§2 - Een nieuwe mentaliteit

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

§6.2 Een nieuwe mentaliteit

Wat gaan we doen vandaag? 

- Welkom! 

- Uitleg cijfers domeinopdracht

- Plenda + planning

- Uitleg §2 

- Nakijken huiswerk 

- Aantekening 

- Welkom in de middeleeuwen kijken/ blooket

- Afsluiting

Plenda + planning

Huiswerk voor maandag 23 juni: 

H6, Par. 3: maak vraag 4, 5, 6, 7, 10, 11, 13 en 14 (blz. 123/124).

Week 25 (15 juni)	§2
Week 26 (23 juni)	§3
Week 27 (30 juni)	Alles herhalen + oefenen voor toetsweek
Week 27 (3 juli)	Toetsweek toets H6, §1, 2 en 3

Leerdoelen:

Als we deze paragraaf hebben behandeld kun je: 

- Je kunt uitleggen wat de 'herontdekking van de oudheid' inhield. 

- Je kunt een beschrijving geven van de werkzaamheden en ideeën van humanisten. 

- Je kunt uitleggen waarom de ideeën van humanisten leidden tot een andere mentaliteit en waarom dat bedreigend was voor de kerk. 

Renaissance

Hergeboorte van klassieke kunst

Klassieke teksten (Grieks/Romeins) worden onderzocht 

Het schilderij hiernaast komt uit de renaissance. Noem twee kenmerken waar je dit aan kan zien. (klik om te vergroten, lees het bijschrift)

Het Dispuut over het Heilige Sacrament, of La Disputa, is een fresco van de Italiaanse renaissancekunstschilder Rafaël.

Pak 'Teksten uit de oudheid' van §6.2 erbij

• Wat hield de 'herontdekking van de oudheid' in?

Teksten uit de oudheid

In de renaissance komt er aandacht voor kunst uit de oudheid.

Geleerden krijgen aandacht voor de literatuur en wetenschap.

Ze gaan Grieks leren (!) en de teksten nauwkeuriger bekijken

De originele teksten zijn echter allemaal vergaan

Oude teksten zijn niet altijd betrouwbaar?

- Oorspronkelijke teksten zijn verloren gegaan

- geschriften die werden jarenlang overgeschreven,  zaten foutjes in.

Door zoektocht => Werden ook nieuwe teksten herontdekt

Fouten

Middeleeuwse monniken hadden de teksten overgeschreven

Deze kopieën staan echter vol met fouten

Geleerden gaan dus op zoek naar onontdekte originele teksten

Zo herontdekken zij delen van de Grieks-Romeinse cultuur

Vanaf min 14:00 t/m 20:00

Pak 'Humanisten' van §6.2 erbij

• Wat waren de ideeën en werkzaamheden van de humanisten?

Humanisten

De geleerden uit de renaissance worden humanisten genoemd

Het onderscheidt tussen mens en dier is dat de mens nadenkt

Daarom is onderwijs belangrijk, vooral in taal

Want wie veel leest, kan een oordeel vormen en info checken

Humanisme is afgeleid van het Latijnse woord humanus, menselijk, en een centraal begrip is dan ook humanitas, menselijkheid. Humanisten stellen de mens centraal.

Humanisten

"De mens is anders dan dieren, we hebben taal en kunnen nadenken" = Onderwijs is nodig om te controleren of teksten kloppen

Humanisten

Zij vinden dat mensen in de middeleeuwen de teksten uit de oudheid verkeerd begrepen => Komen met nieuwe ideeën over de samenleving

Erasmus 1466-1536Z

Kritiek

De humanisten hebben veel kritiek op de middeleeuwen

De Grieken en romeinen hadden veel wijze dingen gezegd

Maar middeleeuwers hadden deze verkeerd begrepen

Humanisten komen met nieuwe ideeën over de samenleving

0

Pak 'Bedreiging voor de kerk' van §6.2 erbij

• Waarom de manier van denken van de humanisten een bedreiging voor de kerk?

Bedreiging voor de kerk

De humanisten vormen al snel een bedreiging voor de kerk

Door de boekdrukkunst worden hun ideeën snel verspreid

Hierdoor verandert de mentaliteit van veel mensen

Ze geloven in God, maar denken wel zelfstandig na

Kerk

- Bepaalt wat mensen moeten geloven

- Bepaalt wat mensen mogen lezen

- Mag als enige bepalen wat schrijvers van de Bijbel bedoelen

Humanisten

- Mensen mogen zelf oordeel vormen, ook over religie

- Maken een nieuwe, betrouwbare vertaling van de Bijbel (Erasmus)

Hun manier van denken

De kerk voelt zich bedreigt

Mensen moeten zich aan strenge christelijke regels houden => Ketterij

Teksten tegen de ideeën van de kerk worden verboden 

Humanisten: " Mensen moeten zelf een oordeel vormen ook over het geloof"

Boekdrukkunst

Johannes Gutenberg:

1455: Uitvinding drukpers

Gevolgen:

- Kennis/ideeën wordt sneller verspreid.

- Mensen worden kritischer op de kerk. = Mentaliteit (manier van denken) veranderd.

Ze namen alles klakkeloos over.

Geleerden gaan dus op zoek naar onontdekte originele teksten.

Geleerde uit de tijd van de renaissance.

Zie volgende dia.

Gebruikten teksten om zelf met nieuwe ideeën te komen over de samenleving.

De rechtspraak, het geloof of de maatschappij.

Antwoorden

1.  Je was een ketter als je kritiek had op de katholieke kerk.
2. De kerk meende als enige te mogen zeggen wat de schrijvers van de Bijbel hadden bedoeld.
3. De mens moet zelfstandig nadenken.
   
4. Hij bestuurde teksten uit de oudheid en vertaalde deze. Hij vond het belangrijk dat mensen leerden lezen en leerden om zelf ergens een oordeel over te vormen.

Antwoorden

5. Daardoor konden de ideeën van de humanisten
     gemakkelijker worden verspreid.

Opdrachten maken (hw)

Wat? H6, Par. 3: maak vraag 4, 5, 6, 7, 10, 11, 13 en 14 (blz. 123/124).

Hoe? Individueel.

Hulp? Buurman/-vrouw of docent.

Tijd? 6 minuten (check).

Klaar? Maak de test jezelf  van 6.2.

Nakijken huiswerk 

Aantekening