§5.3 Rekenen aan reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5. Chemische reacties

§5.3 Rekenen aan reacties

Programma

1. Herhaling 5.2
2. Uitleg 5.3
3. Opdrachten 5.3 maken
4. Bespreken blad met reactievergelijking

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

Berekeningen uitvoeren aan de hand van massaverhoudingen. 

Hoofdstuk 5. Chemische reacties

§5.3 Rekenen aan reacties

Verbrandingsproducten bevatten altijd het volgende atoomsoort:

1. C
2. H
3. O
4. S

Wat is de systematische naam van de stof S2O5?

Wat is de juiste naam van BrO2?

1. dibroommonoxide
2. monobromidedioxide
3. broommonoxide
4. broomdioxide

Uit hoeveel atomen bestaat NH3?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Bij een chemische reactie verdwijnen er atomen want de beginstoffen verdwijnen

1. Juist
2. Onjuist
3. Huh.. wat zijn atomen?!

Bij de volledige verbranding van suiker (C6H12O6) komen verschillende stoffen vrij. Stel de reactievergelijking op en maak deze kloppend.

Massabehoud

Bij een chemische reactie verdwijnen geen atomen 

Bij een chemische reactie hergroeperen de atomen zich

Hoofdstuk 5. Chemische reacties

§5.3 Rekenen aan reacties

Wet van Lavosier / Wet van behoud van massa

Bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstoffen gelijk aan de totale massa van de reactieproducten

Hoofdstuk 5. Chemische reacties

§5.3 Rekenen aan reacties

Les 1: Reacties en reactieproducten

Massabehoud

De wet van massabehoud

• Bedacht door Antoine Lavoisier
• Bij een chemische reactie is de totale massa van de beginstof(fen) is gelijk aan de (totale) massa van de reactieproduct(en).

5.3 Rekenen aan reacties

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 1

Bij de reactie tussen natrium en zuurstof ontstaat natriumoxide. De reactievergelijking is:

4 Na (s) + O₂ (g) --> 2 Na₂O (s)

5.3 Rekenen aan reacties

4 Na	+	O 2	-->	2 Na 2 O
92		32			massabehoud

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 1

Bij de reactie tussen natrium en zuurstof ontstaat natriumoxide. De reactievergelijking is:

4 Na (s) + O₂ (g) --> 2 Na₂O (s)

5.3 Rekenen aan reacties

4 Na	+	O 2	-->	2 Na 2 O
92		32		124	massabehoud

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 1

Bij de reactie tussen natrium en zuurstof ontstaat natriumoxide. De reactievergelijking is:

4 Na (s) + O₂ (g) --> 2 Na₂O (s)

5.3 Rekenen aan reacties

4 Na	+	O 2	-->	2 Na 2 O
92		32			massabehoud
46 g		x g		y g	massa op balans

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 1

Bij de reactie tussen natrium en zuurstof ontstaat natriumoxide. De reactievergelijking is:

4 Na (s) + O₂ (g) --> 2 Na₂O (s)

5.3 Rekenen aan reacties

4 Na	+	O 2	-->	2 Na 2 O
92		32		124	massabehoud
46 g		x g		y g	massa op balans

x = (46 x 32) : 92 = 16 g

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 1

Bij de reactie tussen natrium en zuurstof ontstaat natriumoxide. De reactievergelijking is:

4 Na (s) + O₂ (g) --> 2 Na₂O (s)

5.3 Rekenen aan reacties

4 Na	+	O 2	-->	2 Na 2 O
92		32		124	massabehoud
46 g		16 g		y g	massa op balans

x = y = (46 x 124) : 92 = 62 g

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 1

Bij de reactie tussen natrium en zuurstof ontstaat natriumoxide. De reactievergelijking is:

4 Na (s) + O₂ (g) --> 2 Na₂O (s)

5.3 Rekenen aan reacties

4 Na	+	O 2	-->	2 Na 2 O
92		32		124	massabehoud
46 g		16 g		62 g	massa op balans

y =(46 x 124) : 92 =62 g (of y = 46+ 16 = 62 g)

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 2

Bij de verbranding van methaan ontstaat koolstofdioxide en water.

