukken een wijsheid, advies of raad uit.

Zegswijzen zijn een vorm van figuurlijk taalgebruik om iets beeldend te omschrijven. 

Gezegden zijn een variant van zegswijzen.

Welke uitdrukking(en) zie je hier?

Welke uitdrukking zie je hier?

Samenvattend

Er zijn meerdere soorten uitdrukkingen. 

Spreekwoorden drukken een wijsheid, advies of raad uit.

Zegswijzen zijn een vorm van figuurlijk taalgebruik om iets beeldend te omschrijven. 

Gezegden zijn een variant van zegswijzen.

Bedankt!

Nog vragen?