CH₄ (g) + 2 O₂ (g) --> CO₂ (g) + 2 H₂O (l)

5.3 Rekenen aan reacties

CH 4	+	O 2	-->	CO 2	+	2H 2 O
16		64		44		36	massabehoud

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 2

Bij de verbranding van methaan ontstaat koolstofdioxide en water.

CH₄ (g) + 2 O₂ (g) --> CO₂ (g) + 2 H₂O (l)

5.3 Rekenen aan reacties

CH 4	+	O 2	-->	CO 2	+	2H 2 O
16		64		44		36	massabehoud
21 g		x g		y g		z g	massa op balans

x = (21 x 64): 16  = 84 g

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 2

Bij de verbranding van methaan ontstaat koolstofdioxide en water.

CH₄ (g) + 2 O₂ (g) --> CO₂ (g) + 2 H₂O (l)

5.3 Rekenen aan reacties

CH 4	+	O 2	-->	CO 2	+	2H 2 O
16		64		44		36	massabehoud
21 g		x g		y g		z g	massa op balans

x = (21 x 64): 16  = 84 g, y = 21 : 16 x 44 = 58 g

Les 1: Reacties en reactieproducten

Voorbeeld 2

Bij de verbranding van methaan ontstaat koolstofdioxide en water.

CH₄ (g) + 2 O₂ (g) --> CO₂ (g) + 2 H₂O (l)

5.3 Rekenen aan reacties

CH 4	+	O 2	-->	CO 2	+	2H 2 O
16		64		44		36	massabehoud
21 g		x g		y g		z g	massa op balans

x = (21 x 64) : 16 = 84 g, y = (21 x 44) : 16 = 58 g, z = (21 x 36) : 16  = 47 g

Voorbeeld

Hoofdstuk 5. Chemische reacties

§5.3 Rekenen aan reacties

  Al (s) + O2 (g)  →   Al₂O₃ (s)  

 9 gram : 8 gram →  17 gram 

Voorbeeld

Hoofdstuk 5. Chemische reacties

§5.3 Rekenen aan reacties

4 Al (s) + 3 O₂ (g) → 2 Al₂O₃ (s)

9 gram : 8 gram → 17 gram 

Hoeveel g O₂ is nodig voor

de verbranding van 22,6 g Al?

Stappenplan

1. Noteer de stofnamen in de eerste kolom
2. Noteer de massaverhouding in de tweede kolom
3. Vul de gevraagde massa in
4. Vul de verhoudingstabel verder in

Hoofdstuk 5. Chemische reacties

§5.3 Rekenen aan reacties

Oefenen

waterstofchloride en ammoniak reageren in de verhouding 3,6 : 1,7 tot salmiak. 

Hoeveel gram waterstofchloride heb je nodig om 40 g salmiak te maken? Rond je antwoord af op 1 decimaal 

Hoofdstuk 5. Chemische reacties

§5.3 Rekenen aan reacties

Les 1: Reacties en reactieproducten

5.3 Rekenen aan reacties

AAN DE SLAG 

• Wat: Maken 5.3 opdr 1 t/m 11
• Hoe: Individueel in stilte
• Tijd: 20 min
• Klaar? Nakijken 5.1 + 5.2

• Bespreken blad met reactievergelijking

2HB PO Elektriciteit

Groep 1: Shania + Joep

Groep 2: Dominique + Sofie

Groep 3: Evelyne + Ela

Groep 4: Yanou + Charlotte

Groep 5: Luuk + Maria

Groep 6: Benjamin + Ali

Groep 7: Hailey + Keylan

Groep 8: Salim + Jake

Groep 9: Fine + Dave